Πέντε προτάσεις για το ονοματολογικό– με επικρατέστερο το Gorna Makedonija -, μια απαράβατη «κόκκινη γραμμή», και πολλές επιφυλάξεις για την τελική στάση της κυβέρνησης Ζάεφ κομίζει μεθαύριο, Πέμπτη, στα Σκόπια ο υπουργος Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.

Το ταξίδι Κοτζιά – το οποίο, γα συμβολικούς λόγους, θα γίνει αεροπορικώς στο μετονομασθέν πλέον Διεθνές Αεροδρόμιο των Σκοπίων – θεωρείται καταλύτης για τις περαιτέρω εξελίξεις στο Μακεδονικό και για το εάν, εν τέλει, είναι όντως δυνατή η επίτευξη συμφωνίας και λύσης: Η κυβέρνηση της πΓΔΜ έχει ήδη στα χέρια της το αναλυτικό κείμενο των επτά σημείων (το λεγόμενο «προσύμφωνο») με τις ελληνικές προτάσεις, οι πρώτες αντιδράσεις και οι αντιστάσεις στο εσωτερικό της γείτονος έχουν ήδη κατγραφεί, και από τις απαντήσεις που θα πάρει ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών θα μετρηθούν και οι πραγματικές δυνατότητες – και κυρίως οι αντοοχές – του Ζόραν Ζάεφ να φθάσει σε συμφωνία.

Ελληνικές διπλωματικές πηγές θεωρούν ότι ο μεγάλος αντίπαλος του Ζόραν Ζάεφ παραμένει το εθνικιστικό, και προσκείμενο στο VMRO, «σύστημα εξουσίας» των Σκοπίων, το οποιο εκφράζεται κυρίως από τον πρόεδρος της χώρας Γκεόργκι Ιβανόφ. Οι ίδιες πηγές, δε, συνδέουν αυτό το σύστημα και με τους στρατηγικούς σχεδιασμούς και τις βλέψεις της Τουρκίας για τα δυτικά Βαλκάνια, εκτιμώντας ότι υπάρχει ανοιχτός, υπόγειος δίαυλος Ιβανόφ-Ερντογάν.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Ιβανόφ στην πράξη φέρεται να «υπονομεύει» την προσπάθεια επίλυσης του Μακεδονικού και της επακόλουθης ένταξης της πΓΔΜ στην Ευρωπαϊκή Ενωση, προωθώντας την πρόσδεσή της στην Αγκυρα και την δημιουργία, μέσω αυτής, του τουρκικού τόξου στα Δυτικά Βακάνια.

Μπροστά σε αυτά τα δεδομένα, και μετά και τα πρόσφατα σκληρά μηνύματα του – επίσης προερχόμενου από το VMRO –υπουργού Εξωτερικών της πΓΔΜ Νικολά Ντιμιτρόφ, ο Νίκος Κοτζιάς πηγαίνει στα Σκόπια χωρίς βεβαιότητες για λύση.

Το γεγονός ότι ο Νικολά Ντιμιτρόφ χαρακτήρισε «προκλητικές» ορισμένες από τις ελληνικες προτάσεις, άλλωστε, προϊδεάζει για δύσκολη διαπραγμάτευση και έχει να κάνει και με την «κόκκινη γραμμή» που θέτει η ελληνική πλευρά. Η εν λόγω «κόκκινη γραμμή» δεν είναι άλλη από την καθαρή απαίτηση της Αθήνας για αλλαγές στο σύνταγμα της πΓΔΜ, οι οποίες αφ’ ενός θα κατοχυρώνουν το erga omnes στην ονομασία και, αφ’ ετέρου, θα αίρουν τις αλυτρωτικές βλέψεις.

Σε ο,τι αφορά αυτό καθ’ αυτό το όνομα στο τραπέζι υπάρχουν πέντε σύνθετες ονομασίες, που όλες περιλαμβάνυν τον όρο «Μακεδονία». Η πρώτη επιλογή όμως παραμένει το Gorna Makedonija, αμετάφραστο και στην σλαβική γραφή, το οποίο ουσιαστικά έχει γίνει ήδη αποδεκτό από την πλευρά Ζάεφ. Η απαραβίαστη γραμμή ωστόσο που έχει συμφωνηθεί ανάμεσα στον έλληνα πρωθυπουργό και τον Νίκο Κοτζιά είναι πως τελική συμφωνία δεν μπορεί να υπάρξει εάν προηγουμένως δεν προχωρήσει και η διαδικασία των συνταγματικών αλλαγών.

Την θέση αυτή πρόκειται να θέσει με απόλυτη καθαρότητα ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών φθάνοντας στα Σκόπια, όμως εδώ οι δυνατότητες ελιγμών του Ζόραν Ζάεφ φαίνονται μέχρι στιγμής περιορισμένες. Η μέγιστη υπαναχώρηση που φέρεται διατεθειμένη να κάνει η Αθήνα στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι η υπογραφή διμερούς διεθνούς συμφωνίας με την πΓΔΜ, η οποία όμως θα πρέπει να κυρωθεί από την Βουλή της γειτονικής χώρας με την ρητή νομοθετικη κατοχύρωση ότι υπερισχύει του συντάγματος. Μένει να φανεί εάν, και κατά πόσο, η εκρηκτική εσωτερική πολιτική σκηνή των Σκοπίων μπορεί να επιτρέψει τέτοιες κινήσεις ευελιξίας στον Ζόραν Ζάεφ – προοπτική που, μέχρι στιγμής, δείχνει θολή.

Στα «αγκάθια» μιας πιθανής συμφωνίας παραμένουν και τα ζητήματα της ταυτότητας και της γλώσσας, που επίσης συμπεριλαμβάνονται στο ελληνικό προσύμφωνο των επτά σημείων. Στο ίδιο κείμενο υπάρχουν επίσης προβλέψεις για τις εμπορικές χρησεις της ονομασίας, τα ακρωνύμια και τις συντμήσεις.