Η ειδική επιτροπή ονοματοθεσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης ενέκρινε την αλλαγή του ονόματος της οδού Στρατηγού Αθανασίου Χρυσοχόου σε Αλβέρτος Ναρ με τρεις ψήφους υπέρ και ένα λευκό.

Το Δ.Σ. του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974 (Σ.Φ.Ε.Α.) χαιρετίζει την έγκριση από την ειδική επιτροπή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας–Θράκης της απόφασης της Ε΄ Δημοτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης να αποκαθηλωθεί από δρόμο της πόλης το όνομα του στρατηγού Αθανάσιου Χρυσοχόου, συνεργάτη των στρατευμάτων κατοχής και των Ταγμάτων Ασφαλείας και υπερασπιστή του «δήμιου της Θεσσαλονίκης» Μαξ Μέρτεν στο Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματιών Πολέμου το 1959.

Την ονοματοθεσία αυτή είχε αποφασίσει το παράνομο, διορισμένο από τη χούντα Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης, τη στιγμή που εκλεγμένα μέλη του βρίσκονταν στην εξορία και στις φυλακές της δικτατορίας.

Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, η προνομιακή μεταχείριση των πάσης φύσεως συνεργών ή συνεργατών των δυνάμεων Κατοχής με το χουντικό Ν.Δ. 179/1969 εξακολούθησε, δυστυχώς, και την περίοδο της μεταπολίτευσης. Μόλις το 1982, με το Ν. 1285, μαζί με την επίσημη αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης καταργήθηκαν και τα χουντικά διατάγματα-πλυντήρια των εγκλημάτων του δωσιλογισμού.

Ο Σ.Φ.ΕΑ. χαιρετίζει επίσης τη μετονομασία του ίδιου δρόμου σε Αλβέρτου Ναρ, γόνο θυμάτων του Ολοκαυτώματος, συγγραφέα και θεματοφύλακα της πολυπολιτισμικής ιστορίας της Θεσσαλονίκης και υπογραμμίζει:

«Επέστη η ώρα να γκρεμιστεί το φράγμα της σιωπής που επί δεκαετίες έχτισαν σ’ αυτή τη χώρα και ιδιαίτερα στην πόλη της Θεσσαλονίκης – όπου ιδρύθηκε στις 15/5/1941 η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση στην κατεχόμενη Ευρώπη – εκείνοι που είχαν και εξακολουθούν να έχουν συμφέρον από τη συσκότιση της ιστορίας της.

Επέστη η ώρα, παρά την καθυστέρηση δεκαετιών, να τιμήσουμε αυτούς που με τους αγώνες και τις θυσίες τους κράτησαν όρθιο τον τόπο στις πιο δύσκολες στιγμές του, σε αντίθεση με όσους υπηρέτησαν τους δυνάστες του. Οι 50.000 εβραϊκής καταγωγής αδικοχαμένοι Θεσσαλονικείς, οι 1500 εκτελεσμένοι/ες, οι 3.100 που πέθαναν από την πείνα απαιτούν σεβασμό της μνήμης τους, απέναντι στη σκόπιμη λήθη και την αναθεώρηση της ιστορίας που στρώνει το δρόμο στον φασισμό.

Στο πλαίσιο αυτό πιστεύουμε ότι ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα προχωρήσει στην επανεξέταση των ονοματοθεσιών που αποφάσισε το διορισμένο από τη Χούντα Δ.Σ.Θ, πράγμα που αποτελεί αίτημα και του ΣΦΕΑ 1967-1974.»

Η ειδική επιτροπή ονοματοθεσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης ενέκρινε την αλλαγή του ονόματος της οδού Στρατηγού Αθανασίου Χρυσοχόου σε Αλβέρτος Ναρ με τρεις ψήφους υπέρ και ένα λευκό.

Η επιτροπή είχε κρίνει ότι ήταν επαρκής ο φάκελος του Δήμου Θεσσαλονίκης για να τιμηθεί ο Θεσσαλονικιός Εβραίος λογοτέχνης Αλμπέρτο Ναρ, αλλά δεν υπήρχε επαρκής αιτιολόγηση για την αλλαγή του δρόμου με το όνομα του στρατηγού Χρυσοχόου.

Τα στοιχεία κατατέθηκαν με ένα υπόμνημα-μελέτη 32 σελίδων του Κέντρου Ιστορίας του δήμου (ΚΙΘ), στο οποίο καταγράφονται η πορεία και η δράση του δωσίλογου Χρυσοχόου.

Μηταφίδης: Η πόλη καθαρίζει από το όνομα ενός συνεργάτη των Ναζί

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στην Α’ Θεσσαλονίκης, κ. Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, σχολίασε πρόσφατα σε ανάρτησή του: «Το όνομα του Χρυσοχόου το απέδωσε το 1971 το διορισμένο από την Χούντα Δημοτικό Συμβούλιο. Μετά από 47 χρόνια επιτέλους θα καθαρίσει η πόλη από το όνομα ενός συνεργάτη των Ναζί. Το νέο όνομα της οδού θα είναι Αλβέρτος Ναρ, γόνου θυμάτων του ολοκαυτώματος, σπουδαίου λογοτέχνη και θεματοφύλακα της ιστορικής μνήμης της πολυπολιτισμικής Θεσσαλονίκης», συμπλήρωσε.

Ο επιτελάρχης του Τσολάκογλου

Βέβαιο είναι ότι, αν κάνουμε ένα γκάλοπ στους δρόμους της Θεσσαλονίκης με το ερώτημα “ποιος είναι ο Αθανάσιος Χρυσοχόου”, ελάχιστοι θα γνωρίζουν το ποιόν του. Ο συνταγματάρχης Αθ. Χρυσοχόου, λοιπόν, ήταν επιτελάρχης του στρατηγού Τσολάκογλου και πρώτου δωσίλογου πρωθυπουργού.

Ο Τσολάκογλου τον τοποθετήθηκε στην έμμισθη θέση του γενικού επιθεωρητή Νομαρχιών Μακεδονίας, που είχε κύριο μέλημα τη συγκέντρωση πληροφοριών για τις αντιστασιακές οργανώσεις που δρούσαν κατά των Ναζί κατακτητών, αλλά και την έκδοση εγκυκλίων και προκηρύξεων με θεωρητικές οδηγίες αντιμετώπισης της βουλγαρικής και ρουμανικής προπαγάνδας.

Ο Χρυσοχόου, που ήταν και αρχηγός των ταγματασφαλιτών, στη μετεμφυλιακή Ελλάδα πήρε “συγχωροχάρτι” από το τότε καθεστώς, το έπαιζε «εθνικόφρων», ενώ ποτέ δεν πλήρωσε για τη συνεργασία του με τους κατακτητές Ναζί. Προσπάθησε, επίσης, να πείσει ότι δέχτηκε τη έμμισθη θέση του γενικού επιθεωρητή Μακεδονίας σε συνεννόηση με την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση του Καΐρου και πως διατηρούσε επαφή με το Συμμαχικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής.

Τα ντοκουμέντα

Τα ντοκουμέντα, όμως, που είδαν πολύ αργότερα το φως της δημοσιότητας, άλλα μαρτυρούν. Ένα από αυτά που ανήκει στο αρχείο του ΚΙΘ έφερε στο φως ο δημοσιογράφος και ερευνητής Σπύρος Κουζινόπουλος. Είναι ένα τηλεγράφημα που έστειλε στις 10 Οκτωβρίου 1944 ο Γεώργιος Μαργέτης, επικεφαλής του μυστικού δικτύου κατασκοπείας «Ζεύς», το οποίο λειτουργούσε στη Θεσσαλονίκη και με τον ασύρματο ενημέρωνε το Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής για τις δραστηριότητες των Γερμανών.

Το τηλεγράφημα περιγράφει την έκπληξη των μελών του δικτύου «Ζεύς» όταν από δημοσιεύματα της εφημερίδας «Νέα Ευρώπη», που εκδιδόταν από τους Ναζί στη Θεσσαλονίκη, πληροφορήθηκαν ότι ο Χρυσοχόου διορίστηκε από τους κατακτητές γενικός διοικητής Μακεδονίας, θέση που σήμερα θα αντιστοιχούσε σε αυτή του υπουργού Μακεδονίας – Θράκης.

«Κατάπληκτοι ανεγνώσαμεν εφημερίδαν 15ης ότι συνεργάτης 3 (σ.σ.: δηλαδή ο Χρυσοχόου) παραλαμβάνει Γενικός Διοικητής. Επισκεφθέντες τούτον σήμερον μετά συνεργάτου 4, διεμαρτυρήθημεν εντονότατα και εζητήσαμεν εξηγήσεις. Μας παρέδωσεν την εξής έγγραφον δήλωσιν:

‘Υποστάς μεγάλας πιέσεις εκπροσώπων κοινωνίας και κατόπιν συστάσεως εθνικού κέντρου ανέλαβον καθ’ηκοντα υπηρεσιακού Γενικού Διοικητού προς πρόληψιν συγχίσεως και τερματισμόν απογοητεύσεως λαού εις κρίσιμον τούτην περίοδον. Επωμίζομαι πάσαν ευθύνην, αλλά δεν θα παύσω συνεχίζων εργασίαν δια Συμμαχικήν και Ελληνικήν υπόθεσιν. Κατεύθυνσις έργου Γενικής Διοικήσεως διεξάγεται εν συνεργασία με εθνικόν κέντρον’.

Ασχέτως τούτου διεκόψαμεν πάσαν επαφήν μετ’ αυτού, εν αναμονή οδηγιών και υμών» αναφέρει ο πληροφοριοδότης του κατασκοπευτικού δικτύου. Με λίγα λόγια ο Χρυσοχόου από τη μια αναφέρει ότι ανέλαβε τη συγκεκριμένη θέση “εξ αιτίας των μεγάλων πιέσεων της κοινωνίας”, αλλά αποφεύγει τεχνηέντως να κατονομάσει το εθνικό κέντρο…

Υπερασπιστής του Μέρτεν

Τον Φεβρουάριο του 1959 τοπικές και εθνικής εμβέλειας εφημερίδες φιλοξενούν στα πρωτοσέλιδά τους την πολύκροτη δίκη του Μαξ Μέρτεν υπό τον τίτλο “Ο κ. Χρυσοχόου καταθέτει υπέρ του Μέρτεν” ή “Ελαφρυντικά διά τον Μέρτεν καταθέτει μάρτυς κατηγορίας”.

Από τα πρακτικά της δίκης που έχουν αποτυπωθεί στις εφημερίδες της εποχής ο Χρυσοχόου ουσιαστικά παρουσιάζει τον Μέρτεν ως απλό εκτελεστή διαταγών και όχι ως υπεύθυνο για τους εξευτελισμούς και τις διώξεις που υπέστησαν οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης, αλλά και για το “πλιάτσικο” των περιουσιών τους. Η προσπάθειά του να παρουσιάσει τον “σφαγέα της Θεσσαλονίκης” ως έναν ήπιων τόνων άνθρωπο εκνεύρισε το στρατοδικείο, που τον επέκρινε για αντιφάσεις.

Ο δωσίλογος στρατηγός κατηγόρησε ως μόνο υπεύθυνο για τις ναζιστικές φρικαλεότητες τον Κρένσκι, την ώρα που πληθώρα Εβραίων και όχι μόνο μαρτύρων κατονόμαζαν τον Μέρτεν ως τον “αρχιτέκτονα” των βασανιστηρίων, των λεηλασιών των εβραϊκών περιουσιών και του εκτοπισμού στα ναζιστικά στρατόπεδα του Άουσβιτς – Μπιρκενάου περίπου 50.000 ψυχών.

Ένας καλός συνεργάτης

Για την αγαστή συνεργασία του Χρυσοχόου με τους Ναζί κατακτητές αρκούν όσα αναφέρονται στο έγγραφο του γερμανικού Α2 για τη Θεσσαλονίκη λίγο πριν από την απελευθέρωση της πόλης:

«Το κομμουνιστικό στοιχείο είναι εδώ, όπως και στην Αθήνα, τόσο ισχυρό, ώστε με βεβαιότητα πρέπει να αναμένεται πρώτα η κατάληψη της πόλης υπό του EΛΑΣ. Παίρνοντας υπόψη ότι δεν μπορούμε να εμποδίσουμε μια ανάλογη εξέλιξη, που είναι μάλιστα ολότελα επιθυμητή, συνιστάται, για να διατηρηθεί το δικό μας γόητρο, να χρησιμοποιείται γι’ αυτά τα ζητήματα εκτεταμένα ο γενικός επιθεωρητής Χρυσοχόου, ο οποίος με πρωτοβουλία του πρέπει να θέτει σε δράση Τάγματα Ασφαλείας, Αστυνομία και Χωροφυλακή, όπως το έπραξε ο Ράλλης στην Αθήνα (… )».

Πηγή: Η Αυγή