Πίσω και πέρα από τα, πολλαπλά, πολιτικά μηνύματα Τσίπρα, η σημερινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου είχε ένα και μοναδικό ουσιαστικό θέμα και μια πολύ συγκεκριμένη στόχευση: Την ολική επαναφορά στο μέτωπο της οικονομίας και της εξόδου από το Μνημόνιο.

H «στοχοπροσήλωση» στο κλείσιμο της τέταρτης αξιολόγησης που ζήτησε ο πρωθυπουργός, η υψηλών τόνων προειδοποίηση στους υπουργούς ότι «βούλησή μου είναι να μην δεχτώ καθυστερήσεις, κωλυσιεργίες και τεχνητά εμπόδια» και η οριοθέτηση της εξόδου από το Μνημόνιο ως «τομή στην ιστορία της πατρίδας μας» είναι ενδεικτικά της έντασης που προσδίδει ο Αλέξης Τσίπρας σ’ αυτή την ολική επαναφορά. 

Όπως ενδεικτικό είναι και το γεγονός πως όταν έκλεισαν οι κάμερες η συζήτηση επικεντρώθηκε αποκλειστικά και μόνον στο θέμα της οικονομίας, με εκτενή ενημέρωση για την πορεία της διαπραγμάτευσης από τους Γιάννη Δραγασάκη, Ευκλείδη Τσακαλώτο και Γιώργο Χουλιαράκη.

Η επιστροφή αυτή στην προτεραιότητα της εξόδου από το Μνημόνιο δεν εκπορεύεται μόνον από, τις σποραδικές αρρυθμίες – ενίοτε και «απροθυμίες» – στην απόδοση συγκεκριμένων υπουργείων. Σύμφωνα με πληροφορίες του tvxs.gr υπαγορεύεται κυρίως από τα θετικά μηνύματα που έρχονται τις τελευταίες ημέρες από την ευρωπαϊκή πλευρά των δανειστών για μία από τις πιο κρίσιμες παραμέτρους της «συμφωνίας εξόδου», εκείνης που αφορά την ρύθμιση του χρέους.

Το σχέδιο για το χρέος

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, το τεχνικό σκέλος του πακέτου για την ελάφρυνση του χρέους έχει ουσιαστικά κλείσει και, δη, με την σύμφωνη γνώμη του Βερολίνου. Η βασική εκκρεμότητα που παραμένει, όπως αναφέρθηκε και κατά την κλειστή ενημέρωση στο υπουργικό συμβούλιο, είναι να ενσωματωθεί στο όλο σχέδιο η γαλλική πρόταση για την «ρήτρα ανάπτυξης» – μια πρόταση, στην οποία φέρονται να προβάλουν εμπόδια ορισμένα από τα «σκληρά» συστήματα του Βορρά όπως εκείνο της Ολλανδίας. Κι εδώ όμως, σύμφωνα με τα μηνύματα που φθάνουν στην κυβέρνηση από τις Βρυξέλλες, φέρεται να έχει ήδη ανοίξει δίοδος υπέρβασης των αντιρρήσεων με θετική παρέμβαση από την πλευρά της Γερμανίας.

Όπως αναφέρουν επίσης έγκυρες πηγές τόσο από τις Βρυξέλλες όσο και από την Αθήνα, το όλο σχέδιο για την ελάφρυνση του χρέους περιλαμβάνει δύο σκέλη: Το πρώτο είναι η χρήση όλων των αδιάθετων κεφαλαίων από το δάνειο του ESM (περίπου 27 δις) για την εξαγορά του δανεισμού από το ΔΝΤ (κοντά στα 10 δις), την αντικατάσταση παλαιότερων και ακριβότερων ευρωπαϊκών δανείων, καθώς και την ενίσχυση του «κουμπαρά ασφαλείας» (cash buffer).

Για τον ίδιο σκοπό θα αξιοποιηθεί και η επιστροφή των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν έως τώρα οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης και η ΕΚΤ. Το δεύτερο σκέλος περιλαμβάνει 15ετή επιμήκυνση των λήξεων των ελληνικών ομολόγων με παράλληλη μείωση επιτοκίων και ετήσιο πλαφόν 6 δις στις δαπάνες για αποπληρωμή τόκων και χρεολυσίων.

Πρόκειται για μια φόρμουλα που ικανοποιεί την ελληνική πλευρά και εκτιμάται ότι θωρακίζει την – «καθαρή», όπως επανέλαβε σήμερα ο πρωθυπουργός – έξοδο στις αγορές. Εξ ου και ο Αλέξης Τσίπρας φέρεται να λέει χαριτολογώντας το τελευταίο διάστημα σε συνομιλητές του «ετοιμαστείτε, μάλλον θα με δείτε με… γραβάτα».

Οι όροι, οι προϋποθέσεις και το ΔΝΤ

Η αισιοδοξία αυτή, βεβαίως, για να αποτυπωθεί στην πράξη, έχει δύο καίριες προϋποθέσεις κι έναν σημαντικό σταθμό:

Η πρώτη προϋπόθεση είναι η, έγκαιρη και χωρίς «φάλτσα», ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης εντός «των επόμενων 80 ημερών», όπως τόνισε ο πρωθυπουργός και στο υπουργικό συμβούλιο. Η δεύτερη είναι η κατάθεση ενός επαρκούς και τεκμηριωμένου «ολιστικού αναπτυξιακού προγράμματος», του λεγόμενου μεταμνημονιακού προγράμματος ελληνικής ιδιοκτησίας, στο Eurogroup της 27ης Μαΐου.

Και ο σταθμός είναι η σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στις 20 Απριλίου στην Ουάσιγκτον. Εκεί, το Ταμείο θα κληθεί είτε να συναινέσει με το ευρωπαϊκό σχέδιο για την ελληνική έξοδο, είτε να επαναδιαπραγματευτεί την στάση και τον ρόλο του. Η έκβαση μιας τέτοιας, ενδεχόμενης επαναδιαπραγμάτευσης θα εξαρτηθεί από την θέση του Βερολίνου.

Η πλήρωση των δύο προϋποθέσεων όμως εξαρτώνται πλήρως από την ελληνική πλευρά. Και ως εκ τούτου, είναι σαφές και το νόημα των προειδοποιήσεων Τσίπρα στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο: «Όποιος έχει αντιρρήσεις», είπε, «να τις εκφράσει τώρα. Διότι εδώ δεν κρίνεται το ατομικό έργο κάθε υπουργού, αλλά το συλλογικό μας στοίχημα»…