Eνας συμβιβασμός εκατέρωθεν «μη ήττας», μια τυπική ευρωπαϊκή ανακωχή, κι ένα ακόμη ανοιχτό – έστω και κοινωνικά αιματηρό – πολιτικό στοίχημα για τον Αλέξη Τσίπρα: Η χθεσινή «προσυμφωνία» με τους δανειστές στο Eurogroup δεν έφερε τη ριζοσπασπιστική υπέρβαση, διέσωσε όμως τον ζωτικό πολιτικό χώρο που είχαν ανάγκη αμφότερες οι πλευρές.

Ή άλλως, και πλην θεαματικού απροόπτου έως τις 24 Μαΐου, η ελληνική κυβέρνηση κέρδισε πολύτιμο μεταμνημονιακό χρόνο, την πρώτη έγγραφη και σοβαρή δέσμευση για ρύθμιση του χρέους και την οριστική ταφόπλακα στο αίτημα της αντιπολίτευσης για άμεσες εκλογές.

Οι δανειστές πήραν αντιπαροχή ένα ακόμη πακέτο υφεσιακών μέτρων – τουλάχιστον ― 5,4 δισ. ευρώ, «προικώο» έναν αυτόματο κόφτη που τους εκχωρεί δικαίωμα ευθείας παρέμβασης στην άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής της χώρας και κλείσιμο όλων των παράπλευρων μετώπων ενόψει της μητέρας των μαχών – του δημοψηφίσματος για το Brexit.
 
Τα κέρδη και το τίμημα

Μπορεί απλώς να πρόκειται για μια ακόμη παράταση και μετακύλιση των μνημονιακών αδιεξόδων, μπορεί όμως να είναι και μια συμφωνία win – win εάν όλες οι παράμετροι δουλέψουν υπέρ του «θετικού σεναρίου».

Επί του παρόντος, και στο πρώτο ταμείο, η Αθήνα πιστώνεται με μια μισή νίκη στον αυτόματο «Μηχανισμό Διόρθωσης», ένα σημαντικό αλλά μελλοντικής εξαργύρωσης βήμα στη μάχη για την αναδιάρθρωση του χρέους κι ένα εν δυνάμει διαβατήριο νέας αξιοπιστίας για πρόσβαση – μεσοπρόθεσμα – στις αγορές.

Χρεώνεται ένα βαρύτατο πακέτο μέτρων λιτότητας με νέους φόρους, έμμεσους και άμεσους, της τάξης των 3,5 δισ. ευρώ και με την σιωπηλή αλλά προφανή πτώση μιας ακόμη «κόκκινης γραμμής»: Εκείνη, της πάση θυσία διαφύλαξης των συντάξεων και των μισθών του Δημοσίου.
 
Ο «κόφτης» σε μισθούς και συντάξεις

Ο αυτόματος «κόφτης», που το βασικό τουλάχιστον πλαίσιό του, συμφωνήθηκε χθες είναι στην πράξη μια ρήτρα για οριζόντιες μειώσεις στις κρατικές δαπάνες σε περίπτωση απόκλισης από τον στόχο για το πλεόνασμα. Η κυβέρνηση πέτυχε να μην εξειδικευτούν οι κωδικοί που θα περικόπτονται, θα κατονομαστούν όμως και θα συμφωνηθούν οι ελάχιστες, αυστηρές εξαιρέσεις. Και σ’ αυτές τις εξαιρέσεις δεν περιλαμβάνονται μισθοί και συντάξεις.

«Είναι ένας μηχανισμός που δεν θα χρειαστεί καν να ενεργοποιηθεί», είναι η γραμμή άμυνας που προέταξε από χθες ο Ευκλείδης Τσακαλώτος – μια γραμμή, που άλλες κυβερνητικές πηγές ενισχύουν και με την επισήμανση ότι η Ελλάδα κέρδισε και το δικαίωμα να αντισταθμίζει, εάν χρειαστούν, κάποιες από αυτές τις περικοπές δαπανών με ισοδύναμα μέτρα από το πεδίο των φορολογικών εσόδων.

Το πιο σοβαρό, ίσως, πολιτικό κέρδος είναι ότι η αναγκαιότητα του «κουρέματος» δαπανών δεν πρόκειται να δοκιμαστεί πριν περάσει περίπου ένας χρόνος, καθώς η αποτίμηση υλοποίησης των δημοσιονομικών στόχων θα γίνεται κάθε Απρίλιο.
 
Τα προαπαιτούμενα και το χρέος

‘Εως τότε και σε πολύ πιο σύντομο διάστημα, έως τις 24 Μαΐου, η κυβέρνηση θα πρέπει να δοκιμαστεί στην ψήφιση του αυτόματου Μηχανισμού και – κυρίως – του πακέτου των έμμεσων φόρων ύψους 1,8 δισ. ευρώ που, κατά τις πληροφορίες, θα έχει τη μορφή συμπληρωματικού προϋπολογισμού.

Το αντάλλαγμα θα είναι η εκταμίευση μιας δόσης μεγαλύτερης από τα προγραμματισμένα 5,7 δισ. ευρώ και, πρωτίστως, το άνοιγμα του δρόμου προς την – κατά  Τσίπρα – «Ιθάκη», την λύση για το χρέος.

Εδώ, το πρώτο πλαίσιο που σκιαγράφησε χθες το Eurogroup δείχνει ότι Αλέξης Τσίπρας και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε συναντήθηκαν τελικά… κάπου στα μισά του δρόμου: Ο έλληνας πρωθυπουργός δικαιούται να δηλώνει ότι η χώρα παίρνει, για πρώτη φορά, έναν σαφή, συγκεκριμένο και δεσμευτικό «οδικό χάρτη» για αναδιάρθρωση του χρέους.

Και ο γερμανός υπουργός Οικονομικών θα μπορεί να πωλήσει στο καχύποπτο εσωτερικό ακροατήριο του Βερολίνου το γεγονός ότι τα όποια μέτρα – «εάν χρειαστούν», όπως ρητά αναφέρει το ανακοινωθέν του Eurogroup – για τη μείωση του χρέους δεν θα εφαρμοστούν πριν από το 2018, όπως επίσης ρητά τόνισε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ. Και δεν θα υπερβαίνουν, με βάση τα σενάρια που ήδη έχουν γίνει γνωστά, ένα ήπιο reprofiling.

Το ποιος εκ των δύο θα μετρήσει τα περισσότερα οφέλη από αυτόν τον συμβιβασμό θα μετρηθούν σε βάθος τουλάχιστον  τριετίας. Επί του παρόντος, το Μαξίμου μετρά ως νίκη στρατηγικής το γεγονός ότι – όπως είχε προαναγγείλει από το βήμα της Βουλής και ο Γιάννης Δραγασάκης ― το θετικό σενάριο παραμένει ζωντανό. ‘Εστω κι εάν είναι καταδικασμένο να περάσει μέσα από μια ακόμη ασύμμετρη υφεσιακή καταιγίδα…