Κι όμως, η εικονική πραγματικότητα είναι μία (πολύ) παλιά ιστορία. Σε μία εποχή προ-κινηματογραφική και βεβαίως, προ-τηλεοπτική, μεταξύ 1850 και 1930, η προβολή στερεοσκοπικών εικόνων -κάτι σαν το παλιό, γνώριμο view master των παιδικών μας χρόνων- υπήρξε αγαπημένος τρόπος ψυχαγωγίας.

Ads

Οι οικογένειες και οι συντροφιές απολάμβαναν τις προβολές όχι μόνο στο σπίτι, αλλά και σε εκκλησίες, σχολεία, λέσχες. Με λίγα λόγια ήταν της μόδας.

Οι στερεοσκοπικές φωτογραφίες έδιναν την ψευδαίσθηση του βάθους τριών διαστάσεων, με τον ίδιον τρόπο που η τεχνολογία της εικονικής πραγματικότητας μας «δείχνει» σήμερα μία εκδοχή του κόσμου.

Φωτογράφοι σε όλον τον κόσμο -και στην Αθήνα της εποχής- έκαναν αναπαραγωγή εκατομμυρίων στερεοσκοπικών φωτογραφιών, η δε ποιότητα κυμαινόταν από τις ασημένιες εκτυπώσεις μέχρι τις φθηνές αναπαραγωγές.

Ads

Η Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης διαθέτει μία τεράστια συλλογή. 

image

Όσο για τα στερεοσκόπια η ποικιλία ήταν μεγάλη: Από μικρές φορητές συσκευές για την προβολή μεμονωμένων εικόνων μέχρι μεγάλα κομμάτια, τρίπτυχα σαν έπιπλα, που μπορούσαν να προβάλλουν 50 ή και περισσότερες φωτογραφίες.

image

Τί είναι η στερεοσκοπία

Η στερεοσκοπία είναι μια τεχνική που δημιουργεί την ψευδαίσθηση του βάθους σε μια εικόνα. Στηρίζεται στο ότι η τρισδιάστατη φυσική όραση πραγματοποιείται διότι κάθε μάτι βλέπει το ίδιο αντικείμενο από σχετικά μικρή, αλλά διαφορετική οπτική γωνία, με αποτέλεσμα την ίδια στιγμή ο εγκέφαλος να παραλαμβάνει δύο ελαφρά διαφοροποιημένες εικόνες του ίδιου αντικειμένου.

image

Η διαφοροποίηση αυτή ονομάζεται παράλλαξη. Ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί αυτές τις οπτικές πληροφορίες από τις διάφορες παραλλάξεις, για να προσδιορίσει τη σχετική θέση των αντικειμένων μεταξύ τους και τις αποστάσεις των αντικειμένων από τον παρατηρητή.

Είναι πολύ μικρό το ποσοστό των ανθρώπων -μόνο 8%- που δεν μπορούν να δουν στερεοσκοπικά.

image

Η ιδέα της στερεοσκοπίας προϋπήρξε της φωτογραφίας

Ο πρώτος που ανέπτυξε τη θεωρία της στερεοσκοπικής όρασης ήταν ο Sir Charles Wheatstone (1802 – 1875), Άγγλος φυσικός, στα 1838. Ο Wheatstone παρουσίασε στη Royal Scottish Academy of Arts μια συσκευή, για την οποία είπε: «Προτείνω να ονομαστεί στερεοσκόπιο, για να δηλώσει την ικανότητά του να παρουσιάζει συμπαγή σχήματα» είχε πει. 

Μάλιστα, η ιδέα της στερεοσκοπίας προϋπήρξε της φωτογραφίας.

Στα 1849 ο Sir David Brewster περιγράφει τη μακροσκοπική μηχανή λήψης και τον τρόπο με τον οποίον παράγονται οι πρώτες στερεοσκοπικές φωτογραφίες.

Και το 1940 ήρθε το view master

Στα 1940 παρουσιάστηκε ένα τροποποιημένο και σε σμίκρυνση στερεοσκόπιο, το γνωστό view master. Οι εικόνες παράλλαξης είναι τυπωμένες σε ημιδιαφανές film και τοποθετούνται σε αντιδιαμετρικές θέσεις στις κάρτες της συσκευής.

Κάθε μάτι βλέπει και αποτυπώνει αυτό που θα αποτυπωνόταν στον αμφιβληστροειδή αν υπήρχε φυσική όραση και ο εγκέφαλος αφήνεται να κάνει το συνδυασμό των εικόνων και να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση του βάθους… 

ΠΗΓΗ: Guardian, morfologia.arch.duth.gr