«Τα βήματα της Ελλάδας προς την έξοδο» είναι το σημερινό πρωτοσέλιδο του Guardian, ενώ οι Financial Times γράφουν ότι «Η Ελλάδα «παγώνει» την αποπληρωμή της δόσης των 300 εκ. ευρώ σε ένδειξη περιφρόνησης».

Η πραγματικότητα δεν είναι τόσο δραματική, παρ’ ότι το μήνυμα ήταν αρκούντως δυνατό και αιφνιδιαστικό. Η Αθήνα αποφάσισε χθες το βράδυ, και κόντρα στους οιωνούς που εξέπεμπε έως και λίγες ώρες νωρίτερα, να αναστείλει την σημερινή πληρωμή της υποδόσης των 300 εκατομμυρίων ευρώ στο ΔΝΤ και να υποβάλει αίτημα στο Ταμείο για ενοποίηση και των 4 δόσεων του Ιουνίου και αποπληρωμή τους στο τέλος του μήνα.

Οι Financial Times έσπευσαν να γράψουν ότι η μοναδική άλλη χώρα στον πλανήτη που έχει πράξει κάτι αντίστοιχο είναι η Ζάμπια. Αυτό ισχύει, όπως ισχύει όμως και το ότι η εν λόγω προοπτική, της ενοποίησης των δόσεων, βρισκόταν στο τραπέζι από τον περασμένο μήνα, είχε κατατεθεί ως πρόταση από ευρωπαίους αξιωματούχους για να κερδηθεί χρόνος για την επίτευξη συμφωνίας και είχε διερευνηθεί και διασφαλιστεί η κατ’ αρχήν συναίνεση και του Ταμείου. 

Ο ίδιος ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, άλλωστε, Τζέρι Ράις δήλωσε χθες το βράδυ ότι η Ελλάδα έκανε χρήση μιας απόφασης του Ταμείου η οποία είχε υιοθετηθεί στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και προβλέπει ότι «οι χώρες-μέλη του ΔΝΤ μπορούν να ζητούν να ομαδοποιούνται οι αποπληρωμές ανείσπρακτων οφειλών τους σε μία, για να αντιμετωπίζουν τυχόν διοικητικές δυσχέρειες που ανακύπτουν από την ανάγκη να γίνονται πολλαπλές αποπληρωμές μέσα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα».

Ως εκ τούτου, θέμα πιστωτικού γεγονότος δεν υφίσταται, ενώ όπως έγραψε ακόμη και ο συνήθως «σκληρός» Χιούγκο Ντίξον του Reuters «η ενοποίηση των δόσεων προς το ΔΝΤ εμπεριέχει κάποιο ρίσκο, αλλά πιθανότατα δεν θα προκαλέσει ούτε bank run, ούτε capital controls».

Το ζήτημα έχει, στην ουσία του, δύο βασικές παραμέτρους: Το πολιτικό μήνυμα που εμπερικλείει και την επίδραση που μπορεί να έχει η αναστολή πληρωμής στο διαπραγματευτικό πόκερ.

Στο πολιτικό μέτωπο, η κυβέρνηση θέλησε να καταστήσει σαφές ότι πλέον, και μετά τον σκληρό αιφνιδιασμό των προτάσεων των δανειστών, κάνει και δεύτερες σκέψεις πέραν της επίτευξης συμφωνίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, άλλωστε, από το οικονομικό επιτελείο, τα χρήματα όχι μόνον για τη σημερινή δόση αλλά και για την επόμενη, δεύτερη δόση του Ιουνίου, συνολικού ύψους 650 εκατομμυρίων ευρώ έχουν ήδη εξασφαλιστεί. Προέρχονται από την αξιοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ αλλά και από νέο «στράγγισμα» διαθεσίμων των φορέων γενικής κυβέρνησης αλλά και ασφαλιστικών ταμείων, με τελευταία την χθεσινή μεταφορά 150 εκατομμυρίων από τα αποθεματικά του ΙΚΑ στην Τράπεζα της Ελλάδος. 

Οπότε, η απόφαση ήταν καθαρά πολιτική και ελήφθη μετά την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα από τις Βρυξέλλες και την συνεκτίμηση όλων των νέων δεδομένων της διαπραγμάτευσης.

Σ’ αυτό καθ’ αυτό το μέτωπο της διαπραγμάτευσης, τώρα, η απόφαση της Αθήνας προκάλεσε σε πρώτο χρόνο μηνύματα δυσαρέσκειας. Η ίδια η επικεφαλής του ΔΝΤ, κατ’ αρχήν, Κριστίν Λαγκάρντ φέρεται να ενοχλήθηκε ιδιαιτέρως επειδή εμφανίζεται εκτεθειμένη: Μόλις λίγες ώρες πριν την υποβολή του αιτήματος η ίδια δήλωνε σε συνέντευξη Τύπου «πεπεισμένη ότι η ελληνική κυβέρνηση θα τιμήσει τις υποχρεώσεις της».

Δυσαρέσκεια εκφράστηκε και από τις Βρυξέλλες όπου, σύμφωνα με το Reuters, ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε ότι το «πακετάρισμα» των δόσεων«δεν είναι καλό σημάδι».

Σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, η ενόχληση στις Βρυξέλλες οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας είχε αφήσει τους πάντες με την εντύπωση, την Τρίτη το βράδυ, πως η δόση θα αποπληρωθεί κανονικά. «Μην ανησυχείτε γι’ αυτό, έχουμε ήδη πληρώσει πάνω από 7 δις», ήταν η απάντηση που είχε δώσει ο πρωθυπουργός, όταν ρωτήθηκε σχετικά  μετά τη συνάντησή του με τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.

Αναλόγως καθησυχαστικά μηνύματα είχε εκπέμψει και ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης. Όμως, η τελική πολιτική απόφαση, μετά και την συνάντηση Τσίπρα – Βαρουφάκη στο Μαξίμου, ήταν διαφορετική. Με στόχο, πέραν των άλλων, να φανεί καθαρά και ότι αυτή τη φορά η ελληνική κυβέρνηση δεν μπλοφάρει.

Με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.