Ο John Cryan, ο συν-διευθύνων σύμβουλος της Deutsche Bank πιστεύει, όπως δήλωσε στο προσωπικό του, ότι η τράπεζα είναι υγιής («solid as a rock»). Ο Σόιμπλε συνερίζεται την άποψη του Cryan και δεν βλέπει κανένα κίνδυνο. Τι δείχνουν όμως τα οικονομικά στοιχεία για την τράπεζα με το μεγαλύτερο άνοιγμα σε παράγωγα στον κόσμο;

Ads

Όταν άρχιζαν να φαίνονται οι πρώτες ενδείξεις της κρίσης το 2007, η τράπεζα είχε στην κατοχή της επενδυτικά προϊόντα που υπερέβαιναν το κεφάλαιο της  (το λεγόμενο Tier 1 capital) κατά 680%. Μόλις έσκασε η κρίση, η Deutsche Bank βρέθηκε εκτεθειμένη στα τοξικά δάνεια των ΗΠΑ και διασώθηκε λόγω των επεμβάσεων της αμερικανικής κυβέρνησης και ρευστότητας που έλαβε από την ΕΚΤ και την αμερικανική Federal Reserve. 

Η Deutsche Bank ήταν όμως εκτεθειμένη και σε τοξικά δάνεια ισλανδικών και ιρλανδικών τραπεζών: Τα τελευταία καλύφθηκαν από την ιρλανδική κυβέρνηση και τον ιδιωτικό τομέα. Τα προβλήματα της τράπεζας δεν τελείωσαν εκεί, γιατί ήταν επίσης εκτεθειμένη σε κρατικά ομόλογα και σχετικά παράγωγα, τα οποία η τράπεζα ξεφορτώθηκε έγκαιρα. Για παράδειγμα, δεν έπαθε σοβαρή ζημιά με το ελληνικό PSI: Η ΕΚΤ ανέλαβε τα ομόλογα, τα οποία τελικά επιβάρυναν τους φορολογουμένους.  Ως συνήθως, διασώθηκαν οι τράπεζες, και όχι οι οικονομίες των Ευρωπαϊκών κρατών που είχαν προβλήματα.

Όμως λύθηκαν έτσι τα προβλήματα της τράπεζας;  Το 2013 η Deutsche Bank συγκέντρωσε 3 δις. ευρώ για να καλύψει τις ανάγκες της και δήλωσε ότι δεν χρειαζόταν άλλα κεφάλαια.  Το 2014 ανακάλυψε αρχικά ότι χρειαζόταν άλλα 1,5 δις. ευρώ και μετέπειτα επιπλέον άλλα 8 δις. ευρώ.  Συνεπώς, για ποιο λόγο η ΕΚΤ έδωσε τον Απρίλιο 2015 προθεσμία 6 μηνών στις ευρωπαϊκές τράπεζες να βρουν αρκετά κεφάλαια να καλύψουν τις συναλλαγές τους που τις θεωρούσε «substandard»;

Ads

Όπως προαναφέρθηκε, πριν λίγες μέρες ο John Cryan δήλωνε ότι η τράπεζα έχει αρκετά κεφάλαια να καλύψει τις άμεσες ανάγκες της. Γιατί λοιπόν οι μετοχές της έπεσαν πάνω από 50% σε 6 μήνες;

Είναι επίσης απορίας άξιον γιατί μια «υγιής» τράπεζα σαν την Deutsche Bank συζητούσε με την κυβέρνηση της Βενεζουέλας τον περασμένο Δεκέμβριο ανταλλαγή χρυσού (gold swap). Με αυτή την ανταλλαγή η κεντρική τράπεζα της Βενεζουέλας θα έπαιρνε ρευστότητα από την Deutsche Bank, δανείζοντας της χρυσό για ένα προκαθορισμένο διάστημα. Η συναλλαγή κέντρισε το ενδιαφέρον των αναλυτών λόγω της οικονομικής κρίσης που περνάει η Βενεζουέλα, καθότι επενδυτές εκτιμούν, σύμφωνα με το Reuters, ότι η πιθανότητα χρεοκοπίας της Βενεζουέλας ανέρχεται σε 78%. Ακόμη και η «τράπεζα των τραπεζιτών», η Bank for International Settlements, ενώ είχε κάνει πολλές παρόμοιες ανταλλαγές χρυσού με την Βενεζουέλα στο παρελθόν, τις σταμάτησε γιατί φοβόταν το σχετικό ρίσκο, το οποίο η Deutsche Bank φαίνεται να αψηφά.

Πολλές μεγάλες διεθνείς τράπεζες έχουν άνοιγμα αρκετά μεγαλύτερο από τη πιθανή ρευστοποίηση τους.  Όμως η Deutsche Bank είναι η μόνη από αυτές της οποίας οι μετοχές αξίζουν περίπου 35% της θεωρητικής αξίας της ρευστοποίησης της.

Ένα βασικό πρόβλημα της τράπεζας είναι το τεράστιο άνοιγμα σε παράγωγα, δηλαδή χρηματοπιστωτικά προϊόντα αμφιβόλου αξίας, που κατέχει. Τα παράγωγα ανέρχονται παγκοσμίως σε περίπου 700 τρις. ευρώ. Οι τέσσερις μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες (J.P. Morgan, Citibank, Goldman Sachs και Bank of America) έχουν στην κατοχή τους παράγωγα αξίας 200 τρις. ευρώ. 

Όμως από μόνη της η Deutsche Bank κατέχει παράγωγα αξίας 65 τρις. ευρώ, ένα ποσό ισοδύναμο με το ΑΕΠ του πλανήτη. Σε αντίθεση, τα επενδυτικά αγαθά της τράπεζας ανέρχονται σε 1.3 τρις ευρώ. Συνεπώς είναι λογικό το συμπέρασμα του Alan Kohler, οικονομικού συντάκτη του ABC News, ότι αυτό που συμβαίνει με την Deutsche Bank και τις άλλες τράπεζες και τα παράγωγα είναι μάλλον τζόγος (gambling) παρά αντιστάθμιση (hedging).

Τα οικονομικά στοιχεία της τράπεζας συνιστούν ένα καταθλιπτικό ανάγνωσμα. Ζημιές 6,8 δις. ευρώ το 2015, πρόστιμα ύψους 5,2 δις. ευρώ για παραβιάσεις τραπεζικών κανονισμών, απολύσεις προσωπικού που φτάνουν τις 35.000, συρρίκνωση των δραστηριοτήτων της, η λίστα αρνητικών στοιχείων φαίνεται ατελείωτη. Ακόμη και τα μέλη του τραπεζικού ομίλου της Deutsche Bank που σημειώνουν κέρδος, το επιτυγχάνουν αυξάνοντας το ρίσκο.

Είτε η τράπεζα χρεοκοπήσει, είτε αγοραστεί από άλλη τράπεζα (η Barclays και η J.P. Morgan φημολογούνται ως οι πιο πιθανοί αγοραστές μέχρι στιγμής), το σημαντικότερο θέμα είναι ποιοι θα επωμιστούν τη «λυπητερή» μιας τέτοιας κολοσσιαίας χρεοκοπίας. Ίσως οι νέοι (από 1/1/2016) κανονισμοί που κάνουν υποχρεωτική τη συμμετοχή μετόχων, κατόχων ομολόγων και καταθετών σε κάθε διάσωση τράπεζας με κρατικά/ΕΕ κονδύλια, να μετριάσουν κάπως το κόστος για τους Ευρωπαίους φορολογούμενους.