Δύσκολο πολιτικό μήνα καλείται να διανύσει η κυβέρνηση ενώπιον των σκληρών – έως τελεσιγραφικών – απαιτήσεων του ΔΝΤ αλλά και του μετώπου της άρνησης που επιλέγει να συγκροτήσει ξανά η αντιπολίτευση.

Με την διαπραγμάτευση επί της αξιολόγησης να έχει φθάσει στο σημείο καμπής και με το βασικό πλαίσιο των μέτρων που ζητούν οι δανειστές – μείωση αφοορολόγητου και περικοπές στις συντάξεις – να οδηγεί σε μίγμα υψηλού κοινωνικού και πολιτικού κόστους, ο Αλέξης Τσίπρας καλείται άμεσα να απαντήσει σε κρίσιμα διλήμματα πολιτικής διαχείρισης.

Το μόνο δεδομένο είναι η κεντρική, στρατηγική επιλογή της μη ρήξης και της, πάση δυνάμει, επιδίωξης συμφωνίας και υπέρβασης του μνημονιακού τέλματος. Από εκεί και πέρα, ωστόσο, εντός κυβέρνησης υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και εισηγήσεις και επ’ αυτών διαμορφώνονται και τα πρωθυπουργικά διλήμματα.

Οι υπέρμαχοι της «realpolitik»

Η μία γραμμή είναι εκείνη της «realpolitik» που θέλει τη συμφωνία, έστω και επώδυνη, να υπογράφεται το ταχύτερο δυνατό έτσι ώστε να ανοίξει άμεσα ο δρόμος και για τα θετικά «αντίδοτα»: Την παραμετροποίηση των μέτρων για το χρέος, την ποσοτική χαλάρωση και την έξοδο στις αγορές.

Είναι η γραμμή που αποτυπώνεται στην γνωστή θέση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Γιώργου Χουλιαράκη «καλύτερα μια χειρότερη συμφωνία τώρα, παρά μια καλύτερη αργότερα» και, πέραν των άλλων, εστιάζει στην ανάγκη να αποκτήσει η κυβέρνηση καθαρό πολιτικό χώρο και χρόνο έτσι ώστε να επιχειρήσει την ανάταξη του αρνητικού οικονομικού αλλά και δημοσκοπικού κλίματος.
«Χρειαζόμαστε την φυγή προς τα εμπρός με ένα θετικό αφήγημα», λέει χαρακτηριστικά στέλεχος εκ του «ρεαλιστικού μετώπου» της κυβέρνησης, προσθέτοντας: «Οσο αυτή η φυγή αργεί, τόσο θα μεγαλώνει και το πολιτικό κόστος».

Η προσδοκία της ανατροπής στην Ευρώπη

Στον αντίποδα, βρίσκονται οι εισηγήσεις που θέλουν εξάντληση κάθε διαπραγματευτικού περιθωρίου τόσο προς – οριακή έστω – άμβλυνση των  μέτρων, όσο και προσδοκώντας πολιτική ανατροπή στην Ευρώπη μέσα από τον εν εξελίξει εκλογικό κύκλο σε Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία.

Παρ’ ότι η προοπτική της αλλαγής και του οικονομικού δόγματος στην Ευρώπη αποτελεί βασικό πυλώνα των αναλύσεων του Μαξίμου, η τακτική της μακράς διαπραγμάτευσης δεν αποτελεί την πρώτη επιλογή του πρωθυπουργικού επιτελείου – γεγονός, που καταδεικνύει και το μήνυμα του Αλέξη Τσίπρα ότι αναμένει συμφωνία εντός του Απριλίου.

Ωστόσο, τα όρια των πιθανών υπαναχωρήσεων παραμένουν ακόμη αρκούντως θολά, ο προβληματισμός και η αμηχανία στους κόλπους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ είναι εμφανής και τα πολιτικά αναχώματα στο βαρύ κλίμα που διαμορφώνει το μπαράζ των αρνητικών δημοσκοπήσεων μοιάζουν εύθραυστα.

Η παρέμβαση Σκουρλέτη και η ενισχυμένη πλειοψηφία

Υπό αυτά τα δεδομένα, η χθεσινή παρέμβαση του υπουργού Εσωτερικών Πάνου Σκουρλέτη υπέρ της ψήφισης των μέτρων με ενισχυμένη πλειοψηφία στη Βουλή δεν ήταν πυροτέχνημα, ούτε… κίνηση αυτονόμησης.
«Ηταν μια πολιτική άποψη» όπως είπε χαρακτηριστικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο οποίος κάθε άλλο παρά άδειασε τον υπουργό Εσωτερικών και φρόντισε να τονίσει ότι η κυβέρνηση, από τη στιγμή που θα θεωρεί ότι η συμφωνία είναι θετική, θα καλέσει την αντιπολίτευση να την υπερψηφίσει.

Στην πραγματικότητα, στο Μαξίμου γνωρίζουν πολύ καλά – και ο Κυριάκος Μητσοτάκης φροντίζει να το επιβεβαιώνει… δις ημερησίως – ότι δεν υπάρχει περίπτωση υπερψήφισης της όποιας συμφωνίας από τη ΝΔ.

Οι αντιφάσεις της ΝΔ

Εκείνο που επιδιώκει, ωστόσο, η κυβέρνηση είναι να πιέσει τη ΝΔ, να εκθέσει τις αντιφάσεις του πολιτικού της αφηγήματος και να αναδείξει την απουσία ουσιαστικής εναλλακτικής πρότασης.
«Δεν μπορούν να μας ζητούν δέκα φορές τη μέρα να κλείσουμε την συμφωνία εδώ και τώρα, κι άλλες δέκα φορές να μας καταγγέλλουν ότι φορτώνουμε την κοινωνία με νέα βάρη», λέει υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος.

Πρόκειται για μια τακτική που θα ενταθεί το επόμενο διάστημα, με την παράλληλη κλιμάκωση και των επιθέσεων για υποθέσεις σκανδάλων στα οποία φέρεται εκτεθειμένη η αντιπολίτευση – όπως η υπόθεση Novartis, η δίκη της Siemens και η προανακριτική για τα εξοπλιστικά.

Πρόκειται, ωστόσο, και για μια τακτική με ημερομηνία λήξης καθώς, όπως και εντός της κυβέρνησης αναγνωρίζεται, το τελικό πολιτικό ταμείο θα το καθορίσει αυτή καθ’ αυτή η συμφωνία με τους δανειστές: Η, κατά το δυνατόν, δίκαιη κατανομή των βαρών και τα «αντισταθμιστικά οφέλη» – ήτοι, η ουσιαστική προοπτική που θα δίνει για έξοδο από τον μνημονιακό κλοιό.

Τα ίδια κριτήρια θα καθορίσουν και το κατά πόσο θα παραμείνει συμπαγής η κοινοβουλευτική πλειοψηφία στην ψήφιση των μέτρων. Παρ’ ότι επ’ αυτού, κυβερνητικές πηγές επιμένουν ότι «εάν ο Αλέξης Τσίπρας αποφασίσει να φέρει συμφωνία στη Βουλή, θα είναι συμφωνία που θα μπορούν να ψηφίσουν όλοι οι βουλευτές της συμπολίτευσης»…