Διάφορα είδη λαχανικών, όπως μαϊντανός, εστραγκόν και βασιλικός μαζί με δεκάδες ποικιλίες μαρουλιού καλλιεργούνται δίπλα δίπλα, αρμονικά κάτω από τη λάμψη ενός LED φωτός. Το νερό που εγχέεται με θρεπτικά συστατικά διοχετεύεται στις καλλιέργειες, διατηρώντας τες ενυδατωμένες. Η υδροπονία είναι μια όλο και πιο δημοφιλής ιδέα, σύμφωνα με την οποία τα λαχανικά καλλιεργούνται όλο το χρόνο υπό ακριβείς συνθήκες, τοποθετημένα κατακόρυφα χωρίς φυσικό ηλιακό φως και χώμα.

Ads

Και με αυτόν τον κλάδο αποφάσισαν να ασχοληθούν και δύο ακαδημαϊκοί που συγκέντρωσαν τους πόρους τους, προσέλαβαν διδακτορικούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές και καλλιεργούν υδροπονικά τρόφιμα σε εξειδικευμένους χώρους. Το πρώτο δημιούργημα του Jens Thomas και του Paul Myers, που συναντήθηκαν για πρώτη φορά σε ένα συνέδριο πριν αποφασίσουν να συνεργαστούν, ήταν η δημιουργία του Farm Urban το 2014 στο Λίβερπουλ. Από τότε έχουν εγκαταστήσει υδροπονικά συστήματα σε όλη την πόλη, όπως στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, το νοσοκομείο παιδιών Alder Hey και τους Βοτανικούς Κήπους Ness.

Στόχος τους είναι να αλλάξουν τη σχέση μας με τα τρόφιμα. Σύμφωνα με τα λεγόμενα τους οι παραδοσιακές μέθοδοι γεωργίας και η χρήση στρεμμάτων γης δεν είναι πλέον βιώσιμες. Ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι θα φτάσει τα 9,7 δισεκατομμύρια έως το 2050, με το 70% των κατοίκων να ζει σε αστικές περιοχές. Για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και τη βελτίωση της επισιτιστικής ασφάλειας σε παγκόσμιο επίπεδο πρέπει να γίνει μια πλήρης αναμόρφωση των μεθόδων παραγωγής τροφίμων, όπως λένε ο Thomas και ο Myers.

Παρόμοια συστήματα πολλές φορές αποτυγχάνουν. Το Biospheric Foundation, που βρίσκεται σε ένα μύλο από τις όχθες του ποταμού Irwell στο Salford, υποτίθεται ότι είναι μια υπερσύγχρονη αστική υδατοκαλλιέργεια, όπου τα υπολείμματα των ψαριών παρείχαν την πηγή τροφής για την καλλιέργεια φυτών και τα φυτά παρείχαν φυσικό φίλτρο για το νερό. Ωστόσο, τρία χρόνια μετά το ξεκίνημα του έργου, το χρέος του ξεπέρασε τις 100.000 λίρες.

Ads

Αυτά τα συστήματα παραγωγής τροφίμων αντιμετωπίζουν οικονομικές προκλήσεις. Αρχικά υπάρχουν οι δαπάνες που αν δεν διοχετευθούν προσεκτικά, θα μπορούσαν να καταλήξουν σε αστρονομικά ποσά και να δημιουργήσουν χρέη. Συνδέονται κυρίως με τη χρήση ενέργειας που απαιτείται για τη διατήρηση ενός ελεγχόμενου περιβάλλοντος και την παροχή τεχνητού φωτός. Παράλληλα, υπάρχει και το θέμα του αποτυπώματος άνθρακα για τη χρήση μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας εν μέσω προσπαθειών για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Από τη μεριά τους όμως ο Thomas και ο Myers επιμένουν ότι το σχέδιό τους είναι διαφορετικό. Οι στόχοι τους δεν έχουν μόνο τοπικό ενδιαφέρον, αλλά θέλουν να ξεκινήσουν την παραγωγή παράλληλα με το αυξανόμενο εμπορικό ενδιαφέρον για τα προϊόντα τους. Η σημερινή τους φάρμα χρηματοδοτείται από την First Ark, έναν οργανισμό κοινωνικών επενδύσεων με έδρα το Knowsley και φτάνει περίπου τις 150.000 λίρες, ενώ έχουν πάρει και δάνειο.

Οι δύο συνεργάτες ελπίζουν να ανακτήσουν μερικά από τα χρήματα, πουλώντας σαλάτες για 12.50 λίρες σε ιδιώτες και επιχειρήσεις, με ετήσιες συνδρομές αξίας 600 λιρών. Έχουν επίσης δρομολογήσει μια εκστρατεία για το κοινό, «Greens for Good», όπου κάθε σαλάτα που αγοράζεται από μια τοπική επιχείρηση υποστηρίζει μια σαλάτα που πηγαίνει σε ένα σχολείο της περιοχής. Έχουν κερδίσει ήδη πάνω από 17.000 λίρες.

Ο Myers, γιος κομμωτή και επιχειρηματία, άρχισε να ενδιαφέρεται για την παραγωγή τροφίμων ενώ εργαζόταν για το διδακτορικό του στο Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου. Δισεκατομμύρια δαπανώνται στην έρευνα για τα φάρμακα, αλλά αισθάνεται ότι πρέπει να υπάρξει μια πιο ολιστική προσέγγιση για να δούμε πως η διατροφή και η ποιότητα των τροφίμων μπορούν να επηρεάσουν την υγεία.

«Αυτή είναι η καλλιέργεια του μέλλοντος. Δεν περιέχει φυτοφάρμακα και δεν έχει καμία σχέση με την γεωργία που καταστρέφει σταθερά τον πλανήτη», αναφέρει χαρακτηριστικά στον Guardian. Την ίδια στιγμή έχει πλήρη επίγνωση των κινδύνων της καριέρας του. «Ναι, είμαι λίγο φοβισμένος καθώς έχουμε ένα τεράστιο χρέος, αλλά θα συνεχίσουμε να ρισκάρουμε», πρόσθεσε.

Έχει σίγουρα τη στήριξη των μαθητών Emmanuella Aul-Mku και Rhianna Ghalleb, που έχουν δει από πρώτο χέρι τα οφέλη της κάθετης καλλιέργειας. Η σχολική καντίνα στο ισόγειο σερβίρει σαλάτα από το αγρόκτημα και οι μαθητές προσκαλούνται τακτικά στο υπόγειο για να δουν τη μηχανική της τεχνολογικά προηγμένης παραγωγής τροφίμων.

Η Ghalleb, η οποία πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια στην Τυνησία, και η Aul-Mku στη Νιγηρία, προέρχονται και οι δύο από οικογένειες που μεγάλωναν τα δικά τους λαχανικά και φρούτα στους κήπους τους.

«Η γιαγιά μου είχε ελαιόδεντρα και σύκα και μου άρεσε να ασχολούμαι με την κηπουρική μαζί της. Τώρα απλά αγοράζουμε τα τρόφιμά μας σε πλαστικά πακέτα και δεν γνωρίζουμε κάτω από ποιες συνθήκες έχουν αναπτυχθεί», ανέφερε η Ghalleb.

Η Aul-Mku συμφωνεί ότι αυτή η εξάρτηση από τα σούπερ μάρκετ επηρεάζει τη σχέση των ανθρώπων με τα τρόφιμα και πιστεύει ότι αυτές οι νέες κάθετες καλλιέργειες θα μπορούσαν να την αλλάξουν. «Μπορούμε να δούμε ότι μεγαλώνει μπροστά μας και αυτό κάνει πραγματικά μια διαφορά. Εάν υπήρχαν παντού τέτοια αγροκτήματα, τότε οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αισθάνονται μέρος μιας κοινότητας», κατέληξε.