Το εκ φύσεως χωρίς σύνορα και περιορισμούς, διαδίκτυο επέτρεψε στους αμερικανικούς γίγαντες της τεχνολογίας τη Google, την Amazon και το Facebook, μία άνευ προηγουμένου επέκταση και μάλιστα, χωρίς κόπο, από τη Δυτική ακτή των ΗΠΑ στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.

Ads

Όμως, οι γίγαντες της Silicon Valley, που έχουν στα χέρια τους το «σύγχρονο πετρέλαιο», δηλαδή, τα δεδομένα και κυρίως, τα προσωπικά δεδομένα -εξαιρετικά κερδοφόρα, καθώς τα χρησιμοποιούν για να πουλήσουν στους χρήστες του διαδικτύου προϊόντα ή για να πουλήσουν τα ευρήματα τους σε άλλους διαφημιστές- είναι ευάλωτοι.

Η Ε.Ε. δείχνει αποφασισμένη να «γυρίσει το παιχνίδι».

Το πρόστιμο – μαμούθ της Κομισιόν

Υπενθυμίζεται ότι, στα τέλη του περασμένου Ιουνίου, η Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ε.Ε επέβαλε πρόστιμο – μαμούθ ύψους 2,42 δισ. ευρώ στην Alphabet, μητρική εταιρεία της Google, Πρόκειται για το υψηλότερο πρόστιμο στην ιστορία της Ε.Ε. Οι Βρυξέλλες διέταξαν τον τεχνολογικό «κολοσσό» να σταματήσει τις παράνομες πρακτικές εντός των επόμενων 90 ημερών, με την απειλή της επιβολής νέου προστίμου.

Ads

Η απόφαση της Κομισιόν, προέκυψε μετά από πολυετή έρευνα και αφορά τη χειραγώγηση των αποτελεσμάτων της μηχανής αναζήτησης, με συνέπεια την ευνοϊκή μεταχείριση της υπηρεσίας αγορών της Google έναντι των έτερων εταιρειών.

Η «ασπίδα» της Ευρώπης ανοίγεται μέχρι τις ΗΠΑ

Η Ε.Ε., όπου οι κανονισμοί προστασίας της ιδιωτικότητας είναι από τους αυστηρότερους στον κόσμο, παίζουν πλέον το ίδιο χαρτί: Επεκτείνουν τους κανόνες προστασίας των χρηστών πολύ πέρα από τα φυσικά όρια, από τα φυσικά σύνορα της Ευρώπης. 

image

Η Επίτροπος Δικαιοσύνης της Ε.Ε. Βέρα Γιούροβα συναντήθηκε πριν από λίγες ημέρες με τον υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ, Γουίλμπουρ Ρος για την πρώτη ετήσια αξιολόγηση του πλαισίου ασφαλείας απορρήτου που δημιουργήθηκε το 2016 (EU – US Privacey Shield).

Σύμφωνα με κοινή δήλωση της Κομισιόν και της αμερικανικής κυβέρνησης, «αυτή η πρώτη ετήσια επισκόπηση σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο για το πλαίσιο και τη συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ σε θέματα προστασίας δεδομένων».

«Η Ασφάλεια Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων έθεσε το πλαίσιο για την υπερατλαντική προστασία δεδομένων εξασφαλίζοντας ότι οι συμμετέχουσες εταιρείες και οι αρμόδιες δημόσιες αρχές παρέχουν υψηλό επίπεδο προστασίας των δεδομένων για τους πολίτες της ΕΕ», ανέφερε η Επίτροπος και ο υπουργός Eμπορίου των ΗΠΑ στην κοινή δήλωση τους.

Από την έναρξη του προγράμματος, πάνω από 2.400 οργανώσεις έχουν προσχωρήσει στην «Ασπίδα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων».

Τα «θηρία» όπως η Google και το Facebook δεν μπορούν να ελπίζουν ότι θα συνεχίσουν να κάνουν big business ανεξέλεγκτα.

Οι ροές πληροφοριών σε ψηφιακή μορφή που προστατεύονται από τους νέους κανόνες -και μεταφράζονται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια ετήσιου τζίρου- διασφαλίζουν τις εταιρικές πληροφορίες π.χ. τη μισθοδοσία και τους έλεγχοι ασφαλείας της βιομηχανίας, όπως και τις αναζητήσεις των χρηστών στη Google και τα post στο Facebook.

image

Όπως είχε δηλώσει η Γιούροβα τον περασμένο Ιούλιο στο Politico «η Ασπίδα πρέπει να προστατεύει τα δικαιώματα των Ευρωπαίων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν θέλω να δω αλλαγές που θα επιδεινώσουν την κατάσταση».

Η υπόθεση του Privacy Shield (μετά από χρόνια διαπραγματεύσεων μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ) αποτελεί ακόμη ένα δείγμα του τρόπου με τον οποίο η Ευρώπη -παρά το γεγονός ότι δεν διαθέτει εταιρείες superstars στον χώρο των νέων τεχνολογιών- έχει γίνει ο de facto ρυθμιστής του απορρήτου στον κόσμο, υποβιβάζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες και αποφασίζοντας τον τρόπο με τον οποίον οι ψηφιακοί γίγαντες πρέπει να συλλέγουν, να χρησιμοποιούν και να βγάζουν κέρδη από τα δεδομένα τα οποία συγκεντρώνουν από το Σαν Φρανσίσκο μέχρι τη Στοκχόλμη και τη Σιγκαπούρη.

«Η Ευρώπη είναι μπροστάρης όσον αφορά στην προστασία προσωπικών δεδομένων» δήλωσε σε συνέντευξή της η Isabelle Falque-Pierrotin, επικεφαλής προστασίας δεδομένων στη Γαλλία, η οποία έχει «φιλοδωρήσει» Google και Facebook με (μικρά) πρόστιμα για παραβιάσεις ιδιωτικότητας και υποστηρίζει τη «εξαγωγή» των κανονισμών προστασίας προσωπικών δεδομένων της Ε.Ε. σε όλον τον κόσμο.

Η αρχή προστασίας δεδομένων της Ιρλανδίας -που έχει υπό τη δικαιοδοσία της περίπου 1,8 δισεκατομμύρια μη Αμερικανούς χρήστες του Facebook- υποχρέωσε τον γίγαντα των social media να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τα δεδομένα των χρηστών, συμπεριλαμβανομένων όσων ζουν στις ΗΠΑ.

image

«Οι εταιρείες να φορολογούνται εκεί που κάνουν τις δουλειές τους»

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε την περασμένη Πέμπτη, προτάσεις για την επιβολή φόρου σε παγκόσμιους διαδικτυακούς κολοσσούς που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη αλλά δεν έχουν την έδρα τους εκεί, όπως είναι το Facebook, η Amazon, το AirBnb.

Στόχος των νομοθετικών προτάσεων της Επιτροπής είναι να εξασφαλιστεί μία «συνεκτική προσέγγιση της ΕΕ για τη φορολόγηση της ψηφιακής οικονομίας που θα στηρίζει τις βασικές προτεραιότητες της Επιτροπής για την ολοκλήρωση της ενιαίας ψηφιακής αγοράς και τη διασφάλιση της δίκαιης και αποτελεσματικής φορολόγησης όλων των εταιριών».

Στις προτάσεις περιλαμβάνεται φόρος σε διαδικτυακές αγορές εταιρειών που έχουν την φορολογική έδρα τους εκτός ΕΕ ή φόρος στα έσοδα που προέρχονται από ψηφιακές υπηρεσίες ή διαφήμιση.

«Οι προτάσεις της Επιτροπής βασίζονται στην αρχή ότι οι εταιρείες πρέπει να φορολογούνται εκεί που λαμβάνει χώρα η οικονομική δραστηριότητά τους» δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόφσκις, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, όπου παρουσίασε την ατζέντα της Κομισιόν για τη «δίκαιη και αποτελεσματική φορολόγηση της ψηφιακής οικονομίας».

Όπως εξήγησε, τα παραδοσιακά καταστήματα φορολογούνται στις χώρες στις οποίες δραστηριοποιούνται και το ίδιο πρέπει να γίνει για τα καταστήματα που έχουν ψηφιακή παρουσία στην ΕΕ. Σύμφωνα, μάλιστα, με στοιχεία της Επιτροπής, μεταξύ του 2008 και του 2016, τα έσοδα των κορυφαίων πέντε καταστημάτων ηλεκτρονικού εμπορίου αυξήθηκαν κατά 32% κατά μέσο όρο ετησίως. Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, τα έσοδα σε ολόκληρο τον τομέα λιανικής της ΕΕ αυξήθηκαν κατά μέσο όρο μόλις 1% ετησίως.

image

Ο Ντομπρόφσκις υπογράμμισε την ανάγκη να ληφθούν μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς τα μονομερή μέτρα από τα κράτη-μέλη για την αντιμετώπιση του προβλήματος απειλούν να δημιουργήσουν νέα εμπόδια και κενά στην ενιαία αγορά. Ειδικότερα, αναφέρθηκε σε πρόσφατα μέτρα που έχουν λάβει οι διάφορες κυβερνήσεις της ΕΕ, προκειμένου να φορολογήσουν εταιρείες, όπως είναι το Uber ή το AirBnB.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η προώθηση μίας θεμελιώδους μεταρρύθμισης των διεθνών φορολογικών κανόνων, η οποία θα εξασφάλιζε μία καλύτερη σχέση μεταξύ της αξίας και της φορολόγησης. Ως εκ τούτου, στόχος της Επιτροπής είναι, παρά τις διαφορές που παρουσιάζουν οι οικονομίες της ΕΕ μεταξύ τους, τα κράτη-μέλη να συγκλίνουν σε μία «ισχυρή και φιλόδοξη» κοινή θέση, προκειμένου να μπορεί να ασκήσει επιρροή στην έκθεση του ΟΟΣΑ προς τους G20 για αυτό το θέμα την ερχόμενη άνοιξη.

Το εν λόγω ζήτημα αναμένεται να συζητηθεί στην Ψηφιακή Σύνοδο Κορυφής στο Ταλίν, στις 29 Σεπτεμβρίου, όπου θα αποτελέσει μία καλή ευκαιρία για τα κράτη-μέλη να καθορίσουν αυτήν τη θέση στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο. Στόχος είναι να υπάρξουν σαφή και φιλόδοξα συμπεράσματα του Συμβουλίου σε αυτό το ζήτημα έως το τέλος του έτους.

Σύμφωνα πάντως, με τους νέους κανονισμούς που θα τεθούν σε ισχύ στις αρχές του 2018, η Ε.Ε. θα μπορεί να επιβάλλει πρόστιμα σε εταιρείες (σε όποια έχει Ευρωπαίους πελάτες, ακόμη και αν η επιχείρηση δεν έχει έδρα στο κράτος – μέλος) έως και 4% επί των συνολικών εσόδων ή 20 εκατ. στην περίπτωση κατά την οποία παραβιάζονται οι κανονισμοί.

image

Οι ξεπερασμένοι αμερικανικοί νόμοι

Όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικότητας, οι Η.Π.Α. έχουν ιστορία. Η τέταρτη τροποποίηση, για παράδειγμα, χρονολογείται από το 1792. Οι αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές, όπως η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου, έχουν κατά καιρούς μοιράσει πρόστιμα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Όμως, ένα (πολυαναμενόμενο) νομοσχέδιο για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, το οποίο προωθούσε ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, παρουσιάζει νομοθετικά κενά.

Μετά δε, από μια πρόσφατη κυβερνοεπίθεση στην Equifax, που είναι αμερικανικό πιστωτικό ίδρυμα, στο οποίο ενδέχεται να έχουν κλαπεί τα προσωπικά δεδομένα των μισών Αμερικανών, οι αμερικανικοί νόμοι περί προστασίας δεδομένων μοιάζουν θλιβερά ξεπερασμένοι, όπως γράφει το politico.

Σημειώνεται ότι όλο και περισσότερες χώρες από την Κολομβία μέχρι τη Νότια Αφρική συμμορφώνονται με τους αυστηρούς κανονισμούς της Ε.Ε. αντιμετωπίζοντας την προστασία προσωπικών δεδομένων όπως τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, για παράδειγμα η ελευθερία του λόγου.