Με βάση την πορεία και τις ρίζες τους οι δύο μονομάχοι των μεθαυριανών εκλογών στη Βρετανία θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν και την σύγκρουση δύο κόσμων: Ο 48χρονος Ντέιβιντ Κάμερον είναι ο συντηρητικός μεγαλοαστός που φοίτησε στο Ήτον και γνώρισε την πολιτική και την κοινωνία στα πριβέ κλαμπ της βρετανικής αριστοκρατίας. Ο 45χρονος Εντ Μίλιμπαντ είναι ο απλοϊκός, αγνωστικιστής γιος ενός Εβραίου μαρξιστή πρόσφυγα, ιστορικού στο επάγγελμα.

Η αναμέτρηση όμως των δύο διαφορετικών κόσμων μάλλον… αναβάλλεται για μια ακόμη φορά στην πάλαι ποτέ αυτοκρατορία. Διότι, στην πραγματικότητα, αμφότεροι είναι αναπόσπαστο μέρος της βρετανικής ελίτ: Πρωθυπουργός του κατεστημένου και άξιο τέκνο της σνομπ κάστας των Τόρις της αγγλικής επαρχίας ο Ντέηβιντ Κάμερον, γνήσιο παιδί του – εξίσου σνομπ – κλαμπ των διανοούμενων Εργατικών του βόρειου Λονδίνου ο Εντ Μίλμπαντ. Και οι δύο πήγαν Πανεπιστήμιο στην Οξφόρδη, και οι δύο ενηλικιώθηκαν μέσα από τους σωλήνες της κομματικής καθοδήγησης, και οι δύο επίσης αναρριχήθηκαν ταχύτατα και εύκολα στην πολιτική ιεραρχία.

Κατά κάποιον τρόπο, οι ομοιότητές τους, σηματοδοτούν και τα όρια απήχησής των κομμάτων τους και, ίσως, εξηγούν και τον κατακερματισμό του βρετανικού πολιτικού σκηνικού τη στιγμή που καλείται να αντιμετωπίσει μείζονες προκλήσεις – από την διατήρηση ή μη της λιτότητας του Κάμερον και τη θέση της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως τη σχέση της Σκωτίας με το Ηνωμένο Βασίλειο.

Δημοσκοπήσεις: Too close to call

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι κανένα από τα δύο κόμματα δεν πρόκειται να πάρει πάνω από το ένα τρίτο των ψήφων στις εκλογές της Πέμπτης, ενώ αμέσως μετά η διαδικασία συγκρότησης της κυβέρνησης μοιάζει καταδικασμένη να περάσει μέσα από θυελλώδες και μακρό παρασκήνιο αφήνοντας στον – όποιον τελικά – νέο «ένοικο» της Ντάουνινγκ Στρητ ελάχιστα περιθώρια να υλοποιήσει πλήρως την ατζέντα που υποσχέθηκε στους ψηφοφόρους του.

Επ’ αυτής της ατζέντας, το πιο ενδιαφέρον ίσως στοιχείο είναι ότι τόσο ο Ντέηβιντ Κάμερον όσο και ο Εντ Μίλιμπαντ, παρ’ ότι εκπροσωπούν τη νέα γενιά ηγετών της Βρετανίας οδηγούν τα κόμματά τους πίσω στις παλιές ιδεολογικές και πολιτικές γραμμές τους.

Ο Ντέηβιντ Κάμερον και ο σταθερός συνοδοιπόρος του και υπουργός Οικονομικών Τζορτζ Όσμπορν έχουν υιοθετήσει σχεδόν ατόφιο τον βασικό πυρήνα του Θατσερισμού – την άνευ όρων πίστη στο «μικρότερο κράτος» που αφήνει περισσότερα περιθώρια στο ιδιωτικό επιχειρείν και στη λειτουργία και αυτορύθμιση των αγορών. Όπως όμως είθισται να συμβαίνει σε όλες τις εφαρμοσμένες εκδοχές του Θατσερικού μοντέλου, παρά την επιμονή τους στη μείωση των ελλειμμάτων και στη λιτότητα, κατάφεραν να αφήσουν τους Τόρις εκτεθειμένους σε κατηγορίες ευνοιοκρατίας υπέρ των πλουσίων, αδιαφορίας για τις κοινωνικές ανισότητες και εγκατάλειψης των φτωχότερων στρωμάτων.

Ο Εντ Μίλιμπαντ, από την πλευρά του, έστρεψε τα νώτα του στο μοντέλο των «Νέων Εργατικών» του Τόνι Μπλερ, ο οποίος κέρδισε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις στρέφοντας το κόμμα σε μια φιλική προς τις αγορές κεντροαριστερά. Ο πρώτος μέντορας του Εντ Μίλιμπαντ ήταν, άλλωστε, ο εμβληματικός «άρχοντας» της αγγλικής Αριστεράς, ο Τόνι Μπεν. Αναδείχθηκε, δε, ηγέτης των Εργατικών με την στήριξη των συνδικάτων και όχι του κοινοβουλευτικού και κομματικού μηχανισμού, ενώ και οι θέσεις του κινούνται πολύ πιο κοντά στην Αριστερά – με βάση τουλάχιστον τα βρετανικά δεδομένα – σε σχέση με εκείνες του Τόνι Μπλερ: Οι Συντηρητικοί τον εγκαλούν για ανοχή στα δημοσιονομικά ελλείμματα, αποστασιοποίηση από τις αγορές και σταθερό «φλερτ» με τον κρατικό παρεμβατισμό σε όλα τα πεδία, από την ενέργεια έως την αγορά ακινήτων.

H προεκλογική καμπάνια της… γραβάτας

Αυτή η ατζέντα, ωστόσο, περιορίζεται έως τώρα σχεδόν μόνον στο προεκλογικό μανιφέστο του κόμματος και ελάχιστα αναδείχθηκε στην προεκλογική εκστρατεία. Με τις δημοσκοπήσεις να δίνουν οριακό προβάδισμα είτε στον έναν, είτε στον άλλον και με την κυβέρνηση συνασπισμού να δείχνει αναπόδραστη όποιος κι εάν είναι ο νικητής, η προεκλογική καμπάνια στη Βρετανία εξελίχθηκε σε ένα τηλεοπτικό σόου διαρκείας με κυρίαρχα στοιχεία προβολής την προσωπική εικόνα των δύο μονομάχων και τα αρνητικά επικοινωνιακά μηνύματα εναντίον αλλήλων.

Σ’ αυτό το σκηνικό, ο Ντέηβιντ Κάμερον όταν κατηγορείται ότι αγνοεί τους αδύναμους και θέλει να καταργήσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν διστάζει να επαναλαμβάνει – με αμφιλεγόμενη συχνότητα – την ιστορία του πρώτου του παιδιού, του Ιβαν, που έπασχε από εκ γενετής ασθένεια και πέθανε το 2009 σε ηλικία 6 ετών «παρά την εξαιρετική φροντίδα που του πρόσφερε το Εθνικό Σύστημα Υγείας».

Ο δε Εντ Μίλιμπαντ, ο οποίος συνήθιζε να μιλά στον κόσμο σχεδόν από στήθους, τώρα εμφανίζεται παντού με ένα λευκό αναλόγιο μπροστά του και χρησιμοποιεί auto cue στις ομιλίες του προκειμένου να εκπέμπει πιο «στιβαρή, πρωθυπουργική εικόνα». Για τον ίδιο λόγο οι επικοινωνιολόγοι τον έβαλαν να κάνει μαθήματα ορθοφωνίας και να φορά πιο ακριβά κοστούμια, ενώ σπανίως πλέον κυκλοφορεί με την παραδοσιακή κόκκινη γραβάτα των Εργατικών προτιμώντας το γκρι, το μπλε και το μπορντό προκειμένου να προσεγγίσει το… συντηρητικό κοινό και να θυμίζει περισσότερο την εικόνα του πρωθυπουργού Κάμερον.

Και κάπως έτσι, 48 ώρες πριν από τις κάλπες η… γραβάτα και η επικοινωνία έχουν οδηγήσει ζητήματα όπως το μέλλον της Σκωτίας και η θέση της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο περιθώριο της προεκλογικής καμπάνιας και των τηλεοπτικών debates…

* Αύριο στο tvxs.gr: Βρετανικές εκλογές και Ευρώπη: Πόσο πιθανό είναι ένα Brexit;