Απάντηση στην επίθεση που δέχθηκε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο από την αξιωματική αντιπολίτευση και μερίδα των ΜΜΕ με αφορμή την γνωμοδότηση για την κήρυξη και οριοθέτηση αρχαιολογικού χώρου στον Πειραιά έδωσε με σημερινή ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού.

Το ΚΑΣ, στη συνεδρίαση του οποίου παρέστησαν ο δήμαρχος Πειραιά, δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι του ΟΛΠ και πολίτες, γνωμοδότησε στη συνέχεια και υπέρ της έγκρισης με όρους του Αρχικού Αναπτυξιακού Προγράμματος και της Μελέτης Διαχείρισης  (master plan) του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς.

Το υπουργείο διευκρινίζει ότι «η εξέταση της κήρυξης – οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου προηγήθηκε της εξέτασης του master plan του ΟΛΠ, το οποίο αποτελεί χωρική ρύθμιση, προκειμένου με την οριοθέτηση περιοχών που περιέχουν αρχαιότητες να κατοχυρωθεί θεσμικά η έγκρισή του, όπως προβλέπει ρητά ο αρχαιολογικός νόμος».

Πιο απλά το παραπάνω σημαίνει ότι οι οριοθετήσεις των περιοχών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος έπρεπε να προηγηθούν της έγκρισης του σχεδιασμού του ΟΛΠ, διότι, στην αντίθετη περίπτωση, θα έμπαινε ζήτημα νομιμότητας της γνωμοδότησης, συνεπώς- της υπουργικής απόφασης και, κατ’ επέκταση, της ίδιας της επένδυσης. ‘Αλλωστε, όπως σημειώνει και το υπουργείο, η διαδικασία εξέτασης από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο στην ίδια συνεδρίαση της κήρυξης – οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου και της χωρικής ρύθμισης της επένδυσης ακολουθήθηκε στο πρόσφατο παρελθόν και στην αντίστοιχη περίπτωση του Ελληνικού, θωρακίζοντας θεσμικά την επένδυση.

Τι σημαίνει πρακτικά η κήρυξη αρχαιολογικού χώρου

Για το ζήτημα του αρχαιολογικού χώρου, τα μέλη του ΚΑΣ γνωμοδότησαν ομόφωνα υπέρ της κήρυξης και οριοθέτησης ως αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας εντός των τειχών πόλης του Πειραιά, από τα τείχη έως την ακτογραμμή. Το υπουργείο εξηγεί – για πολλοστή φορά – ότι με την κήρυξη αρχαιολογικού χώρου δεν επηρεάζεται η καθημερινότητα της πόλης ούτε εμποδίζεται η επένδυση στο λιμάνι. Κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι υπάρχουν σε πολλά αστικά κέντρα της χώρας, όπως το κέντρο της Αθήνας, χωρίς να εμποδίζεται η οικοδομική ή άλλη οικονομική δραστηριότητα.

Τι ακριβώς εξέτασε το ΚΑΣ

Για το ζήτημα του master plan του ΟΛΠ το ΚΑΣ εξέτασε μόνο όσες επενδύσεις εμπίπτουν στο πεδίο των αρμοδιοτήτων του, σε συνέχεια σχετικής απόφασης της Επιτροπής Σχεδιασμού Ανάπτυξης Λιμένων.

Το Συμβούλιο γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της έγκρισης των υποχρεωτικών επενδύσεων που εξέτασε, οι οποίες αφορούν στην κατ΄ εξοχήν λιμενική λειτουργία, με όρους που διασφαλίζουν την αρχαιολογική παρακολούθηση κατά το στάδιο εκτέλεσης των εργασιών και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων, όπως  εξάλλου προβλέπεται για όλα τα μεγάλα έργα.

Επίσης, το Συμβούλιο γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της έγκρισης και των προαιρετικών επενδύσεων που εξέτασε, θέτοντας όρους και περιορισμούς σε χρήσεις και στο μέγεθος κατασκευών, κάνοντας αποδεκτή τη γνώμη της ΕΣΑΛ, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία και ανάδειξη των σημαντικών αρχαιοτήτων που βρίσκονται εντός της χερσαίας λιμενικής ζώνης και σε άμεση εγγύτητα με αυτή.

Παράλληλα, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση επιβεβαιώνεται η ανάγκη υλοποίησης του προγράμματος της Πολιτιστικής Ακτής Πειραιά, για την επίτευξη των στόχων της οποίας κρίνεται απαραίτητη η λειτουργία του Δημόσιου Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων στο κτίριο του Silo.

Προστατεύοντας τον ιστορικό χώρο της Ναυμαχίς της Σαλαμίνας

Τέλος, το Συμβούλιο, γνωμοδότησε ομόφωνα κατά της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης εντός των υφιστάμενων από το παρελθόν αρχαιολογικών ζωνών Α΄ και Β΄ προστασίας στην Κυνόσουρα και στα Αμπελάκια Σαλαμίνας, για λόγους προστασίας του πολύ σημαντικού αρχαιολογικού και ιστορικού τόπου στον οποίο διαδραματίστηκε η ναυμαχία της Σαλαμίνας. Παράλληλα, το Συμβούλιο γνωμοδότησε να υπάρξει μέριμνα για την απομάκρυνση των υφισταμένων ναυπηγικών επιχειρήσεων στον ίδιο χώρο.

Το υπουργείο ξεκαθαρίζει, πως η προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς δεν αποτελεί εμπόδιο για το επενδυτικό πλάνο του ΟΛΠ και την οικονομική ανάπτυξη του Πειραιά, αντίθετα προσδίδει ισχυρή προστιθέμενη αξία με όρους βιωσιμότητας και αειφορίας.