Τα τεράστια κύματα προσφύγων που εισέρχονται στην Ευρώπη, έχουν προκαλέσει σειρά διαβουλεύσεων ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη, δημιουργώντας ένα κοινωνικο-πολιτικό κλίμα εντάσεων και αντιδράσεων. Στη Γερμανία, το δεύτερο δημοφιλέστερο προορισμό για μετανάστες παγκοσμίως, ενώ η κυβέρνηση αποφάσισε να δεχτεί χιλιάδες αιτούντες άσυλο από τη Συρία προωθώντας έτσι την εικόνα μιας ευαισθητοποιημένης χώρας, ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας φαίνεται να αντιδρά, ξεσπώντας σε διαμαρτυρίες και επιθέσεις ξενοφοβίας. Της Εύας Αναστασιάδου. 

Ads

Βασικό ρόλο στη διάδοση του μίσους παίζει η Pegida (από το γερμανικό ακρωνύμιο «Πατριώτες Ευρωπαίοι Κατά της Ισλαμοποίησης της Δύσης»), μια οργάνωση που ανήκει στον ακροδεξιό χώρο και ξεκίνησε σαν ένα ξενοφοβικό γκρουπ στο Facebook και κάθε Δευτέρα πραγματοποιούσε συναντήσεις για διαδηλώσεις στη Δρέσδη.  Από τους λίγους εκατοντάδες ανθρώπους που εμφανίστηκαν την πρώτη φορά που συναντήθηκαν τον Οκτώβρη του περασμένου χρόνου, η οργάνωση μεγάλωσε, ιδιαίτερα μετά την επίθεση στο σατιρικό περιοδικό Charlie Hebdo, και έφτασε να απαριθμεί 25000 άτομα τον περασμένο Γενάρη. Πρόκειται για μία ομάδα που περιλαμβάνει σκληροπυρηνικούς νεο-ναζί και ακροδεξιούς και έχει επιτύχει τεράστια άνοδο στη δημοτικότητα της, εγείροντας ανησυχίες τόσο στο γερμανικό κοινοβούλιο όσο και στη γερμανική κοινωνία.

Όπως υποστηρίζει σε άρθρο το Spiegel International, «η Γερμανία έχει ένα πρόβλημα μίσους που διαρκώς αυξάνεται. H Γερμανία σήμερα φαίνεται να είναι ένα μέρος που οι άνθρωποι εκφράζουν εντελώς ανεμπόδιστα το μίσος και την ξενοφοβία τους. Εικόνες από όλη τη χώρα φανερώνουν ένα επίπεδο αποκτήνωσης που δεν έχει παρατηρηθεί για αρκετό καιρό και μαρτυρά πρωτόγονα ένστικτα που πιστεύεται ότι ανήκαν στο παρελθόν».

Η έλλειψη αναστολής έφτασε σε αποκορύφωμα, όταν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής της εκστρατείας, η υποψήφια για τη δημαρχία της Κολωνίας Ενριέτε Ρέκερ και υπεύθυνη αρωγής για τους πρόσφυγες, δέχθηκε επίθεση με μαχαίρι στο κέντρο της πόλης από έναν 44χρονο άντρα που αντιτίθεται στον τρόπο με τον οποίο η Γερμανία χειρίζεται το προσφυγικό ζήτημα.  Επιπλέον, μετά τη μεγαλύτερη διαδήλωση της οργάνωσης Pediga ένας διάσημος Γερμανός, τουρκικής καταγωγής, συγγραφέας που μετατράπηκε σε ακροδεξιό ακτιβιστή, επιτέθηκε τόσο στους μετανάστες και στους πολιτικούς των μεγάλων κομμάτων λέγοντας ότι «Φυσικά, υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές, αλλά δυστυχώς τα στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι κλειστά» αποκαλώντας μάλιστα τους ηγέτες της κυβέρνησης «Γκάουλαϊτερ» – τίτλος που χρησιμοποιούνταν από το κόμμα των Ναζί.

Ads

Γερμανοί αξιωματούχοι ανησυχούν όλο και πιο πολύ ότι η προσφυγική κρίση μετατρέπεται σε πόλο έλξης ακροδεξιάς ρητορικής και εξτρεμιστικής βίας που γίνεται ολοένα και πιο αποδεκτή. Σύμφωνα με   δημοσκόπηση του Spiegel, το 34% συμφωνεί ότι η Γερμανία ισλαμοποιείται όλο και περισσότερο. Παρατηρείται ότι εκτός από τα ακροδεξιά νεο- ναζί στοιχεία, πλέον σε αυτό το νέο κύμα διαμαρτυριών συναντώνται και συντηρητικοί πολίτες που παρουσιάζονται ως μέλη της κοινωνίας που ανησυχούν για το μέλλον της χώρας τους και όχι ως ακροδεξιοί. Διαδηλώνοντας όμως μαζί με στοιχεία της ακροδεξιάς που προωθούν το μίσος, το ρατσισμό και την ξενοφοβία, οι ενδοιασμοί της κοινωνίας για την ακροδεξιά υποχωρούν και οι εξτρεμιστικές ξενοφοβικές ιδέες έχουν γίνει κοινωνικά αποδεκτές. Οι ακροδεξιές οργανώσεις προσπαθούν να επηρεάσουν τις μάζες. Εκμεταλλευόμενοι τις ανησυχίες του κόσμου και την απογοήτευσή του από τις εκάστοτε κοινωνικο-πολιτικές συνθήκες, προσπαθούν να βγάλουν τις πολιτικές τους απόψεις από το περιθώριο και να τις κάνουν πιο προσιτές στην κοινωνία. Αυτός είναι και ο ρόλος της οργάνωσης Pegida.

«Το μίσος έχει πολλές εκφάνσεις», υπογραμμίζει το Spiegel International. «Παρουσιάζεται στους δρόμους και στο ίντερνετ Ορισμένες φορές είναι ηχηρό, ενώ κάποιες άλλες ανείπωτο. Πηγάζει από κάθε τάξη και κάθε κομμάτι της κοινωνίας. Σύμφωνα με έρευνες του Ανδρέα Ζικ, επικεφαλής του Ινστιτούτου διεπιστημονικών ερευνών για τις συγκρούσεις και τη βία, σχεδόν το 50% των Γερμανών υποθάλπουν απόψεις μισανρθωπιστικού χαρακτήρα. Πρόκειται για μία αλλαγή στις νόρμες που θα είναι πολύ δύσκολο να τεθούν υπό έλεγχο».

Σύμφωνα με έρευνα της Ομοσπονδιακής Εγκληματολογικής Υπηρεσίας της Γερμανίας, ο αριθμός των επιθέσεων σε κτίρια που φιλοξενούν πρόσφυγες έχει αυξηθεί δραματικά. Μόνο το πρώτο τετατράμηνο του 2015 μόνο έχουν καταγραφεί 461 εγκλήματα που θεωρείται ότι είχαν ξενοφοβικά κίνητρα. Σε σχέση με πέρυσι, ο αριθμός τέτοιων επιθέσεων έχει παραπάνω από διπλασιαστεί. Το 34% των υπόπτων ήταν μέλη του ακροδεξιού χώρου. Το 42% διέπραξαν τα εγκλήματα μόνοι τους ενώ ο το 49% των περιπτώσεων το έγκλημα είχε οργανωθεί από μικρές ομάδες ατόμων των δύο ή πέντε ατόμων. Σύμφωνα με την έρευνα, οι αναταραχές κατά των αιτούντων άσυλο αναμένεται να αυξηθούν. Παρ΄ όλο που ο ακροδεξιός χώρος στη Γερμανία είναι αρκετά ετερογενής,  η Ομοσπονδιακή Εγκληματική Υπηρεσία, υποστηρίζει ότι το προσφυγικό ζήτημα τους έδωσε μια ιδεολογική βάση, έναν κοινό εχθρό, ενώνοντας τις δυνάμεις τους εναντίον του.

Η ξενοφοβική φρενίτιδα έχει στρέψει πλήθος κόσμου και κατά πολιτικών που η δράση τους βοηθά και υποστηρίζει πρόσφυγες στη Γερμανία. “Ερχόμαστε να σε πιάσουμε, είμαστε στην πόρτα σου» , είναι το μήνυμα που έλαβε η Dorothea Moesch, μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος στο Ντορτμουντ στις 30 Ιουνίου. “Πρέπει όλους να σας βάλουμε σε ένα σάκο και να σας χτυπάμε με σφυρί” έγραψαν στον Thomas Kutschaty, Υπουργό δικαιοσύνης του κρατιδίου της Βόρεια Ρηνανίας-Βεστφαλίας. «Αυτά αποτελούν μερικά παραδείγματα πολιτικών που αν λάβουν σοβαρά τις απειλές θα πρέπει να φοβούνται για τη ζωή τους. Μέχρι τώρα κανένας δεν είχε σταματήσει την πολιτική του δράση. Μετά όμως την επίθεση με μαχαίρι στην υποψήφια δήμαρχο της Κολωνίας δεν μπορούν πια να αισθάνονται ασφαλείς» υπογραμμίζει το Spiegel. «To Pediga έχει μετατραπεί σε ένα ακροδεξιό λαϊκίστικο κόμμα και σε ένα βαθμό σε ακροδεξιό κίνημα διαμαρτυρίας» δήλωσε σε συνέντευξη σε εφημερίδα ο αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. «Χωρίς αμφιβολία, υπάρχει ακροδεξιά βία στην Γερμανία. Και υπάρχει μια ρητορική που βασίζεται στον φόβο , που φτάνει βαθιά στο πολιτικό κέντρο, που δίνει κουράγιο στους ακροδεξιούς εξστρεμιστές».

«Αν και η οργανωμένη ακροδεξιά εκμεταλλεύεται την ανησυχία της κοινωνίας για την προσφυγική κρίση και οι απογοητευμένοι πολίτες εκφράζουν το θυμό τους μέσα από ηλεκτρονικά μηνύματα μίσους, η αντίδραση των αρχών είναι ιδιαίτερα χαλαρή» υπογραμμίζει το Spiegel. «Οι πολιτικοί πρέπει να βρουν έναν τρόπο να αντιμετωπίζουν το άκρατο μίσος. Ο διάλογος και οι υποχωρήσεις δε φαίνεται να λειτουργούν στη συγκεκριμένη περίπτωση. Είναι δύσκολο να αντιμετωπίσεις ανθρώπους που έχουν τυφλωθεί από ένα υστερικό βαθμό μίσους» υπογραμμίζει το Spiegel. «Οι υπηρεσίες ασφαλείας της χώρας χρειάζεται να πάρουν αποφασιστικά μέτρα. Θεωρητικά έχουν κάθε εργαλείο να καταπολεμήσουν ταραχοποιούς.» Ωστόσο, οι αρχές ήταν τελείως απροετοίμαστες για την δολοφονική επίθεση κατά της υποψήφιας αντιδημάρχου και «αν και ο Υπουργός Εσωτερικών, Τομας ντε Μαιζιέρ περιέγραψε τους αρχηγούς της οργάνωσης Pegida σαν “σκληροπυρηνικούς ακροδεξιούς εξτρεμιστές”, οι εγχώριες υπηρεσίες πληροφοριών που επιβλέπει, υποστηρίζουν ότι δεν παρακολουθούν το κίνημα μας και δεν υπάρχουν επαρκείς λόγοι για κάτι τέτοιο.» Μια πιο αυστηρή πολιτική είναι αναγκαία που θα αντιμετωπίζει τα περιστατικά με βάση τα κίνητρα και τους στόχους και δε θα καλύπτει ακροδεξιές εκδηλώσεις βίας και μίσους κάτω από το μανδύα των αγανακτισμένων διαδηλώσεων. «Είναι απαραίτητο να αντιμετωπίσουμε τη ρατσιστική βία στη Γερμανία για αυτό που είναι» , τονίζει ο ψυχολόγος Ανδρέας Ζικ, «μια μορφή τρομοκρατίας» .