Συμμάχους προς μια πιο «πολιτική» και ευέλικτη» εφαρμογή του Μνημονίου αναζητά η κυβέρνηση μέσα από το μπαράζ των θεσμικών αφίξεων στην Αθήνα – ένα μπαράζ, που ξεκίνησε με την επίσκεψη Ολάντ και δεν αποκλείεται να κλείσει και με ταξίδι Γιούνκερ στα τέλη του επόμενου μήνα.

Ads

Επί του παρόντος, πάντως, τη σκυτάλη παίρνουν οι απεσταλμένοι του προέδρου της Κομισιόν, με τον αντιπρόεδρο της Επιτροπής Βλάντις Ντομπρόφσκις να βρίσκεται σήμερα και αύριο στην Αθήνα και τον επίτροπο Πιερ Μοσκοβισί να ακολουθεί με την εξ αναβολής επίσκεψή του, πιθανότατα μέσα στην πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου.

Σε αυτόν τον «οδικό χάρτη» η επίσκεψη Ντομπρόφσκις είναι περισσότερο αναγνωριστική, η κυβέρνηση ωστόσο, με ανοιχτά καίρια μέτωπα της αξιολόγησης, θα επιδιώξει να τη χρησιμοποιήσει για να ανιχνεύσει τις προθέσεις της Κομισιόν σε τρία κρίσιμα ζητήματα:

* Τις πιθανότητες στήριξης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην επιδιωκόμενη «πολιτική διαπραγμάτευση» για το θέμα των πλειστηριασμών. Ηδη, στο πλευρό της ελληνικής κυβέρνησης έχει ταχθεί επ’ αυτού ο ίδιος ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, η μάχη όμως στο Eurogroup της 9ης Νοεμβρίου διαγράφεται δύσκολη και ο ρόλος Γιούνκερ θα έχει τη σημασία του. Το γεγονός ότι οι πλειστηριασμοί δεν είναι ζήτημα άμεσου και μετρήσιμου δημοσιονομικού κόστους ή οφέλους, άρα συνιστά εκ των πραγμάτων πολιτική επιλογή, βοηθά τις ελληνικές θέσεις, οι οιωνοί από τις Βρυξέλλες ωστόσο δείχνουν ότι η Κομισιόν δεν είναι σε αυτή τη φάση ιδιαίτερα πρόθυμη να συγκρουστεί με την σκληρή γραμμή του Βερολίνου και του ΔΝΤ.

Ads

* Τις δυνατότητες αποσύνδεσης της αξιολόγησης από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, για τους δικούς του και όχι αναγκαστικά «φιλελληνικούς» λόγους, έχει ταχθεί υπέρ αυτής της προοπτικής, ωστόσο εδώ οι οιωνοί από τις Βρυξέλλες είναι ακόμη πιο δυσμενείς. Ο Βλάντις Ντομπρόφσκις έστειλε ήδη από χθες το μήνυμα, προειδοποιώντας με τη συνέντευξή του στο Βήμα, ότι «είναι εξαιρετικά σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι το πρόγραμμα βρίσκεται στον σωστό δρόμο όταν έρθει η ώρα για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών».

Ο Μάριο Ντράγκι, βλέποντας ότι η οικονομία της ευρωζώνης δεν ξεκολλά από τη στασιμότητα και έχοντας ήδη προαναγγείλει νέες, αντισυμβατικές κινήσεις από την πλευρά της κεντρικής τράπεζας – πιθανώς ακόμη πιο χαμηλά επιτόκια και παράταση της ποσοτικής χαλάρωσης στα τέλη του χρόνου – επιθυμεί, αν μη τι άλλο, προϋποθέσεις απόλυτης ομαλότητας στο τραπεζικό τοπίο των κρατών μελών. Εξ ου και θα προτιμούσε να κλείσει το ταχύτερο δυνατό η ανακεφαλαιποίηση των ελληνικών τραπεζών, πριν ισχύσει η νέα νομοθεσία από 1η Ιανουαρίου του 2016 για το bail in, και κυρίως χωρίς να υπάρξει η παραμικρή υπόνοια στις αγορές έως τότε για ενδεχόμενο «κούρεμα» καταθέσεων.

Η Κομισιόν όμως, στον αντίποδα, είναι θιασώτης της πολιτικής πίεσης. Η απειλή του bail in είναι, ως εκ τούτου, ο ιδανικός μοχλός πίεσης προς την ελληνική κυβέρνηση και το μήνυμα των Βρυξελλών παραμένει σταθερό: Εάν η Αθήνα θέλει να κλείσει κάθε συζήτηση για «κούρεμα καταθέσεων» και να προχωρήσει άμεσα η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τότε πρέπει να εφαρμόσει πάραυτα τα μνημονιακά προαπαιτούμενα και να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση.

* Τις δυνατότητες ταχείας εκταμίευσης κονδυλίων από το ΕΣΠΑ. Εδώ η Κομισιον είναι η πρώτη που τοποθετείται θετικά, το κλειδί όμως βρίσκεται και πάλι στις τράπεζες και στην ανακεφαλαιοποίησή τους.

Από τις 16 Οκτωβρίου έχει τροποποιηθεί η κοινοτική νομοθεσία διευκολύνοντας τις εκταμιεύσεις του ΕΣΠΑ προς την Ελλάδα, ο ίδιος ο Βλάντις Ντομπρόφσκις έχει δεσμευθεί δημοσίως για άμεση χορήγηση κονδυλίων ύψους 800 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ το σχέδιο Γιούνκερ προβλέπει εκταμίευση 1,3 δις ευρώ εντός του 2015 και τουλάχιστον άλλων 700 εκατομμυρίων ευρώ το 2016.

Κάθε υπόσχεση, όμως, δεν είναι παρά μια ακόμη άσκηση επί χάρτου όσο ο τραπεζικός μηχανισμός παραμένει παγωμένος. Χωρίς τράπεζες που θα τελούν σε στοιχειωδώς ομαλή λειτουργία η διάθεση και κατανομή των κονδυλίων του ΕΣΠΑ απλώς δεν υφίσταται. Και, ως εκ τούτου, η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης συνιστά επιτακτική προτεραιότητα.

Όλα αυτά θα τεθούν στις συναντήσεις που θα έχει σήμερα ο Βλάντις Ντομπρόφσκις τόσο με τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, όσο και με τον υπουργό Οικονομίας Γιώργο Σταθάκη – ένα ραντεβού, το οποίο θα αφορά κυρίως το ζήτημα του ΕΣΠΑ. Απαντες, ωστόσο, τόσο στην κυβέρνηση, όσο και στις Βρυξέλλες γνωρίζουν ότι οι συζητήσεις αυτές, όσο και εκείνες που θα ακολουθήσουν τις επόμενες ημέρες σε πολιτικό ευρωπαϊκό επίπεδο είναι πλέον συνδεδεμένες στενά και μια έτερη, καθοριστική παράμετρο – εκείνη του προσφυγικού. Και, καθ΄ότι οι ευρωπαίοι εταίροι ουδέποτε αποκήρυξαν την κυνική διπλωματία των καθαρών ανταλλαγμάτων, κάθε παραχώρηση ή μη υπαναχώρηση της Ελλάδας στο μεταναστευτικό ζήτημα μπορεί να διαμορφώνει και νέα δεδομένα στο βαθμό «ελαστικότητας» της εφαρμογής του Μνημονίου…