Το σχέδιο είναι έτοιμο στο τραπέζι, η διέξοδος επιδιώκεται και πάλι δια του επώδυνου, πλην ανεκτού -πολιτικά και κοινωνικά- συμβιβασμού, και ο τελευταίος απρόβλεπτος, όσο και καταλυτικός, παράγοντας είναι ο ρόλος του ΔΝΤ.

Κατά την προσφιλή παρομοίωση του Ευκλείδη Τσακαλώτου, μπορεί να είναι απλώς μια ακόμη ευρωπαϊκή κλωτσιά που θα σπρώξει το «τενεκεδάκι» της ελληνικής κρίσης παρακάτω.

Σ’ αυτή τη συγκυρία όμως είναι μάλλον και η μοναδική διαθέσιμη δίοδος προς τον συμβιβασμό που διακαώς επιζητούν -για διαφορετικούς λόγους η καθεμία, και παρά τις εκατέρωθεν ρητορικές απειλές περί εκλογών και 4ου Μνημονίου- τόσο η Ευρώπη όσο και η Αθήνα.

«Όχι νέα μέτρα μετά το 2018»

Στον εν λόγω συμβιβασμό η Ευρώπη προσφέρει τον -επίσης κατά Τσακαλώτο– «καθαρό διάδρομο» για το χρέος κι ανοίγει την πόρτα για την ένταξη της Ελλάδας στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ.

Και η ελληνική πλευρά βάζει έναν έσχατο, και ουσιαστικά μοναδικό, όρο -να μην ζητηθεί η προληπτική λήψη και περιγραφή νέων μέτρων για τη μεταμνημονιακή τετραετία 2019-2022.

Πρόκειται για έναν όρο, η αποδοχή ή μη του οποίου εξαρτάται πλέον αποκλειστικά και μόνον από το ΔΝΤ και επ’ αυτού αναμένεται να εστιάσει και το σκληρό παρασκηνιακό παζάρι των επόμενων τριών 24ώρων -ένα παζάρι, που διεξάγεται στη σκιά του δημοψηφίσματος Ρέντσι και της αγωνίας για μια νέα, ιταλικής αφετηρίας πλέον, ευρωκρίση.
 
Τι ζήτησε ο Πιερ Μοσκοβισί
 
Το σχέδιο της απεμπλοκής -υπό την αίρεση πάντοτε του ρόλου που θα επιλέξει το ΔΝΤ –κόμισε στην Αθήνα, με πλήρεις λεπτομέρειες ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί και, στην πράξη, το επιβεβαίωσε με τις χθεσινές του δηλώσεις ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ.

Κατά τις πληροφορίες από κοινοτικές πηγές, ο Πιερ Μοσκοβισί στις συναντήσεις του τόσο με τον Αλέξη Τσίπρα όσο και με τον υπουργό Οικονομικών ζήτησε να κλείσει οπωσδήποτε η συμφωνία επί της αξιολόγησης έως το τέλος της εβδομάδας.

Για να επιτευχθεί αυτό, ο ευρωπαίος επίτροπος ζήτησε υπαναχώρηση της ελληνικής πλευράς στο θέμα των ομαδικών απολύσεων, δίνοντας παράλληλα την υπόσχεση ότι θα υπάρξει «θετική προσέγγιση» των ευρωπαίων δανειστών στο θέμα της επαναφοράς -προοπτικά και μετά τα μέσα του 2017- των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Ζήτησε επίσης να αποσυρθεί από το τραπέζι το -έστω και επικοινωνιακό- «χαρτί» των εκλογών και της πολιτικής αστάθειας και, ταυτόχρονα, άφησε ανοιχτό παράθυρο για υπό προϋποθέσεις επανεξέταση των στόχων για τα πλεονάσματα μετά το 2018.
 
«Εγγυήσεις» για το ΔΝΤ ζητά η Αθήνα
 
Από την πλευρά της, και για να «αγοράσει» τον ευρωπαϊκό συμβιβασμό, η ελληνική πλευρά ζητά εγγυήσεις ότι θα αποσυρθεί από το τραπέζι το αίτημα του ΔΝΤ για προληπτική νομοθέτηση, από το 2017, πρόσθετων μέτρων που θα τεθούν σε ισχύ μετά τη λήξη του Μνημονίου και θα διασφαλίζουν πλεονάσματα της τάξης του 3% με 3,5% και στην τετραετία 2019-2022.

Οι εγγυήσεις αυτές δεν έχουν δοθεί μέχρι στιγμής από την πλευρά των ευρωπαίων, στην κατεύθυνση αυτή ωστόσο εστιάζει η έντονη παρασκηνιακή κινητικότητα μεταξύ Βερολίνου, Βρυξελλών και Ουάσιγκτον που αναμένεται να κορυφωθεί έως το Σαββατοκύριακο.
 
Το Μεσοπρόθεσμο και τα πλεονάσματα του 3,5%

Σύμφωνα, άλλωστε, με πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές, μια αποδεκτή τελική φόρμουλα θα ήταν να κατατεθεί μεν το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2018-2020 με στόχους για πλεονάσματα 3,5% και μετά το 2018, αλλά χωρίς περιγραφή πρόσθετων μέτρων και με την προσθήκη ρήτρας αναθεώρησης των εν λόγω πλεονασμάτων εάν το πρόγραμμα κλείσει επιτυχώς και το επιτρέπουν οι οικονομικές συνθήκες.

Ενδεικτική επ’ αυτού είναι και η χθεσινή τοποθέτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Δημήτρη Τζανακόπουλου, ο οποίος απέκλεισε μεν νέα μέτρα αλλά σημείωσε με νόημα ότι ««τα Μεσοπρόθεσμα αναθεωρούνται δύο φορές τον χρόνο».
 
Θα συμμετάσχει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα;
 
Εως τώρα, το ΔΝΤ δεν έχει δώσει μηνύματα αποδοχής αυτού του σεναρίου, επιμένοντας σε σκληρά μέτρα -με πρώτα τη μείωση του αφορολόγητου και των συντάξεων- μετά το 2018 και προτείνοντας, ως εναλλακτική εκδοχή την παράταση ισχύος του δημοσιονομικού κόφτη.

Από την τελική θέση του Ταμείου στο συγκεκριμένο ζήτημα θα κριθεί και ο ρόλος που θα έχει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, με τη μεν πλευρά Σόιμπλε να πιέσει για ενεργό συμμετοχή του με μια χρηματοδότηση της τάξης των περίπου 6 δις, την δε ελληνική πλευρά να διαμηνύει… σιωπηρά ότι θα προτιμούσε τη μη μάχιμη εμπλοκή του και την παραμονή του απλώς σε ρόλο τεχνικού συμβούλου.

Η απάντηση στο ποια εκ των δύο επιδιώξεων θα επικρατήσει, θα καθορίσει προφανώς και την έκταση των υποχωρήσεων και του τελικού τιμήματος που θα κληθεί να καταβάλει υπέρ του συμβιβασμού η Αθήνα.
 
Χρονοδιάγραμμα και πέραν της 5ης Δεκεμβρίου

Εάν προχωρήσει το «καλό σενάριο» χωρίς νέες εμπλοκές, το ευρωπαϊκό σχέδιο προβλέπει ότι στο Eurogroup της Δευτέρας θα υπάρξει μια κατ΄αρχήν πολιτική συμφωνία -εν είδει προωθημένης δήλωσης προόδου- και η ενιαία συμφωνία για αξιολόγηση και χρέος θα κλείσει σε νέο Eurogroup έως τις 20 Δεκέμβρη.

Η εν λόγω συμφωνία θα περιλαμβάνει βραχυπρόθσμα μέτρα που οδηγούν σε απομείωση του χρέους της τάξης των 20 δις ευρώ και με τον προσδιορισμό του πλαισίου των μεσοπρόθεσμων μέτρων που θα εφαρμοστούν μετά το 2018.