Κρίσιμα διλήμματα πολιτικής και στρατηγικής δοκιμάζουν τους Podemos – διλήμματα που ανέδειξε με επιτακτικό τρόπο η αποχώρηση του συνιδρυτή του κόμματος Χουάν Κάρλος Μονεδέρο.

Ο Μονεδέρο θεωρείτο ο πολιτικός στοχαστής των Podemos, είχε πορευθεί επί δύο δεκαετίες στα ίδια ιδεολογικά και πολιτικά μονοπάτια με τον Πάμπλο Ιγκλέσιας και για 9 χρόνια στενός σύμβουλος και συνεργάτης του Ούγκο Τσάβες πριν φύγει απογοητευμένος, όπως ο ίδιος είχε πει από «την στροφή των Βενεζουελάνων στον άκρατο καταναλωτισμό». Η σχεδόν κατακλυσμιαία ανάδυση των Podemos στην πολιτική σκηνή της Ισπανίας οδήγησε και τον ίδιο σε μια εντυπωσιακή «επικοινωνιακή ανάδυση». Ηταν ο αγαπημένος των media, είχε το «χάρισμα» της αμεσότητας και του γοητευτικού ιδεολογικού λόγου και η δημοφιλία του εκτοξεύτηκε.

Διαφώνησε – και δημόσια – εδώ και αρκετούς μήνες με τον, «πάντα φίλο του» όπως λέει και τώρα, Πάμπλο Ιγκλέσιας, διαβλέποντας αστικοποίηση και στροφή του κόμματος προς τις συμβατικές πολιτικές γραμμές και εγκατάλειψη του «ριζοσπαστισμού» του. Είχε, όμως, σχεδόν εξαφανιστεί από το προσκήνιο από τον περασμένο Ιανουάριο, όταν η κυβέρνηση Ραχόι αποκάλυψε ότι ο Χουάν Κάρλος Μονεδέρο δεν είχε δηλώσει στην Εφορία αμοιβές 425 χιλιάδων ευρώ που φέρεται να είχε πάρει από τις συμβουλευτικές υπηρεσίας που πρόσφερε σε λατινοαμερικανικές κυβερνήσεις την προηγούμενη δεκαετία. Η ισπανική κυβέρνηση κατηγόρησε τον Μονεδέρο ότι χρησιμοποίησε αυτό το ποσά για «παράνομη χρηματοδότηση των Podemos» – κατηγορία που ο ίδιος αρνήθηκε κατηγορηματικά παρ’ ότι επιβεβαίωσε την φοροδιαφυγή.

Η υπόθεση αυτή συνδέθηκε με την απομάκρυνσή του από το προσκήνιο, η τελική του αποχώρηση όμως από την ηγεσία των Podemos αυτή την εβδομάδα φαίνεται να έχει αιτίες πολύ πιο βαθιές και πολιτικές. «Συζητούσαμε επί μήνες τα προβλήματα που αντιμετώπιζε λόγω της θέσης του στην ηγετική ομάδα των Podemos», έγραψε ο ίδιος Πάμπλο Ιγκλέσιας σε ανοιχτή επιστολή του προς τα μέλη του κόμματος μετά την αποχώρηση Μονεδέρο. «Οι αλλαγές», εξήγησε, «σημαίνουν ότι πολλοί άνθρωποι πρέπει να παίζουν πολλούς και διαφορετικούς ρόλους, κι ο Χουάν Κάρλος κι εγώ καταλήξαμε εδώ και πολύν καιρό στο συμπέρασμα ότι ο ίδιος δεν είναι ένας «κομματικός τύπος». Κι ότι η θέση του είναι εκεί που βρισκόταν πάντα: Η θέση ενός σημείου αναφοράς ηθικής και διανόησης για όλους εκείνους που ονειρεύονται μια πιο δίκαιη κοινωνία.

Πριν αποχωρήσει, ωστόσο, ο ίδιος ο Μονεδέρο είχε ασκήσει δημόσια κριτική στους Podemos υποστηρίζοντας ότι αρχίζουν να μοιάζουν πολύ στα συστημικά κόμματα και ζητώντας επιστροφή στις ριζοσπαστικές ρίζες του κινήματος. «Προτιμώ να ανακτήσω την δική μου φωνή, παρά να παραμείνει δέσμιος των τροχών του κόμματος», δήλωσε αποχωρώντας. Υποσχέθηκε ωστόσο ότι θα παραμείνει στο πλευρό των Podemos «στους δρόμους». «Γνωρίζαμε ότι θα είναι δύσκολο, ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίσουμε πολλά ψέμματα, κι ότι οι ισχυροί δεν θα μας άφηνα ποτέ να τους διώξουμε από την κυβέρνηση χωρίς να επιστρατεύσουν κάθε είδους κόλπο», είπε ακόμη.

Η αποχώρησή του Μονεδέρο ήρθε την στιγμή που οι Podemos δίνουν μάχη εξισορρόπησης ανάμεσα στην ριζοσπαστική αριστερά και τον κεντροαριστερό μεσαίο χώρο – έναν χώρο, που απειλούν να καταλάβουν σαρωτικά το τελευταίο διάστημα οι επίσης νεοεμφανισθέντες Ciudadanos – το λεγόμενο και… «Ποτάμι» της Ισπανίας. Για πρώτη φορά την περασμένη εβδομάδα υπήρξε δημοσκόπηση που τους έφερε τους Podemos από την πρώτη στην τέταρτη θέση, με τα ποσοστά όμως και των τεσσάρων πρώτων κομμάτων να μην έχουν διαφορές πάνω από 1 με 2 μονάδες.

Το βέβαιο, ωστόσο, σ’ αυτό το κλίμα είναι πως ο Πάμπλο Ιγκλέσιας επιχειρεί την ήπια έστω στροφή προς λιγότερο ριζοσπαστικές θέσεις – θέσεις, που δεν θα απομακρύνουν τους, ιδιαίτερα συντηρητικούς, ψηφοφόρους της μεσαίας τάξης της Ισπανιας. Το εάν αυτό θα του κοστίσει ή θα του αποφέρει κέρδη – όπως και η αποχώρηση Μονεδέρο – θα κριθεί κατ΄ αρχήν στις τοπικές εκλογές του Μαίου, που αποτελούν και την αναμέτρηση-πρόκριμα εν όψει των εθνικών εκλογών στο τέλος της χρονιάς.