Έρευνα των επιστημόνων δίνει άλλη κι από ό,τι φαίνεται πραγματική διάσταση στο πρόβλημα του Θερμαϊκού Κόλπου και ειδικότερα του όρμου αισθητικό, με την αποκρουστική βλέννα που κάλυψε την προκυμαία από το Μέγαρο Μουσικής μέχρι το λιμάνι.

Ads

Είναι δυστυχώς μόνιμο, και περίπλοκο λένε οι επιστήμονες και ο Βαρδάρης δεν μπορεί να «μόνος» του να «καθαρίσει».

Πριν από λίγες μέρες και αφού η «βλέννα» είχε φύγει ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Εργων και Περιβάλλοντος του Δήμου Θεσσαλονίκης Θανάσης Παππάς εξέδωσε ανακοίνωση, σημειώνοντας ότι για «να αποφευχθεί ενδεχόμενη παραπληροφόρηση και συμπεράσματα βασισμένα σε εικασίες», δημοσιοποιούσε τα αποτελέσματα έρευνας και αναλύσεων του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) και του προγράμματός του «Ελεγχος και παρακολούθηση της ποιότητας της θάλασσας στον όρμο της Θεσσαλονίκης» και της Εργαστηριακής Μονάδας Θαλάσσιων Τοξικών Μικροφυκών του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ.

Σύμφωνα με το ανακοινωθέν, «το φαινόμενο προκλήθηκε από το δινοφύκος του γένους Gonyaulax, το οποίο παράγει πολυσακχαρίτες που οδηγούν στον σχηματισμό βλεννώδους μάζας, με συνέπεια τη δημιουργία συσσωματωμάτων με άλλα φυτικά και ζωικά πλαγκτικά είδη, νεκρά κύτταρα, στερεούς επιπλέοντες ρύπους κ.ά.».

Ads

Κι όμως η επιστήμη έχει άλλη άποψη.

Η ερευνητική ομάδα της καθηγήτριας Βιολογίας του ΑΠΘ Μαρίας Μουστάκα (Σάββας Γενίτσαρης, Νατάσα Στεφανίδου) που χαρτογραφεί τη βιοποικιλότητα των μικροοργανισμών (με μικροσκοπική ανάλυση, μοριακές αναλύσεις DNA, RNA και βιοπληροφορική ανάλυση), στον Ορμο Θεσσαλονίκης συμπεραίνει κατ΄ αρχάς πως «το φαινόμενο δεν προκλήθηκε από το δινοφύκος Gonyaulax παρά μόνο ενισχύθηκε. Στην παραγωγή βλέννας φαίνεται ότι συμμετείχαν ακόμη τουλάχιστον άλλοι τέσσερις φυτοπλαγκτικοί οργανισμοί και δύο ζωοπλαγκτικοί οργανισμοί. Το φαινόμενο προκλήθηκε από πρώτη ύλη που συγκεντρώθηκε και επωάστηκε στον Ορμο Θεσσαλονίκης από τα τέλη Απριλίου, κυρίως από τις επαναλαμβανόμενες ερυθρές παλίρροιες. Στο υλικό αυτό προστέθηκε και νέα ύλη – νεκρό υλικό φυτοπλαγκτού και πρωτοζώων μέχρι και τις 7 Ιουνίου. Προσθήκη οργανικού υλικού είναι πιθανή από αλλόχθονη πηγή εκτός Ορμου».

Όσο για το ρόλο του Βαρδάρη η ομάδα της Μ. Μουστάκα δηλώνει: «Ακολούθησε η διασπορά μικροσκοπικών βλεννωδών σωματιδίων και συγκολληθέντων μικροοργανισμών. Λίγες ημέρες μετά τον ισχυρό Βαρδάρη καταγράφηκε μικρής έντασης συγκέντρωση των διασκορπισθέντων σωματιδίων στο βάθος του θερμόκλινου (7 περίπου μέτρα). Σε γενικές γραμμές καταγράφηκε ομοιόμορφη κατανομή των διασκορπισθέντων σωματιδίων στην επιφάνεια της θάλασσας. Ομως, υπήρξε και σαφής διαφοροποίηση του κεντρικού και δυτικού Ορμου Θεσσαλονίκης από τον υπόλοιπο κόλπο με διαβάθμιση από τον Ορμο στον Θερμαϊκό κόλπο και βελτιωμένη εικόνα στο εξωτερικό τμήμα. Το δινοφύκος Gonyaulax παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ενώ δύο είδη από τα διάτομα που παράγουν βλέννα (του γένους Chaetoceros) παραμένουν μέσα σε βλέννα σε υψηλή αφθονία στον Ορμο και Κόλπο Θεσσαλονίκης και διαφοροποιούν την περιοχή του κεντρικού και δυτικού Ορμου Θεσσαλονίκης από την υπόλοιπη θάλασσα».

Το πολύπλοκο φαινόμενο οφείλεται «Στη συγκέντρωση αερίων από την παραγωγή τους από βιολογικές διεργασίες μέσα στη συγκολληθείσα μάζα που είχε επωασθεί στα χαμηλότερα βάθη της στήλης νερού και στην άνωση της μάζας προς την επιφάνεια. Από ό,τι είναι κοινώς γνωστό ως αίτιο για την παραγωγή βλέννας από το φυτοπλαγκτό, οι επαναλαμβανόμενες ερυθρές παλίρροιες στον εύτροφο Ορμο Θεσσαλονίκης έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι ερυθρές παλίρροιες μπορούν να αποτελέσουν κέντρο δυστροφίας στον Ορμο, δηλαδή παρόμοιων φαινομένων «βρόμικης θάλασσας», μέσω τουλάχιστον δύο οικολογικών διεργασιών: παράγουν την πρώτη ύλη, δηλαδή τεράστια ποσότητα παχύρρευστου νεκρού υλικού των πρωτοζώων που έχουν ταχύτατα καταναλώσει το άφθονο φυτοπλαγκτό και με τον θάνατό τους ελευθερώνουν αμμωνία, η οποία μετατρέπεται κυρίως σε αμμωνιακό άζωτο. Ενισχύονται παράγοντες «στρες» για διάφορους μικροοργανισμούς (φυτοπλαγκτό και βακτήρια) που προάγουν την παραγωγή και διατήρηση της βλέννας. Ακόμη, οι επαναλαμβανόμενες ερυθρές παλίρροιες μακροπρόθεσμα θα έχουν αρνητική επίδραση στο τροφικό πλέγμα του Ορμου διότι ευνοούνται οι μέδουσες».