Μετά την επιβίωσή της από την πρόταση μομφής που κατέθεσαν εναντίον της βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματός της, η Τερέζα Μέι προσπαθεί να εξασφαλίσει νέες εγγυήσεις από την ΕΕ για την συμφωνία της για το Brexit, έχοντας να αντιμετωπίσει τους Ευρωπαίους οι οποίοι δηλώνουν έτοιμοι να την «βοηθήσουν» να πείσει το κοινοβούλιό της, αλλά την ίδια ώρα αποκλείουν το ενδεχόμενο να επαναδιαπραγματευτούν τους όρους του διαζυγίου.

Ads

Μάλιστα, μετά την ολοκλήρωση του χθεσινού δείπνου εργασίας της Συνόδου Κορυφής που ήταν αφιερωμένο στο Brexit, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επιταχύνει τις προετοιμασίες της για την περίπτωση απουσίας συμφωνίας («no deal») με το Ηνωμένο Βασίλειο ενόψει της αποχώρησής του από την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Μάρτιο.

«Οι Βρετανοί φίλοι μας πρέπει να μας πουν τι είναι αυτό που θέλουν εκείνοι, αντί να μας λένε τι θέλουμε εμείς», είπε ο Γιούνκερ, πριν ανακοινώσει πως η Κομισιόν θα δημοσιοποιήσει την Τετάρτη 19η Δεκεμβρίου «όλες τις πληροφορίες» που θεωρεί «γενικά χρήσιμες» και «αφορούν την προετοιμασία για το “no deal”», δηλαδή το σενάριο του διαζυγίου χωρίς συμφωνία.

Η ηγέτης των Συντηρητικών λοιπόν μπορεί να επέζησε της πρότασης μομφής που είχαν καταθέσει εναντίον της βουλευτές του κόμματός της, που στην πλειονότητά τους τάσσονται εναντίον της συμφωνίας που διαπραγματεύτηκε με την ΕΕ, ωστόσο πρόκειται για μια πύρρειο νίκη, καθώς πολύ μεγάλο μέρος των συναδέλφων της (περισσότερο από το ένα τρίτο) ψήφισε εναντίον της, το οποίο δείχνει ότι εμμένουν οι δυσκολίες στο κοινοβούλιό της, στο οποίο η ψηφοφορία για την έγκριση της συμφωνίας της για το Brexit θα γίνει έως τις 21 Ιανουαρίου.

Ads

«Με 200 ψήφους υπέρ και 117 κατά η Τερέζα Μέι ξεπέρασε άλλο ένα εμπόδιο, την απόπειρα εσωκομματικού πραξικοπήματος από μια ομάδα σκληρών brexiteers. Τίποτα όμως δεν έχει ακόμα τελειώσει» γράφει η Deutsche Welle. Αναμφισβήτητα λοιπόν η Μέι κέρδισε την εσωκομματική μάχη, χάνει όμως τον πόλεμο του Brexit.

«Χριστουγεννιάτικη ευχή για το Brexit: Επιτέλους αποφασίστε τί πραγματικά θέλετε και ο Άγιος Βασίλης θα σας το φέρει» έγραψε η Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, η πρόεδρος της Λιθουανίας, σε tweet που έστειλε στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.

Προσερχόμενη στη Σύνοδο και η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τερέζα Μέι δήλωσε ότι θα ζητήσει από τους ομολόγους της «νομικές και πολιτικές» διαβεβαιώσεις για το ζήτημα των ιρλανδικών συνόρων, ενώ παράλληλα εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της για το αίσιο τέλος της ψήφου εμπιστοσύνης στο εσωτερικό του κόμματός της, λίγες ώρες νωρίτερα. Επισήμανε ωστόσο ότι «άκουσε καθαρά τις ανησυχίες» όσων δεν την ψήφισαν, οι οποίοι ζητούν να μην είναι «μόνιμο» το λεγόμενο «backstop», δηλαδή η έσχατη λύση που έχουν συμφωνήσει η δύο πλευρές για την αποφυγή σκληρών συνόρων μεταξύ της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας.

Στα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσέφερε στη Μέι πάντως τη διαβεβαίωση ότι για το θέμα της μεθορίου με την Ιρλανδία, ο «μηχανισμός ασφαλείας» -ή backstop στο ιδιόλεκτο της διαπραγμάτευσης μεταξύ Βρυξελλών και Λονδίνου- με σκοπό να αποφευχθούν τα «σκληρά» σύνορα, ένα από τα ζητήματα που θορυβεί πάνω απ’ όλα τους οπαδούς της «καθαρής» εξόδου, δεν θα εφαρμοστεί παρά μόνο αν είναι απολύτως απαραίτητο και μόνο «προσωρινά».

Σε κάθε περίπτωση, οι ευρωπαίοι ηγέτες απέκλεισαν κατηγορηματικά το να ξαναρχίσει διαπραγμάτευση για τη συμφωνία που κλείστηκε. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ζάν Κλωντ Γιούνκερ, «δεν θα υπάρξουν νέες, νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις για την ΕΕ. Αυτό είναι ξεκάθαρο».

Βαρύ το τίμημα της νίκης

Η νίκη είχε βαρύ τίμημα για την Πρωθυπουργό. Αναγκάστηκε να υποσχεθεί πως δεν θα ηγηθεί του κόμματος στις εκλογές του Ιουνίου 2022 δίχως ωστόσο να δεσμευτεί σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία αποχώρησης.

H διαφορά είναι μεν αρκετή αλλά το πρόβλημα για την Πρωθυπουργό παραμένει. Με δηλωμένο το ένα τρίτο των βουλευτών του Συντηρητικού Κόμματος και σύσσωμη την αντιπολίτευση εναντίον της Συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τ. Μέι θα πρέπει να βρει τρόπο να πείσει τους φιλοευρωπαίους της συμπολίτευσης και της αντιπολίτευσης, να ψηφίσουν υπέρ αυτής έως την 21η Ιανουαρίου.

Ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν δήλωσε ότι η ψήφος εμπιστοσύνης στη Μέι δεν αλλάζει τίποτα στις ζωές των ανθρώπων και πρόσθεσε ότι τώρα η πρωθυπουργός πρέπει να φέρει την «κακή» συμφωνία για το Brexit πίσω στη Βουλή των Κοινοτήτων ώστε το Κοινοβούλιο να επανακτήσει τον έλεγχο.

Από την άλλη, ευρωσκεπτικιστές βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος τονίζουν ότι θα συνεχίσουν τον δικό τους αγώνα.

Γνωρίζοντας ότι δεν διαθέτει την απαραίτητη πλειοψηφία για να περάσει την Συμφωνία, ως έχει, η Τ. Μέι επιδιώκει να πείσει τους ομολόγους της και τους Ευρωπαίους αξιωματούχους να επαναδιαπραγματευθούν μέρη της Συμφωνίας. Συγκεκριμένα σε όσα αφορούν το άρθρο 20 που καθορίζει τις εγγυήσεις για τα ανοιχτά σύνορα στην Ιρλανδία, γνωστό ως backstop.

Είναι το κομμάτι της Συμφωνίας που λόγω της ασάφειας του, ως προς την χρονική διάρκεια του backstop, έχει προκαλέσει την μήνη των brexiteer βουλευτών και του DUP, του κόμματος των Ιρλανδών Προτεσταντών Ενωτικών που με τους 10 βουλευτές του στηρίζει την κυβέρνηση μειοψηφίας της Τερέζα Μέι.

Με βάση την Συμφωνία, όσο διαρκεί το backstop, η Βρετανία παραμένει μέλος της Τελωνειακής Ένωσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται ως προς τους κανόνες που τη  διέπουν.

Στο κείμενο των 585 σελίδων δεν αναφέρεται ημερομηνία λήξεως του backstop. Επομένως, αυτό που θα ζητήσει η Πρωθυπουργός από τους Ευρωπαίους ηγέτες θα είναι μια ημερομηνία όσο το δυνατόν πιο σύντομη για την χρονική διάρκεια του backstop.

Ελπίζει πως εάν το πετύχει θα μπορέσει να πείσει μια μερίδα βουλευτών της που δηλώνουν αντίθετοι, το DUP καθώς και φιλοευρωπαίους της αντιπολίτευσης, να την υπερψηφίσουν.

Τραυματισμένη, πληγωμένη και με λιγότερο κύρος από ποτέ

«Η Τερέζα Μέι συνεχίζει να κουτσαίνει – τραυματισμένη, πληγωμένη και με λιγότερο κύρος από ποτέ. Η μόνη της χρησιμότητα είναι να φέρει σε πέρας το Brexit» γράφει στους New York Times, μετά το δράμα που εκτυλίχθηκε στο Γουεστμίνστερ, η Ρόζα Πρινς δημοσιογράφος και συγγραφέας της βιογραφίας «Τερέζα Μέι: η αινιγματική πρωθυπουργός».

«Ναι, η Μέι επέζησε, αλλά είναι αδύνατο να επανέλθει πλήρως μετά τα τραύματα που δέχθηκε από την ψηφοφορία της Τετάρτης. Όταν τελικά φύγει – και τώρα γνωρίζουμε ότι αυτό δεν θα αργήσει πολύ -, η αίσθηση της απώλειας στη χώρα ίσως να είναι πιο έντονη από το αναμενόμενο» υποστηρίζει η Ρόζα Πρινς και εξηγεί: «Γιατί υπάρχει ένα παράδοξο στη σχέση των Βρετανών με αυτή τη γυναίκα: έρχονται πιο κοντά της στις στιγμές της αδυναμίας της. Πολλοί από αυτούς που τη χλεύασαν και τη χαρακτήρισαν «May-bot» λόγω των ρομποτικών της εμφανίσεων στα μέσα ενημέρωσης στις τελευταίες εκλογές, τις οποίες η ίδια προκήρυξε και έχασε, τώρα αλλάζουν γνώμη. Ισως να ήταν εκείνος ο επίμονος βήχας στην ομιλία που εκφώνησε το 2017 στη Συνδιάσκεψη των Συντηρητικών. Ισως πάλι να ήταν ο αυτοσαρκαστικός της χορός επί σκηνής έναν χρόνο αργότερα. Κάπου ανάμεσα, η εχθρότητα μετατράπηκε σε συμπάθεια».

Γεγονός είναι ότι τους τελευταίους μήνες άρχισε να διαφαίνεται ένα αφήγημα που την εμφανίζει ως μια αποφασισμένη γυναίκα η οποία εξακολουθεί να κρατά το τιμόνι ενώ εκείνοι που ευθύνονται για το Brexit εγκατέλειψαν το πλοίο με την πρώτη τρικυμία.

Τα αισθήματα αυτά όμως δεν απηχούνται και στο εσωτερικό του κόμματος της Μέι. Στη μυστική ψηφοφορία της Τετάρτης, πάνω από το ένα τρίτο των βουλευτών των Τόρις εξέφρασαν την αντίθεσή τους προς την ηγεσία της Μέι, κάτι που θα αποτελούσε βαρύ πλήγμα για οποιονδήποτε, όσο μάλλον για κάποιον που πρέπει τώρα να μαζέψει τα κομμάτια του, να πάει στην Ευρώπη και να προσπαθήσει να τετραγωνίσει άλλη μια φορά τον κύκλο του Brexit.

Οσο σιωπηρό σεβασμό κι αν έχει κερδίσει η Μέι από τη βρετανική κοινή γνώμη, δεν θα της χρησιμεύσει πολύ τους επόμενους μήνες ούτε στο Γουεστμίνστερ ούτε στις Βρυξέλλες. Υπήρχε πάντα η αίσθηση ότι η πρωθυπουργία της θα ήταν πάντα σημαδεμένη από το Brexit. Την Τετάρτη, αυτό έγινε σχεδόν επίσημο. Για να κερδίσει όσους αμφιταλαντεύονταν, η πρωθυπουργός αναγκάστηκε να υποσχεθεί ότι δεν θα ηγηθεί του κόμματος στις επόμενες εκλογές. Αυτό σημαίνει ότι έχει λιγότερα από δύο χρόνια ακόμη στην εξουσία, και ίσως αρκετά λιγότερο.

Υπήρχε μια περίοδος που ήλπιζε ότι θα επιβίωνε με κάποιον τρόπο από το Brexit και θα αξιοποιούσε το δεύτερο μισό της πρωθυπουργίας της για να χτίσει μια κληρονομιά. Αλά τώρα βλέπει τη διαδρομή της να τελειώνει. Μαζί της ίσως και ένα λειτουργικό συγκροτημένο Brexit.

«Θα ακούσω τους συναδέλφους που ψήφισαν εναντίον μου» είπε η Τερέζα Μέι μετά το τέλος της ψηφοφορίας και έκανε λόγο για μια ανανεωμένη αποστολή για την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ, ενώ απηύθυνε έκκληση για ενότητα προς όλες τις πλευρές, τόσο στο εσωτερικό του κόμματός της όσο και στα άλλα κόμματα.

Ο Τόνι Μπλερ γράφει στο απομνημόνευμά του «The Journey» ότι το μεγάλο λάθος του Τζον Μέιτζορ (που διατέλεσε πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου και αρχηγός του Συντηρητικού Κόμματος από το 1990 έως το 1997) όταν είδε το 1995 την πρόκληση τού επίσης Συντηρητικού Τζον Ρέντγουντ, που αντιτίθεντο φανατικά στην προοπτική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ήταν ότι «έκανε έκκληση για ενότητα αντί να δώσει εντολή». Τώρα η Τερέζα Μέι φαίνεται να κατεβαίνει στον ίδιο δρόμο.