Το ιδανικό σενάριο για την Αθήνα θα ήταν το, ντε φάκτο, «πάγωμα», ή έστω η μετάθεση, των ψηφισμένων μέτρων του 2019. Η αφετηρία από την οποία ξεκινά την διαπραγμάτευση ο σκληρός άξονας των δανειστών περιλαμβάνει όχι μόνον την άμεση εφαρμογή των μέτρων αλλά αμφισβητεί και την δυνατότητα για θετικά κοινωνικά αντίμετρα. Μεταξύ των δύο αυτών θέσεων θα επιχειρηθεί μέσα στο επόμενο δίμηνο να βρεθεί το σημείο ισορροπίας που θα βγάλει και τις δύο πλευρές στην μεταμνημονιακή οδό του ελληνικού δράματος.

Το πρώτο τεστ για το που θα γείρει η πλάστιγγα αναμένεται αύριο στην συνεδρίαση του EuroWorkingGroup. Εκεί ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης θα παρουσιάσει αναλυτικά το προσχέδιο του μεταμνημονιακού αναπτυξιακού προγράμματος «ελληνικής ιδιοκτησίας» το οποίο ήδη έχουν στα χέρια τους οι πιστωτές. Κι εκεί θα ανοίξουν και τα πρώτα χαρτιά τους όχι μόνον οι θεσμοί, αλλά και η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας.

Ενστάσεις για το αναπτυξιακό πρόγραμμα

Σύμφωνα με τις χθεσινές, τελευταίες πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, το προσχέδιο του αναπτυξιακού προγράμματος που έστειλε την Μεγάλη Παρασκευή στους θεσμούς ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δεν έτυχε θερμής υποδοχής. Οι δανειστές, συμπεριλαμβανομένου και του εκπροσώπου της «μετριοπαθούς» Κομισιόν Ντέκλαν Κοστέλο, φέρονται να αντιδρούν στο κοινωνικό πακέτο που περιλαμβάνει το πρόγραμμα – δηλαδή, στην αύξηση του κατώτατου μισθού, στην επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την αντιστάθμιση των απωλειών του ΕΚΑΣ με νέο επίδομα για τους χαμηλοσυνταξιούχους.

Ο σχεδιασμός του κυβερνητικού επιτελείου εντάσσει τις συγκεκριμένες προβλέψεις στο πακέτο των «κοινωνικών αντίμετρων», κατά τις ίδιες πληροφορίες όμως οι θεσμοί θεωρούν ότι θέτουν σε κίνδυνο τους δύο άλλους άξονες του προγράμματος, εκείνους της διασφάλισης της δημοσιονομικής σταθερότητας και των μεταρρυθμίσεων.

Η μετάθεση των μέτρων του 2019

Σε πρώτο χρόνο πρόκειται για μια αντίδραση μάλλον αναμενόμενη και διαχειρίσιμη, ούτε καν στις Βρυξέλλες άλλωστε δεν γίνεται λόγος για εμπλοκή, και από κυβερνητικές πηγές επισημαίνεται πως το πρόγραμμα δεν έχει πάρει ακόμη την τελική του μορφή η οποία και θα παρουσιαστεί στο Eurogroup της Σόφιας στις 27 Απριλίου. Πρόκειται, όμως, και για μια αντίδραση ενδεικτική των δυσκολιών που θα αντιμετωπίσει η Αθήνα στον μείζονα πολιτικό της στόχο κατά την διαπραγμάτευση – εκείνον, που θέλει τις ψηφισμένες περικοπές στις συντάξεις για το 2019 να μετατίθενται, εάν όχι να «παγώνουν», τουλάχιστον για έναν χρόνο.

Είναι ένας στόχος που δεν κρύβουν στελέχη της κυβέρνησης, παρ’ ότι ακόμη δεν διατυπώνεται επισήμως. «Στην πορεία των επόμενων δύο μηνών θα αποδειχθεί ότι δεν υπάρχει ανάγκη εφαρμογής των μέτρων που επέβαλλε το ΔΝΤ», λέει χαρακτηριστικά στο tvxs.gr, έμπειρος κοινοβουλευτικός παράγοντας και υποδεικνύει ως όχημα για την επίτευξη του στόχου αυτού την υπεραπόδοση της ελληνικής οικονομίας.

Στην ίδια κατεύθυνση έδειξε σήμερα και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος όταν ερωτήθηκε εάν υπάρχει δυνατότητα μετάθεσης των μέτρων του 2019. «Όλα εξαρτώνται από τα δημοσιονομικά αποτελέσματα», ήταν η απάντηση που έδωσε υπενθυμίζοντας την σταθερή υπέρβαση στους στόχους για τα πλεονάσματα.

Στην πραγματικότητα στη συνέχιση αυτής της υπέρβασης επενδύει και τώρα η κυβέρνηση για να πετύχει έστω την αναστολή εφαρμογής των περικοπών στις συντάξεις. Εδώ, δε, η κρίσιμη ημερομηνία είναι η 23η Απριλίου οπότε και θα ανακοινωθούν τα δημοσιονομικά στοιχεία της Eurostat – στοιχεία, τα οποία το οικονομικό επιτελείο προεξοφλεί ως θετικά και θεωρεί ότι θα ακυρώσουν τις απαισιόδοξες προβλέψεις του ΔΝΤ.

Εάν αυτή η αισιοδοξία επαληθευθεί, τότε θα μπει και επισήμως στο τραπέζι η επανεξέταση της εφαρμογής των ψηφισμένων μέτρων. Πρόκειται ωστόσο για ένα στοίχημα που δεν μπορεί να θεωρείται εκ προοιμίου κερδισμένο. Και τούτο διότι εκτός από το ΔΝΤ – που, έτσι κι αλλιώς, παραμένει ακόμη άγνωστο εάν και πως θα μείνει στο πρόγραμμα – αυστηρή στάση ως προς την τήρηση των συμφωνηθέντων φέρεται να τηρεί και ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Όλαφ Σολτς.

Ο πολιτικός σχεδιασμός

Ως εκ τούτων, πολλά θα κριθούν τόσο στην πρώτη κατ’ ιδίαν συνάντηση που θα έχει με τον Όλαφ Σολτς στο Βερολίνο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, όσο και στην συνάντηση του Washington Club στις 20 Απριλίου στην Ουάσιγκτον στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ.

Έως τότε η μοναδική βεβαιότητα στην Αθήνα είναι πως μόνον δύο σενάρια είναι πολιτικά ανεκτά από την κυβέρνηση: Είτε η μετάθεση των μέτρων, είτε η εφαρμογή τους μεν αλλά μαζί με ισχυρά θετικά αντίμετρα που θα αντισταθμίζουν πλήρως τις απώλειες των συνταξιούχων που πλήττονται. Σε διαφορετική περίπτωση όλα τίθενται υπό αίρεση – ακόμη και ο πολιτικός σχεδιασμός που θέλει τις εκλογές να γίνονται στο δεύτερο εξάμηνο του 2019…