Δεκάδες χιλιάδες Πολωνοί διαδήλωσαν χθες το βράδυ σε ολόκληρη την χώρα μετά την έγκριση της επίμαχης μεταρρύθμισης του Ανωτάτου Δικαστηρίου από το πολωνικό κοινοβούλιο.

Η εν λόγω έγκριση αποτελεί και μια «απάντηση» της πολωνικής κυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία, ανήσυχη για τα πλήγματα κατά της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης από την υπερσυντηρητική κυβέρνηση του PiS, απειλεί την Βαρσοβία με την επιβολή κυρώσεων.

Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές, 14.000 σύμφωνα με την αστυνομία, 50.000 σύμφωνα με τη δημαρχία, συγκεντρώθηκαν μπροστά από το προεδρικό μέγαρο και ζήτησαν από τον πρόεδρο Αντρέι Ντούντα να προβάλει το βέτο του στην μεταρρύθμιση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αλλά και στα δύο άλλα μεταρρυθμιστικά νομοθετήματα που αυξάνουν τον έλεγχο της εκτελεστικής επί της δικαστικής εξουσίας.

Η πολωνική αντιπολίτευση και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών καταγγέλλουν ότι η μεταρρύθμιση δίνει στον υπουργό Δικαιοσύνης τα μέσα επηρεασμού του έργου του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Κρατώντας πολωνικές σημαίες και κεριά, οι διαδηλωτές φώναξαν «Θα υπερασπισθούμε την δημοκρατία», «Ελεύθερα Δικαστήρια», «θέλουμε βέτο» και «Ελεύθερη Ευρωπαϊκή Πολωνία». Στη συνέχεια, οι διαδηλωτές κατευθύνθηκαν προς το κοινοβούλιο.

Παρόμοιες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν  σε δεκάδες άλλες πολωνικές πόλεις και κωμοπόλεις.

Ωστόσο, θεωρείται δύσκολο ο πρόεδρος της χώρας -στενός σύμμαχος του κυβερνώντος κόμματος PiS- να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση, που θα πυροδοτήσει γενικότερη πολιτική κρίση στη χώρα. Ο Ντούντα αρνήθηκε να συναντηθεί με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, που έχει εκφράσει έντονη ανησυχία για την κατάσταση. Σε ανακοίνωσή του μετά την ψηφοφορία ο Τουσκ είπε ότι ζήτησε συνάντηση με τον Ντούντα κι ότι η Πολωνία κινδυνεύει να περιθωριοποιηθεί στην ΕΕ επειδή οι κινήσεις της συνιστούν μια «οπισθοδρόμηση» και αντίκεινται στις ευρωπαϊκές αξίες.

Η Κομισιόν κάλεσε την προηγουμένη της ψηφοφορίας την πολωνική κυβέρνηση να καταργήσει τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις που – σύμφωνα με τις Βρυξέλλες – θέτουν τα δικαστήρια υπό άμεσο κυβερνητικό έλεγχο, απειλώντας σε αντίθετη περίπτωση να ενεργοποιήσει τις κυρώσεις που προβλέπει το άρθρο 7 της συνθήκης και οι οποίες προβλέπουν ακόμη και στέρηση ψήφου στη χώρα στα συμβούλια. Αυτό όμως απαιτεί ομοφωνία και η Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπαν έχει ταχθεί ήδη στο πλευρό της Βαρσοβίας.

Το κυβερνών κόμμα της Πολωνίας απέρριψε την κριτική από τις Βρυξέλλες ως «αδικαιολόγητη» και προχώρησε στην ψήφιση του νομοσχεδίου. Χθες βράδυ η πρωθυπουργός Μπεάτα Ζίντλο και ο αρχηγός του PiS Γιάροσλαβ Καζίνσκι εμφανίστηκαν στην τηλεόραση για να διαμηνύσουν: «Δεν θα υποκύψουμε στην πίεση. Δεν θα μας κλονίσουν οι υπερασπιστές των ελίτ, είτε είναι Πολωνοί, είτε ξένοι.»

Το νομοσχέδιο αναμένεται να εγκριθεί και από την ελεγχόμενη από το κυβερνών κόμμα γερουσία, ενώ θα πρέπει να το υπογράψει και ο πρόεδρος της χώρας.

Ανησυχία για τις εξελίξεις στην Πολωνία εκφράζει και η Ουάσιγκτον. «Ανησυχούμε που η πολωνική κυβέρνηση προωθεί ένα νόμο που φαίνεται ότι περιορίζει τη Δικαιοσύνη και αποδυναμώνει το κράτος δικαίου στην Πολωνία», δήλωσε η Χέδερ Νάουερτ, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, επισημαίνοντας ότι γίνονται συνομιλίες σε ανώτερο επίπεδο με την πολωνική κυβέρνηση.