«Δραστηριότητες» σε περιοχές εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης προανήγγειλε χθες, με ανακοίνωσή της, η τουρκική πλευρά, αναβαθμίζοντας έτσι το επίπεδο των προκλήσεων κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια εξαιρετικά κρίσιμη χρονική συγκυρία για τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Όπως υπενθυμίζει το Έθνος σε δημοσίευμά του, στις 22 Σεπτεμβρίου 2011 οι Τουρκοκύπριοι, «μέσα σε ένα όργιο παρανομίας και ενάντια σε κάθε έννοια διεθνούς δικαίου, εκχώρησαν στην κρατική Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (Turkish Petroleum Corporation, TPAO) την άδεια να πραγματοποιήσει έρευνες για υδρογονάνθρακες στις περιοχές των “οικοπέδων” της “τουρκοκυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης”».

Πρόκειται για  «οικόπεδα» ωστόσο που έρχονται, σύμφωνα με τους χάρτες του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, να «σκεπάσουν» μέρη των τεμαχίων 1, 3, 2, 8, 9, 12 και 13 της ήδη οριοθετημένης και αναγνωρισμένης από τη διεθνή κοινότητα Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής ∆ημοκρατίας. Σήμερα η Τουρκία προαναγγέλλει έρευνες στα εν λόγω οικόπεδα, τα οποία παρουσιάζει ως τουρκοκυπριακά. «Εκτός από τη δική μας υφαλοκρηπίδα, θα αρχίσουμε να δραστηριοποιούμαστε και στις περιοχές που έχει αδειοδοτήσει η Τουρκική δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» διακήρυξε χθες ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Χαμί Ακσόι.

Η ανακοίνωση της Τουρκίας έρχεται μόλις λίγα 24ωρα μετά την έναρξη των γεωτρητικών ερευνών από την αμερικανική ExxonMobil στο οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ αλλά και μόλις λίγες ώρες μετά την επίσκεψη που πραγματοποίησε στη Λευκωσία ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για θέματα Ενεργειακών Πόρων, Φράνσις Φάνον.

Σε κόκκινο πλαίσιο οι περιοχές που έχει οριοθετήσει η Τουρκία με το ψευδοκράτος ως τουρκοκυπριακές. Όπως φαίνεται καλύπτουν τα Οικόπεδα 1, 2, 3, 8, 9, 12 και 13 της κυπριακής ΑΟΖ. Πηγή χάρτη: mfa.gov.tr

Με πράσινο χρώμα οι περιοχές των Οικοπέδων 1, 4, 5, 6 και 7 της κυπριακής ΑΟΖ που διεκδικεί η Τουρκία ως κομμάτι της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Πηγή χάρτη: mfa.gov.tr

Με ροζ χρώμα οι περιοχές τις οποίες έχει εκχωρήσει το ψευδοκράτος στην κρατική Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (TPAO) για έρευνες υδρογονανθράκων. Πηγή χάρτη: mfa.gov.tr

Η έναρξη των εργασιών από την Exxon όχι μόνο «δεν συμβάλλει στη σταθερότητα της περιοχής», αλλά αντίθετα «ενδέχεται να αλλάξει και ορισμένες ευαίσθητες ισορροπίες» σε σχέση με την επίλυση του Κυπριακού, σημειώνει στην ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, επαναφέροντας μάλιστα την «προειδοποίηση» της Τουρκίας ενάντια σε όλες εκείνες τις εταιρείες (ExxonMobil, Total, ENI κ.ά.) που συμμετέχουν σε αυτές τις «μονομερείς», όπως τις αποκαλεί, δραστηριότητες έρευνας και εξόρυξης της ελληνοκυπριακής πλευράς.

Σημειώνεται πως ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου πραγματοποιεί διήμερη επίσκεψη στις ΗΠΑ, σήμερα και αύριο, διεκδικώντας «ανταλλάγματα» από τους Αμερικανούς σε άλλα μέτωπα, όπως είναι εκείνα των πάγιων τουρκικών αιτημάτων περί έκδοσης του Φετουλάχ Γκιουλέν στην Τουρκία και απόσυρσης της αμερικανικής στρατιωτικής στήριξης στους Κούρδους της Συρίας.

Το καθεστώς Ερντογάν αμφισβητεί τις οριοθετήσεις ΑΟΖ στις οποίες έχει επίσημα προχωρήσει η Κυπριακή ∆ημοκρατία με την Αίγυπτο (το 2003), το Ισραήλ (το 2010) και τον Λίβανο (το 2007). Αμφισβητεί επίσης και όλες τις διμερείς συμφωνίες που έχει συνάψει η Λευκωσία τα προηγούμενα χρόνια με ξένους ενεργειακούς κολοσσούς για την αξιοποίηση των πόρων στα ήδη οριοθετημένα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ.

Όπως αναφέρει το Έθνος, λειτουργώντας εκ του πονηρού, η Αγκυρα βάζει στο κάδρο των εξελίξεων και τη δική της πετρελαϊκή εταιρεία, την TPAO, ευελπιστώντας ότι σε περίπτωση, για παράδειγμα, επίλυσης του Κυπριακού, η TPAO θα εμφανιστεί ξαφνικά ως «συνιδιοκτήτρια» όλων εκείνων των οικοπέδων της κυπριακής ΑΟΖ που διεκδικούσε άλλοτε το ψευδοκράτος.

Σε πρακτικό επίπεδο, οι Τούρκοι δεν έχουν μέχρι στιγμής πραγματοποιήσει γεωτρήσεις μακριά από τις ακτές τους και θα είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιήσουν, όχι μόνο σε επίπεδο τεχνικό αλλά και σε επίπεδο γεωπολιτικό.

∆ιεθνές δίκαιο

«Αλλο σεισμικές έρευνες και άλλο γεωτρήσεις. Η γεώτρηση είναι άλλης τάξεως θέμα, πολύ ισχυρότερο, για το διεθνές δίκαιο απ’ ό,τι η σεισμική έρευνα» εξηγεί στο «Εθνος» ο Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής των ερευνητικών προγραμμάτων του Ινστιτούτου ∆ιεθνών Σχέσεων. Υπ’ αυτή την έννοια εξηγείται σε έναν βαθμό και το γεγονός ότι το τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο Fatih παραμένει επί του παρόντος στα ανοιχτά της Αττάλειας ενώ η πλατφόρμα Rowan Norway στα ανοιχτά της Μερσίνας, όχι μακριά δηλαδή από τις νότιες ακτές της Τουρκίας.

Τουρκικά ερευνητικά πλοία, ωστόσο, όπως το σεισμογραφικό Barbaros ή το Oruç Reis, έχουν πολύ μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων και θα μπορούσαν ενδεχομένως να επιχειρήσουν προκλητικές κινήσεις το προσεχές διάστημα εντός των ορίων της κυπριακής ΑΟΖ (όπως είχε κάνει και το τουρκικό ερευνητικό Piri Reis το 2011), ενδεχομένως σε οικόπεδα που δεν έχουν ήδη αδειοδοτηθεί, όπως είναι τα 4, 5, 7, 1 και 13, με τα βλέμματα να στρέφονται κυρίως στο προς αδειοδότηση τεμάχιο 7.

Πολλά, άλλωστε, από τα εν λόγω οικόπεδα τα διεκδικούν οι Τούρκοι ως δικά τους, επικαλούμενοι είτε την τουρκική υφαλοκρηπίδα που τους εξασφαλίζει θαλάσσια σύνορα µε την Αίγυπτο είτε τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι ωστόσο έχουν εκχωρήσει σχετικές «άδειες» ερευνών στην τουρκική TPAO. Ετσι, για να έχουν λαμβάνειν σε κάθε περίπτωση… «Καζάν-καζάν», που θα έλεγε και ο Ερντογάν.

Ο πρόεδρος στην Κύπρο

Από την Κύπρο, όπου βρέθηκε χθες, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος έστειλε τα δικά του μηνύματα, υπογραμμίζοντας ότι η λύση του κυπριακού προβλήματος θα πρέπει να διασφαλίζει στην Κυπριακή Δημοκρατία, τουλάχιστον, τα εξής χαρακτηριστικά: την οργάνωση με χαρακτηριστικά ομοσπονδιακού κράτους, τη μία και ενιαία διεθνή νομική προσωπικότητα, καθώς και τη δυνατότητα πλήρους άσκησης της εσωτερικής και εξωτερικής της κυριαρχίας.