Με τουλάχιστον τρεις ημέρες καθυστέρηση και μάλιστα ημέρα Σάββατο ελήφθη η απόφαση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας να κηρύξει έκπτωτη την εταιρία Swiss Med, για τη μη παράδοση των 3.000.000 self-tests που προέβλεπε η σύμβαση των 10 εκατ. ευρώ και αφού είχε γίνει γνωστό ότι η εταιρία εν τω μεταξύ είχε αλλάξει ιδιοκτήτη.

Ο κ. Χαρδαλιάς εξέδωσε ανακοίνωση μόνο ύστερα από τις καταγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ περί σκανδάλου ενώ απαντήσεις οφείλουν να δοθούν σε μια σειρά από ερωτήματα: Ήξεραν στην κυβέρνηση για την ελάχιστη εμπειρία και υποδομές της Swiss Med; Κατάφεραν οι υπόλοιποι ανάδοχοι να παραδώσουν εντός της προθεσμίας; Ποιοί παρέδωσαν και πόσα τεστ;

Τα γεγονότα

Ήταν Παρασκευή 19 Μαρτίου όταν ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Άκης Σκέρτσος ανακοίνωνε ότι η κυβέρνηση επιστρατεύει τα self-tests ως πρόσθετο εργαλείο στη μάχη κατά του κορονοϊού. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, στην πλήρη ανάπτυξη του σχεδίου, ο κάθε πολίτης θα δικαιούνταν δωρεάν ένα τέτοιο τεστ την εβδομάδα και άρα ο αριθμός των απαιτούμενων τεστ ήταν εξ’ αρχής πολύ μεγάλος.

Παραμονή της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου η κυβέρνηση, και συγκεκριμένα η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) και όχι το υπουργείο Υγείας, απευθύνει πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την «επείγουσα προμήθεια έως και 10 εκατομμυρίων ταχέων διαγνωστικών τεστ με τη διαδικασία self-testing», με καταληκτική ημερομηνία προσφορών τα μεσάνυχτα του Σαββάτου 27 Μαρτίου και απαίτηση παράδοσης της ποσότητας εντός επτά ημερών από την υπογραφή της σύμβασης. Ακολουθεί ο εσφαλμένος, όπως αποδείχθηκε, συναγερμός από τον ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με φωτογραφικού τύπου διαγωνισμού που ευνοεί πρώτα και κύρια την Siemens.
 
Από τις 31 εταιρίες που συμμετείχαν στο μειοδοτικό διαγωνισμό επιλέχθηκαν πέντε, όπως αναρτήθηκε στη Διαύγεια στις 29 Μαρτίου. Συγκεκριμένα, η Ξενοφών Γερμανός κέρδισε την ανάθεση 2,5 εκατ. τεστ έναντι 5.725.000 ευρώ, η εταιρία Αnats 1 εκατ. τεστ για 3.300.000 ευρώ, η Swiss Med 3 εκατ. τεστ για 10.080.000, η Marvifarm 1 εκατ. Τεστ για 3.450.000 ευρώ και η πολυεθνική Roche 1,9 εκατ. τεστ για 7.600.000 ευρώ.

Η μεγαλύτερη παραγγελία λοιπόν δόθηκε στη Swiss Med, εταιρία που, όπως είχε αποκαλύψει το insidestory.gr,  είχε συσταθεί μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο με μετοχικό κεφάλαιο 30.000 ευρώ, από ανθρώπους που δραστηριοποιούνταν κυρίως στον κλάδο της εστίασης, χωρίς έτοιμη ιστοσελίδα και χωρίς επιγραφές στο εξωτερικό μέρος του οικήματος της έδρας της. Παρόλ’ αυτά, η ΓΓΠΠ την έκρινε κατάλληλη να της αναθέσει την παράδοση των 3 εκατ. τεστ έναντι του ποσού των 10.080.000 ευρώ.

Η σύμβαση μεταξύ ΓΓΠΠ και Swiss Med υπογράφεται την Τρίτη 6 Απριλίου, ως εκ τούτου τα τεστ έπρεπε να παραδοθούν μέχρι και την 13η του μήνα. Όπως επιτάσσει η κοινή λογική, οι άνθρωποι της Swiss Med εργάζονταν πυρετωδώς εκείνη την εβδομάδα. Σε απάντησή τους στο insidestory.gr, οι εκπρόσωποι της εταιρίας είχαν πει: «Επειδή βρισκόμαστε σε πλήρη ανάπτυξη του σχεδίου παραγωγής και παράδοσης βάσει της υπογραφείσας Σύμβασης δεν είναι δόκιμο να προχωρήσουμε σε δηλώσεις. Θεωρούμε ότι η κατάλληλη απάντηση είναι η πραγματοποίηση της εν λόγω παράδοσης παρά τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούν στην διεθνή αγορά».

Όμως παρά την «πλήρη ανάπτυξη του σχεδίου», όπως προκύπτει από τα μετέπειτα γεγονότα, η εταιρία δεν πρόλαβε να παραδώσει τα τεστ για τα οποία είχε δεσμευτεί. Μάλιστα στην απόφαση έκπτωσης από την ΓΓΠΠ, αναφέρεται ότι είχε καταθέσει αίτημα για παράταση και το οποίο απορρίφθηκε. Παραμονή ωστόσο της εκπνοής της προθεσμίας, οι άνθρωποι της Swiss Med εμφανίζονται να μην ασχολούνται, τουλάχιστον όχι μόνο, με τα τεστ. Όπως προκύπτει από σχετική ανακοίνωση του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών, στις 12 Απριλίου η Swiss Med άλλαξε ιδιοκτήτη. Συγκεκριμένα, η οικογένεια Πιπερίδη που έως τότε κατείχε την πλειοψηφία των μετοχών, έδωσε τα «κλειδιά» στην «ΒΑΣΤΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Ι∆ΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», εταιρία που σύμφωνα με δημοσιεύματα συνδέονται με τον επικεφαλής της αλυσίδας φούρνων «το Χωριάτικο».

Το πρωί της Τετάρτης 14 Απριλίου, η ΓΓΠΠ λογικά ενημερώνεται από τα σημεία παράδοσης ότι η Swiss Med δεν παρέδωσε. Παρόλ’ αυτά δεν εκδίδει καμία σχετική ανακοίνωση. Δεν κηρύσσει αυτόματα την εταιρία έκπτωτη. Δεν το πράττει ούτε τις δύο επόμενες εργάσιμες ημέρες που ακολουθούν. Το πρωί του Σαββάτου κυκλοφορεί η «Δημοκρατία» με τίτλο στο πρωτοσέλιδό της «Τρελές μπίζνες! Η μυστήρια Swiss Med (των αδελφών Πιπερίδη) πουλήθηκε (!!!) λίγες ημέρες μετά τη δουλειά-μαμούθ των self tests». Αργότερα την ίδια ημέρα ο ΓΓ Πολιτικής Προστασίας Βασίλειος Παπαγεωργίου εκδίδει την ανακοίνωση για την έκπτωση της εταιρίας και την κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου εγγύησης των 504.000 ευρώ.

Όμως ούτε τότε η ΓΓΠΠ εκδίδει ανακοίνωση, για να ενημερώσει το κοινό σχετικά με την εξέλιξη αυτή. Αντίθετα το θέμα «σηκώνεται» στο διαδίκτυο από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Δώρα Αυγέρη και Παύλο Πολάκη. Την επομένη, Κυριακή 18 Απριλίου, ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Χαρδαλιάς εκδίδει ανακοίνωση στην οποία υποστηρίζει ότι «στη διαδικασία τηρήθηκε απαρέγκλιτα η νομιμότητα» και επιτίθεται στον ΣΥΡΙΖΑ.

Επισημαίνεται ότι εκτός από τον εν λόγω διαγωνισμό για τα self tests, στη Swiss Med έχει ανατεθεί και η παράδοση επίσης 3.000.000 rapid tests για λογαριασμό του ΕΟΔΥ, με αντίτιμο που κινείται επίσης στα 10 εκατ. ευρώ. Κατά της ανάθεσης αυτής έχουν κινηθεί ανταγωνίστριες εταιρίες, με την υπόθεση να παίρνει το δρόμο της Δικαιοσύνης.

Τα ερωτήματα

Γιατί οι διαγωνισμοί για τα self tests διενεργούνται από τη ΓΓΠΠ και όχι από το εξ’ αντικειμένου αρμόδιο υπουργείο Υγείας;

Γιατί η ΓΓΠΠ επέλεξε εξ΄ αρχής την τόσο πρόσφατα ιδρυμένη, με ελάχιστη σχέση με το αντικείμενο και ελάχιστες υποδομές Swiss Med για ένα τόσο μεγάλο και ιδιαίτερα απαιτητικό σε χρόνο παράδοσης έργο; Η χαμηλή τιμή στην οποία προσέφερε το τεστ της κινεζικής JoysBio ήταν το μοναδικό κριτήριο;

Γνώριζε η ΓΓΠΠ σχετικά με την αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της εταιρίας από την οποία ανέμενε την παράδοση εντός τόσο σημαντικού για τη δημόσια υγεία, σύμφωνα με την κυβέρνηση, υλικού;

Μετά την αποτυχία τήρησης της προθεσμίας από τη μεριά της Swiss Med γιατί η ΓΓΠΠ δεν ανακοίνωσε πιο γρήγορα την έκπτωση της συγκεκριμένης εταιρίας, παρά το έκανε με καθυστέρηση τριών ημερών; Τί μεσολάβησε αυτές τις ημέρες;

Οι υπόλοιπες εταιρίες έχουν ανταποκριθεί επιτυχώς στις υποχρεώσεις που προβλέπουν οι αντίστοιχες συμβάσεις που έχει υπογράψει η ΓΓΠΠ μαζί τους; Ποια εταιρία έχει παραδώσει ποια ποσότητα self tests και πότε; Πάντως στον Τύπο έχει γραφτεί ότι την πρώτη εβδομάδα χρήσης τους, κυρίως από μαθητές και εκπαιδευτικούς, στα φαρμακεία έγιναν διαθέσιμα περί τα 900.000 self tests. Τί συμβαίνει με τα υπόλοιπα 9.100.000 που λογικά περιελάμβαναν οι συμβάσεις;