Νέα ηπιότερα πρόστιμα για φορολογικές παραβάσεις καθιερώνονται από την 1η Ιανουαρίου του 2014, μέσα από τον νέο Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, τον οποίο κατέθεσε το υπουργείο Οικονομικών στη Βουλή με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Ωστόσο, γίνεται πιο αυστηρό το πλαίσιο αναγκαστικής είσπραξης των προστίμων μέσα από κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων.

Ads

_{Διαβάστε επίσης: Αύξηση φόρων 52% για μισθωτούς και συνταξιούχους}

Παράλληλα, δίνεται στις φορολογικές αρχές η δυνατότητα να αντλούν στοιχεία για τον παραβάτη από τρίτους ακόμα και στις περιπτώσεις επαγγελματικού απορρήτου. Επίσης, προβλέπεται επιστροφή φόρου σε 90 ημέρες όπως και καταβολή του οφειλόμενου φόρου στην περίπτωση διορθωτικού προσδιορισμού εντός 30 ημερών.

«Για πρώτη φορά η χώρα μας αποκτά έναν Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και ενοποιούνται σ’ ένα ενιαίο, λειτουργικό και εύχρηστο νομοθέτημα οι διαδικαστικές φορολογικές διατάξεις οι οποίες μέχρι σήμερα ήταν διάσπαρτες και αποσπασματικές», αναφέρουν κυβερνητικές πηγές.
 
Σύμφωνα με το Βήμα ο Κώδικας θα αφορά τους πιο σημαντικούς φόρους (π.χ. Φορολογία Εισοδήματος, ΦΠΑ), αλλά η προοπτική είναι, να ενταχθούν σταδιακά όλες οι φορολογίες έτσι ώστε να υπάρχει ένα και μοναδικό νομοθέτημα-οδηγός για όλες τις φορολογικές υποχρεώσεις.  
 
Ο Κώδικας εκτείνεται σε όλο το πεδίο της φορολογικής διαδικασίας, της είσπραξης των φόρων καθώς και διοικητικών κυρώσεων και προστίμων. Δεν περιλαμβάνει ποινικές διατάξεις οι οποίες θα αξιολογηθούν και θα ενταχθούν σε ειδική ποινική νομοθεσία.
 
Κεντρικό ρόλο στην φορολογική διαδικασία έχουν η Φορολογική Διοίκηση, η οποία αντιμετωπίζεται πλέον ως ενιαία, και ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων. Καταργούνται δηλαδή οι κατακερματισμένες αρμοδιότητες των Δ.Ο.Υ. καθώς και η αποσπασματικότητα στην εφαρμογή της νομοθεσίας. Ακόμα, θεσπίζονται συγκεκριμένοι κανόνες ως προς τις δυνατότητες της Φορολογικής Διοίκησης να εκδίδει ερμηνευτικές εγκυκλίους και οδηγίες.
 

Στα επί μέρους σημεία σύμφωνα με της κυβερνητικές πηγές αξίζει να σημειωθούν:
 

• Διατηρούνται και εκσυγχρονίζονται οι διατάξεις για εγγραφή στο μητρώο, λήψη ΑΦΜ και ο θεσμός του Αποδεικτικού Φορολογικής Ενημερότητας. 
• Θεσπίζεται ολοκληρωμένο πλαίσιο για την παροχή πληροφοριών προς τη Φορολογική Διοίκηση από το φορολογούμενο ή τρίτους.
• Διατηρούνται δοκιμασμένοι στην πράξη θεσμοί όπως η δυνατότητα τροποποίησης και ανάκλησης της φορολογικής δήλωσης και της δήλωσης με επιφύλαξη.
• Προβλέπονται οι αρχές που διέπουν τον φορολογικό έλεγχο. Ως ένδειξη εμπιστοσύνης στον φορολογούμενο, εισάγεται η αρχή του μη ελέγχου όλων των δηλώσεων, αλλά εκείνων που καλύπτουν τα κριτήρια κινδύνου τα οποία καθορίζει η Φορολογική Διοίκηση.
• Τα αποτελέσματα του ελέγχου κοινοποιούνται στον φορολογούμενο πριν από την έκδοση της καταλογιστικής πράξης προκειμένου αυτός να διατυπώσει τυχόν αντιρρήσεις του.
• Ο ΚΦΔ στοχεύει στην άμεση και αυτόματη εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων ταυτόχρονα με την υποβολή τους. Έτσι προβλέπεται ο άμεσος προσδιορισμός του φόρου (self – assessment).
• Σε περιπτώσεις μη υποβολής δήλωσης ή διακινδύνευσης της είσπραξης του φόρου, η Φορολογική Διοίκηση εξοπλίζεται με τη δυνατότητα της άμεσης κοινοποίησης καταλογιστικής πράξης με εκτιμώμενα μεγέθη, χωρίς όμως να αποστερεί από τον φορολογούμενο εύλογη προστασία.
• Οριστικοποιείται χωρίς ασάφειες η παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου για έλεγχο όπως και ο χρόνος διαφύλαξης των βιβλίων και στοιχείων στα πέντε χρόνια. Μόνο στις περιπτώσεις αδικημάτων φοροδιαφυγής η παραγραφή επεκτείνεται στα είκοσι χρόνια. Επανέλεγχος δεν επιτρέπεται παρά μόνο εάν υπάρξουν νέα στοιχεία τα οποία δεν ήταν δυνατό να γνωρίζει η Φορολογική Διοίκηση κατά τον αρχικό έλεγχο.
• Περιλαμβάνεται νέα διάταξη για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής κατά το πρότυπο που έχει υιοθετήσει και συστήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Οι πρόσθετοι φόροι και οι προσαυξήσεις αντικαθίστανται από τον τόκο υπερημερίας. Προβλέπονται διοικητικά πρόστιμα τα οποία είναι, για τυπικές παραβάσεις οι οποίες ελαχιστοποιούνται, εύλογα και για ουσιαστικές παραβάσεις ή παραβάσεις φοροδιαφυγής, σημαντικά. Εξορθολογίζονται όλα τα πρόστιμα ώστε να είναι ρεαλιστική η προοπτική είσπραξής τους. Με μεταβατικές διατάξεις προβλέπεται η δυνατότητα υπαγωγής στο ευνοϊκότερο καθεστώς και για εκκρεμείς υποθέσεις.
• Στον Κώδικα εντάσσονται οι διατάξεις που ψηφίσθηκαν πρόσφατα για την διαδικασία ενδικοφανούς προσφυγής (εσωτερική επανεξέταση) καθώς και για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων χρεών.
• Τέλος, υπάρχει πρόνοια σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας για τους φορολογούμενους να απαλλάσσονται από κυρώσεις και πρόστιμα.

Σημειώνεται πως η Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλή θα αποφασίσει εάν αποδέχεται τον χαρακτηρισμό «κατεπείγον» που δόθηκε στο νομοσχέδιο από το υπουργείο Οικονομικών.
 
Σε περίπτωση που το αίτημα γίνει αποδεκτό, που είναι και το πιθανότερο, το νομοσχέδιο θα συζητηθεί την Πέμπτη στη Βουλή.  «Θα τρελαθούμε. Ευτελίζονται όλοι οι θεσμοί. Δεν υπάρχει Βουλή», τόνισε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Π. Λαφαζάνης, αντιδρώντας στον χαρακτηρισμό του κατεπείγοντος.
 
Μάλιστα υπενθύμισε ότι μόλις την περασμένη εβδομάδα ψηφίστηκε ο Φορολογικός Κώδικας και κάλεσε το προεδρείο της Βουλής να προβεί σε διαμαρτυρία προς την κυβέρνηση για τις διαδικασίες που επιλέγει. «Δυστυχώς δεν είναι δημοκρατικό το πολίτευμα αυτό που χρησιμοποιεί τέτοιες μεθόδους», είπε ο Π. Λαφαζάνης.
 
«Η μαύρη τρύπα των εσόδων αναγκάζει την κυβέρνηση να αυτοσχεδιάζει», τόνισε και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των Ανεξάρτητων Ελλήνων Ν. Μαριάς που κατήγγειλε «διαδικασίες υποβάθμισης της Βουλής».
 
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Βουλής Β. Μεϊμαράκης δήλωσε ότι καταγράφει τις αντιδράσεις, αλλά επεσήμανε ότι τηρείται ο Κανονισμός της Βουλής, καθώς η αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή θα εγκρίνει ή δεν θα εγκρίνει τον χαρακτηρισμό του κατεπείγοντος. Ακόμη ζήτησε «να μην υποτιμούμε τα τμήματα» ενώ σημείωσε ότι η Βουλή και η κυβέρνηση «δεν είναι ευτυχείς» που κατατίθενται τα νομοσχέδια ως κατεπείγοντα.