Δύο πρώην πρωθυπουργοί, ο Αντώνης Σαμαράς και ο Παναγιώτης Πικραμμένος, και οκτώ πρώην υπουργοί της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ -οι Δημήτρης Αβραμόπουλος, Ευάγγελος Βενιζέλος, Ανδρέας Λυκουρέντζος, Άδωνις Γεωργιάδης, Ανδρέας Λοβέρδος, Γιώργος Κουτρουμάνης, Μάριος Σαλμάς, Γιάννης Στουρνάρας- εμπλέκονται στο μεγάλο σκάνδαλο της Novartis, όπως προκύπτει από την εισαγγελική έρευνα.

Ads

Οι τρεις προστατευόμενοι μάρτυρες έχουν δώσει συνολικά 20 καταθέσεις για το σκάνδαλο Novartis, οι οποίες ξεκίνησαν στις 6 Νοεμβρίου 2017 και ολοκληρώθηκαν στις 4 Φεβρουαρίου 2018.

Σύμφωνα με τις καταθέσεις στις μίζες, που ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια, εμπλέκονται 30 πρόσωπα, τα οποία εκτός των πολιτικών είναι πρώην γενικοί γραμματείς, πρώην μέλη επιτροπών τιμών φαρμάκων και σύμβουλοι ή συνεργάτες υπουργών. Η συνολική ζημιά του Δημοσίου από τις παράνομες πρακτικές των φαρμακευτικών εταιριών εν γένει υπολογίζεται σε 23 δισεκατομμύρια ευρώ από το 2000 έως το 2015, ενώ η ζημιά που προσδιορίζεται εξειδικευμένα για τη Novartis φτάνει τα 3 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι, η έρευνα των ελληνικών αρχών για το σκάνδαλο Novartis διήρκεσε πάνω από ένα χρόνο. Οι αμερικανικές αρχές είχαν όμως αρχίσει να ασχολούνται με το θέμα πολύ νωρίτερα. Ήδη από το καλοκαίρι του 2016 ο κολοσσός της φαρμακοβιομηχανίας Novartis απασχολεί τη διεθνή επικαιρότητα για μια ακόμη υπόθεση διαφθοράς αυτή τη φορά στην Ελλάδα.

Ads

Ακολουθούν τα βασικά σημεία των καταθέσεων, όπως προκύπτουν από τα μέχρι στιγμής στοιχεία της δικογραφίας που έχουν διαρρεύσει σχετικά με τα πολιτικά πρόσωπα και τις μίζες που λάμβαναν.

Ο Αντώνης Σαμαράς και το Harvard Project

Ο Αντώνης Σαμαράς, σύμφωνα πάντοτε με την δικογραφία, φέρεται να είχε προσωπικές επαφές ως πρωθυπουργός με τον τότε αντιπρόεδρο της Novartis Κωνσταντίνο Φρουζή και να έλαβε μεγάλα ποσά για να ευνοήσει την φαρμακευτική εταιρία.

Σε απόσπασμα κατάθεσης προστατευόμενου μάρτυρα αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Το harvard project ήταν ένα πρόγραμμα που εκπονήθηκε και έτρεξε το έτος 2013. Το πρόγραμμα αυτό αφορούσε την πρόσβαση των ασθενών στην Ελλάδα σε υπάρχουσες νέες θεραπείες στην εποχή της λιτότητας. Μέσω αυτού του προγράμματος, η ΝΟΒΑΡΤΙΣ αποσκοπούσε να αναβαθμίσει τον ηγεμονικό της ρόλο στον χώρο των φαρμακευτικών εταιριών στην Ελλάδα, δίνοντας χρηματικά ποσά ως δώρα στους τότε (2013) υπουργούς Υγείας και Οικονομικών. Περί τα μέσα του 2013, αν θυμάμαι καλά την περίοδο, ο Φρουζής συναντήθηκε, στα πλαίσια του προγράμματος αυτού, με τον τότε πρωθυπουργό της χώρας Αντώνη Σαμαρά στο Μέγαρο Μαξίμου. Είχε μαζί του μια μαύρη βαλίτσα σαμσονάιτ, τύπου τρόλεϊ, την οποία είχε γεμίσει με δεσμίδες χαρτονομισμάτων, χρώματος μοβ, κίτρινο και πράσινο, τα οποία παρέδωσε στον Αντώνη Σαμαρά».

Κατά τον προστατευόμενο μάρτυρα, η παράδοση των χρημάτων μεθοδεύτηκε με τέτοιο τρόπο ώστε ο «κομιστής» να αποφύγει τον αστυνομικό έλεγχο που γίνεται σε όλους τους επισκέπτες που εισέρχονται στο Μέγαρο Μαξίμου από την πλαϊνή πόρτα. Συγκεκριμένα, όπως καταθέτει, ζητήθηκε να δοθεί άδεια ώστε να περάσει η μαύρη BMW του κ. Φρουζή από την κεντρική πύλη του Μαξίμου, έτσι ώστε να μην καταγραφεί η παρουσία του.

Σύμφωνα επίσης με καταθέσεις που περιλαμβάνονται στην δικογραφία, ο  Κωνσταντίνος Φρουζής είχε επαφές και με συμβούλους και πρόσωπα του στενού περιβάλλοντος του τότε πρωθυπουργού. Όπως αναφέρεται, ο Κωνσταντίνος Φρουζής είχε συναντηθεί με τον Δημήτρη Πτωχό, συνεργάτη του Σαμαρά σε θέματα διαδικτύου και επικοινωνίας, με τον γνωστό (και από τις λίστες Lagard και Panama Papers) οικονομικό σύμβουλο Σταύρο Παπασταύρου, καθώς επίσης και με τον Χρύσανθο Λαζαρίδη.

«Τον Μάιο του 2013 κυκλοφόρησε δελτίο τιμών χωρίς νέα προϊόντα και με σημαντική μείωση των τιμών των φαρμάκων της Novartis. Όμως αμέσως μετά τον ανασχηματισμό, οπότε και υπουργός Υγείας έγινε ο Άδωνης Γεωργιάδης, εκδόθηκε τον Αύγουστο του ίδιου έτους διορθωτικό δελτίο τιμών στο οποίο σημειώθηκαν σημαντικές αυξήσεις στα φάρμακα και της Novartis», λέει ο μάρτυρας «Μάξιμος Σαράφης» και τονίζει ότι κυκλοφόρησαν τρία νέα ογκολογικά φάρμακα, τα πιο ακριβά που υπήρχαν στο πλάνο του Harvard Project και μάλιστα κοστολογήθηκαν βάση των τιμών που πωλούνταν σε Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο, ιδιαίτερα ακριβές αγορές, κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας.

Ο Παναγιώτης Πικραμμένος και η ιδιαίτερη σχέση με τον Φρουζή

Στη δικογραφία αναφέρεται ότι ο πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Πικραμμένος κατηγορείται ότι έλαβε το ποσό των 100.000 ευρώ από τη Novartis. Επίσης, σύμφωνα με τους προστατευόμενους μάρτυρες υπάρχει βίντεο του 2012, στο οποίο ο τότε αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής της Novartis στην Ελλάδα, Κώστας Φρουζής, εξομολογείται σε συνάντηση στελεχών την ύπαρξη φιλικών προσώπων στην πολιτική με κύριο τον πρώην πρωθυπουργό Παναγιώτη Πικραμένο στον οποίο αποδίδει ιδιαίτερη σχέση.

Ο Άδωνις Γεωργιάδης το «ξέπλυμα» μέσα από τις εκδόσεις και τις τηλεπωλήσεις

Ο νυν αντιπρόεδρος της ΝΔ Αδωνις Γεωργιάδης εμφανίζεται να δωροδοκείτο κατά την θητεία του ως υπουργός Υγείας (2013-2014), είτε με βαλίτσες που έφθαναν στο γραφείο του, είτε μέσω συνεργατών του.

Σε ενδεικτικό απόσπασμα από μαρτυρική κατάθεση αναφέρεται: «Ο κ. Γεωργιάδης, σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής στενότητας για την Ελλάδα, εξασφάλισε χρήματα για την αποπληρωμή των χρεών του Δημοσίου προς τη ΝΟΒΑΡΤΙΣ ποσού 65.000.000 ευρώ, το οποίο ήταν δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με το ποσό που καταβλήθηκε στις λοιπές φαρμακευτικές εταιρίες για την ίδια αιτία… Γνωριζω ότι ο Γεωργιάδης είχε κάνει συμφωνία με τον Φρουζή να λάβει ως αντάλλαγμα για την εξυπηρέτηση αυτή ποσό γύρω στα 2.000.000 ευρώ, το οποίο και έλαβε αμέσως μετά την καταβολή των 65.000.000 ευρώ. Τα χρήματα αυτά τα πήρε, όπως σας έχω αναφέρει, με βαλιτσάκι στο υπουργικό του γραφείο».

Η δικογραφία περιλαμβάνει επίσης καταθέσεις που εμφανίζουν τον τότε υπουργό Υγείας να έχει λάβει και άλλα, μικρότερα ποσά, από την Novartis. Κατονομάζεται μάλιστα συνεργάτιδα του Αδωνι Γεωργιάδη, η οποία φέρεται να παρέλαβε χρήματα σε τρεις διαφορετικές συναντήσεις, μέσα σε κίτρινους φακέλους. Η μία συνάντηση φέρεται να έγινε στο ξενοδοχείο Ledra Marriot και οι άλλες δύο στο γραφείο του υπουργού Υγείας.

Σε άλλη κατάθεση αναφέρεται πως τα χρήματα που δίνονταν στον Άδωνι Γεωργιάδη «ξεπλένονταν» μέσω των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του νυν αντιπροέδρου της ΝΔ – δηλαδή, είτε μέσα από τις εκδοτικές του επιχειρήσεις, είτε μέσα από το σύστημα τηλεπωλήσεων.

Ο Στουρνάρας, η σύζυγος του και η σχέση με τη Novartis

Ιδιαίτερη μνεία έκανε η μάρτυρας και στον Γιάννη Στουρνάρα και την σύζυγό του Λίνα Νικολοπούλου, τους οποίους εμπλέκει στην υπόθεση.

«Η σχέση του Φρουζή με τον Στουρνάρα ξεκίνησε όταν ο τελευταίος ήταν στον ΙΟΒΕ. Από τότε ξεκίνησε η συνεργασία της Novartis Ελλάς με την Mindwork, εταιρία διοργάνωσης συνεδρίων (σ.σ εταιρία της συζύγου του κ. Στουρνάρα) Η συνεργασία και οι επαφές Φρουζή και Στουρνάρα έγιναν πιο στενές όταν ο τελευταίος έγινε υπουργός Οικονομικών, το έτος 2012.

Συγκεκριμένα την περίοδο αυτή (2012-2014) η Mindwork συνέχισε να αναλαμβάνει τη διοργάνωση συνεδρίων στο χώρο της υγείας, τα οποία χορηγούσαν οι φαρμακευτικές εταιρίες και ιδίως η ΝΟΒΑΡΤΙΣ. Την περίοδο αυτή οι χορηγίες της ΝΟΒΑΡΤΙΣ για τη διοργάνωση συνεδρίων, τα οποία αναλάμβανε η Mindwork αυξήθηκαν. Το ύψος των αμοιβών που λάμβανε η Mindwork ήταν δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με τις υπηρεσίες που προσέφερε στη διοργάνωση των συνεδρίων και εν πολλοίς κάλυπτε χρήματα που δίνονταν ως δώρα στον Ιωάννη Στουρνάρα, ένεκα απόρρητων πληροφοριών αλλά και προκειμένου να επηρεαστούν οι ενέργειές του ως ΥΠΟΙΚ, σχετικά με την εξασφάλιση ποσών του κρατικού προϋπολογισμού προς της φαρμακευτικές εταιρίες και ιδίως τη ΝΟΒΑΡΤΙΣ», λέει η μάρτυρας.

Λίγο αργότερα εξηγεί το ρόλο που έπαιξε ο Στουρνάρας στην εξασφάλιση των 65 εκ. ευρώ που δόθηκαν στη ΝΟΒΑΡΤΙΣ, για τα οποία -όπως λέει- δωροδοκήθηκε ο τότε υπουργός Υγείας Άδωνης Γεωργιάδης με το ποσό των 2 εκ. ευρώ τουλάχιστον. «Και ο Στουρνάρας δωροδοκήθηκε για τον ίδιο λόγο με ικανό χρηματικό ποσό, το ύψος του οποίου δε μπορώ να προσδιορίσω. Σε δύο περιπτώσεις πάντως, ο Φρουζής πριν συναντηθεί με τον Στουρνάρα στο ΥΠΟΙΚ, είχε μαζί του μαύρη αντρική τσάντα, γεμάτη χρήματα, τα οποία είμαι βέβαιη ότι προοριζόταν για τον τελευταίο. Είναι βέβαιο ότι ο Στουρνάρας έλαβε απευθείας συνολικά ως δώρα ποσό τουλάχιστον 1 εκ. ευρώ, χωρίς να συμπεριληφθούν τα ποσά μέσω Mindwork», επισημαίνει και συμπληρώνει ότι μέσω της εταιρίας της συζύγου του Γιάννη  Στουρνάρα έπαιρναν χρήματα και άλλοι αξιωματούχοι.

Σημειώνεται επίσης ότι, τα ονόματα του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννη Στουρνάρα καθώς και της συζύγου του Λίνας Νικολοπούλου – Στουρνάρα, αναφέρονται στα έγγραφα των Αμερικανών (FBI) οι οποίοι και ξεκίνησαν την έρευνα για το σκάνδαλο Novartis.

Ο Αβραμόπουλος, τα εμβόλια, οι «εξυπηρετήσεις» και η «ανταπόδοση»

Όπως προκύπτει από τη δικογραφία, ο προστατευόμενος μάρτυρας «Μάξιμος Σαράφης. αναφέρθηκε στην προμήθεια εμβολίων για τον H1N1, «στον μεγαλύτερο διαγωνισμό που έγινε πότε στο χώρο της υγείας ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ αναφορικά με την προμήθεια διαγνωστικών τεστ μοριακού ελέγχου», στις Παγκόσμιες Ημέρες, στις πρακτικές της «εξυπηρέτησης» και της «ανταπόδοσης», αλλά και στον τρόπο με τον οποίον γινόταν το «ξέπλυμα» με υπερτιμολογήσεις εκδηλώσεων και μελετών.

«Το έτος 2008 επί υπουργίας Αβραμόπουλου έτρεχε το πρόγραμμα Παγκόσμιες ημέρες υγείας το οποίο εκπονούσε η εταιρεία επικοινωνίας Communication in Practices (CIP) συμφερόντων Κυριάκου Γριβέα έπειτα από σχετική ανάθεση του υπουργείου Υγείας. Στο εν λόγω πρόγραμμα ο γενικός διευθυντής της εταιρείας Αναστάσιος Γκοτσόπουλος με την έγκριση του Διευθυντή Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείου Υγείας Αλέξη Ζορμπά, ζητούσε υπέρογκες χορηγίες επικοινωνίας από τις φαρμακευτικές εταιρείες που δεν αντιστοιχούσαν στις πραγματικές υπηρεσίες που τους παρείχαν. Για παράδειγμα η χορηγία μιας παγκόσμιας ημέρας υγείας έφτανε τις 50.000 ευρώ ανά εταιρεία» αναφέρει ο προστατευόμενος μάρτυρας στην κατάθεση του.

«Η Νοβάρτις Ελλάς χορήγησε την παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου υπό την αιγίδα του υπουργείου Υγείας με το ποσό των 50.000 ευρώ για τις κάτωθι υπηρεσίες: α) Συνέντευξη Τύπου στο ξενοδοχείο King George παρουσία του κ. Ζορμπά β) Εκθεσιακό περίπτερο ενημέρωσης στην πλατεία Κολωνακίου το οποίο ουδέποτε στήθηκε γ) ολοσέλιδη διαφημιστική καταχώρηση στην εφημερίδα Μετρόπολις η οποία ουδέποτε δημοσιεύτηκε και δ) εκτύπωση και διανομή διαφημιστικών φυλλαδίων τα οποία ουδέποτε παρήχθησαν Δηλαδή για μια συνέντευξη τύπου αξίας 5.000 ευρώ η εταιρεία χορήγησε στην CIP για λογαριασμό του υπουργείου Υγείας 50.000 ευρώ. Ο Φρουζής τότε αντιπρόεδρος της Νοβάρτις Ελλάς επικοινώνησε σε ανώτατα στελέχη της εταιρείας ότι ο λόγος που υπερτιμολογήθηκε το ποσό της χορηγίας ήταν η εξόφληση ευνοϊκής μεταχείρισης της Νοβάρτις από τον κ. Αβραμόπουλο, τότε υπουργό Υγείας», συνεχίζει ο προστατευόμενος μάρτυρας στην κατάθεσή του.

«Η εξυπηρέτηση αυτή πραγματοποιήθηκε για την ταχύτερη έγκριση και υψηλότερη τιμολόγηση ογκολογικών φαρμάκων όπως πχ το φάρμακο AFFINITOR. Επίσης επί υπουργίας του υπήρξε στενή συνεργασία της Νοβάρτις και του Υπουργείου μέσω ΚΕΕΛΠΝΟ και του Γενικού Διευθυντή Παπαδημητρίου Θεόδωρου που σε συνεργασία με τον Φρουζή διαχειρίστηκαν το ζήτημα της πανδημίας H1N1. Η Νοβάρτις την περίοδο 2008-2009 είχε εμβόλια για το H1N1 τα οποία παραγγέλθηκαν από το υπουργείο Υγείας  μετά την αναβάθμιση από το ΚΕΕΛΠΝΟ του κινδύνου της πανδημίας στην μέγιστη βαθμίδα πέντε», σύμφωνα με τον «Μάξιμος Σαράφη.

«Με τον ανωτέρω τρόπο ο τότε υπουργός Υγείας Αβραμόπουλος παρέσυρε τον τότε πρωθυπουργό (Κώστα Καραμανλή) ο οποίος τελούσε εν αγνοία να εξαγγείλει ότι η Ελλάδα έπρεπε να παραγγείλει πανδημικά εμβόλια για το σύνολο του πληθυσμού της. Το ποσοστό κάλυψης του πληθυσμού ήταν στην συγκεκριμένη περιπτωση αναντίστοιχα  υψηλό (υπερπολλαπλάσιο) σε σχέση με άλλες ευρωπαίκές χώρες με αντίστοιχο πληθυσμό. Η ζημία του κράτους στην συγκεκριμένη περίπτωση ήταν διττή:

1) Αφενός διά της παραγγελίας υπερβολικά υψηλού αριθμού εμβολίων

2) Αφετέρου δια της καταβολής υψηλών ποσών που διοχετεύτηκαν από το ΚΕΕΛΠΝΟ σε ΜΜΕ για την εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού.

Χαρακτηριστικά εκείνη την εποχή ο Φρουζής έλεγε ότι ο ίδιος, ο οποίος είχε αναλάβει τη διαπραγμάτευση και έκλεισε την συμφωνία εκ μέρους της Novartis Vaccines SRL, δωροδόκησε τους:

1) Θ. Παπαδημητρίου

2) τον τότε γενικό γραμματέα του Υπουργείου Υγείας Αριστείδη Καλογερόπουλο και

3) τον τότε υπουργό Υγείας Δημήτρη Αβραμόπουλο».

«Για το ξέπλυμα των χρημάτων που δόθηκαν στους ανωτέρω χρησιμοποιήθηκε -μεταξύ άλλων- ο μηχανισμός της υπερτιμολόγησης εκδηλώσεων και φαρμακοοικονομικών μελετών της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, εκπροσωπούμενης από τον τότε κοσμήτορα Ιωάννη Κυριόπουλο, ο οποίος ήταν γνώστης και της όλης υπόθεσης και χρησιμοποιήθηκε και ο ίδιος για την προσέγγιση του υπουργού Υγείας του οποίου ήταν σύμβουλος. Ομοίως το ξέπλυμα των χρημάτων έγινε και μέσω του ομίλου Γριβέα ο οποίος αναλάμβανε συνέδρια για λογαριασμό της ΕΣΔΥ και υπερτιμολογημένες δραστηριότητες επικοινωνίας της Νοβάρτις και του ΚΕΕΛΠΝΟ. Θεωρώ αντίθετο στην λογική των πραγμάτων και στα μεγέθη της εταιρείας όσο και της συγκεκριμένης παραγγελίας, ο υπουργός Υγείας Δημήτρης Αβραμόπουλος να έλαβε δώρο ποσό κάτω των 200.000 ευρώ», σύμφωνα με την κατάθεση του προστατευόμενου μάρτυρα.

Σύμφωνα με όσα κατέθεσε ο προστατευόμενος μάρτυρας στην εισαγγελέα, το μεγαλύτερο -κατά τη γνώμη του όπως επισημαίνει- σκάνδαλο στο χώρο της υγείας «αφορούσε το διαγωνισμό του υπουργείου Υγείας για το μοριακό έλεγχο αίματος για τον ιό HIV επί υπουργίας Αβραμόπουλου. Πιο συγκεκριμένα από ό,τι θυμάμαι κατόπιν δημοσιεύματος της εφημερίδας «το Βήμα» το Δεκέμβριο του 2006 που αφορούσε ατυχές περιστατικό θανάτου από μόλυνση ασθενούς κατόπιν μετάγγισης  ο τότε υπουργός Υγείας Αβραμόπουλος εξήγγειλε το μεγαλύτερο διαγωνισμό που έγινε πότε στο χώρο της υγείας ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ αναφορικά με την προμήθεια διαγνωστικών τεστ μοριακού ελέγχου. Τα συγκεκριμένα διαγνωστικά τεστ τα διαθέτουν μόνο οι εταιρείες α) Roche και β) Chiron που ανήκει στον όμιλο Novartis Σημειώνεται ότι η Novartis κατέχει το 30% των μετοχών της Roche και γα τη συγκεκριμένη περίπτωση δωροδοκήθηκε ο τότε υπουργός Υγείας Αβραμόπουλος».

Η προμήθεια, όπως κατέθεσε ο μάρτυρας, ανατέθηκε: «Α) για μεν την εταιρία Roche σε εταιρεία συμφερόντων του μπροστινού της Roche, Ασημάκη Κατοπη, στο ύψος των 40 ευρώ αν τεστ β) για δε την εταιρεία Chiron, στην εταιρεία sefeblood bioanalytical συμφερόντων Λόντου Διαμαντίδη, στο ύψος των 50 ευρώ ανά τεστ».

Στην κατάθεση επισημαίνεται ότι τα διαγνωστικά τεστ είχαν στις χώρες της Ευρώπης παρουσιάζουν ένα εύρος τιμής 5 έως 15 ευρώ ανά τεστ. «Σήμερα και στη χώρα μας τα ίδια τεστ κοστολογούνται στο ύψος περίπου 5 ευρώ», σημείωσε ο μάρτυρας.

«Με βάση τη λογική των πραγμάτων και τα μεγέθη της προμήθειας, θεωρώ αδύνατο στη συγκεκριμένη περίπτωση να δόθηκε μίζα κάτω του ποσού των 40 εκατ. ευρώ», κατέληξε στην κατάθεσή του ο «Μάξιμος Σαράφης».

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Λιντζέρης και ο Μαυρίκος

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος περιγράφεται ως αποδέκτης μίζας μέσω του συνεργάτη του και πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Δημήτρη Λιντζέρη, ο οποίος φέρεται να χρηματιζόταν από τη Novartis.
Στις 18 Ιανουαρίου, ο προστατευόμενος μάρτυρας αποκάλυψε και άλλες περιπτώσεις φαρμάκων, που είτε υπερτιμολογήθηκαν, είτε προστατεύθηκαν ως «ορφανά» φάρμακα από μειώσεις τιμών, αλλά μίλησε και για «κόψιμο» από την αγορά γενοσήμων φαρμάκων. Τις όποιες ενστάσεις επί των ζητημάτων αυτών που κατέθεταν άλλες εταιρίες, αναλάμβανε να «κάμψει» κατά το μάρτυρα ο τότε πρόεδρος του ΕΟΦ Δημήτρης Λιντζέρης. «Ο Φρουζής ανά διαστήματα ζητούσε και εκταμίευε χρήματα από τα μαύρα ταμεία της Noavartis Ελλάς, προκειμένου όπως έλεγε, να δωροδοκήσει τον Λιντζερη. Πιθανολογώ ότι το ξέπλυμα χρημάτων για τις δωροδοκίες προς τον Λιντζέρη γινόταν από εταιρίες του Μαυρίκου, στις οποίες η Novartis ανέθετε διαφημίσεις εν μέρει με εικονικό τίμημα, το οποίο εν πολλοίς κάλυπτε τα ποσά των δωροδοκιών. Σχετικά με τον Λιντζέρη, ο Φρουζής ανέφερε ότι ήταν έμπιστος του Ευάγγελου Βενιζέλου και γι’ αυτό τοποθετήθηκε στον ΕΟΦ. Στην αγορά κυκλοφορούσε ότι ο Λιντζέρης ήταν ταμίας του Βενιζέλου στα θέματα του υπουργείου Υγείας», εξήγησε ο Σαράφης και απέκλεισε να έχει λάβει λιγότερα από 200.000 ευρώ ως «δώρο» για τις εξυπηρετήσεις του ο Λιντζέρης.

Ο Ανδρέας Λοβέρδος και τα «δώρα» για την τιμολόγηση

Για τον πρώην υπουργό Υγείας, Ανδρέα Λοβέρδο έχουν αναφερθεί στις καταθέσεις τους και οι τρεις προστατευόμενοι μάρτυρες.

Η πρώτη αναφορά στον Ανδρέα Λοβέρδο γίνεται από τον προστατευόμενο μάρτυρα «Σαράφη» στην κατάθεση της 12ης Ιανουαρίου 2018,  όπου αναφέρει ότι «ο Ανδρέας Λοβέρδος δωροδοκήθηκε κατ’ επανάληψη από τη Novartis  επειδή φρόντιζε να δίδεται πλήρης αποζημίωση σε φάρμακα της  εταιρείας, ογκολογικά, αιματολογικά και φάρμακα σπάνιων παθήσεων».

Στις 15 Ιανουαρίου ο «Μάξιμος Σαράφης» συνεχίζει  την κατάθεση του για τον Ανδρέα Λοβέρδο για τον οποίο λέει πως είχε απευθείας επικοινωνία με τον Κωσταντίνο Φρουζή μέσω των προσωπικών τους e-mails, κάνοντας την εκτίμηση ότι η ηλεκτρονική επικοινωνία σημαίνει ότι είχαν να πουν κάτι μεταξύ τους που δεν ακολουθεί την επίσημη υπηρεσιακή οδό και προσθέτοντας ότι, δεν ήταν μόνο τα e-mails, αλλά και οι διά ζώσης συναντήσεις, καθώς είχαν είχαν τακτική επαφή και από κοντά.

Για την τιμολόγηση δύο φαρμάκων του GILENYA και του TASIGNA150 ο μάρτυρας «Σαράφης» αναφέρει τους δημοσιογράφους Νίκο Χασαπόπουλου και Έλενα Φυντανίδου οι οποίοι, σύμφωνα με την μαρτυρία του, σύστησαν κατόπιν εντολής της Novartis την  εταιρεία δημοσίων σχέσεων και διαφήμισης Prestige. «Η συγκεκριμένη εταιρεία έλαβε από τη Novartis  έργα συνολικού ύψους 200.000 ευρώ στη διάρκεια μιας διετίας προκειμένου να προωθήσει σε επίπεδο δημοσιότητας την κατ’ εξαίρεση τιμολόγηση των δύο φαρμάκων μέσα στον Αύγουστο του 2011, να καλλιεργηθεί μια θετική πολιτική εικόνα του Ανδρέα Λοβέρδου και να καλλιεργηθεί η θετική εικόνα του Φρουζή  ως υποψήφιου για την προεδρία του ΣΦΕΕ».

Ο μάρτυρας αναφέρεται και σε συνάντηση που είχε κανονιστεί στο σπίτι του Νίκου  Χασαπόπουλου μεταξύ Λοβέρδου και Φρουζή. «Το  ραντεβού στο οποίο παραβρέθηκαν οι Φρουζής, Χασαπόπουλος και Λοβέρδος έγινε το καλοκαίρι του 2011 και σίγουρα πριν την τιμολόγηση των δύο φαρμάκων».

Όπως λέει ο μάρτυρας «γνωρίζω ότι ο Λοβέρδος για τη συγκεκριμένη περίπτωση δωροδοκήθηκε. Πιθανολογώ ότι η  δωροδοκία μεθοδεύτηκε ως εξής. Στις  21 Ιουλίου 2011 και ώρα 20.52 εστάλη μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τον Φρουζή προς τον διευθύνοντα σύμβουλο της Novartis  και τον οικονομικό διευθυντή της Novartis  με τίτλο «παρακαλώ λάβετε υπόψη». «Πιθανολογώ» συνεχίζει ο μάρτυρας «δεδομένης της ώρας ότι το μήνυμα εστάλη από το κινητό τηλέφωνο του Φρουζή λαμβάνοντας υπόψιν ότι δεν γνωρίζει να χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό υπολογιστή. Στο συγκεκριμένο μήνυμα αναφερόταν τα εξής:  Ο αντιπρόεδρος ζητεί να λάβει έκτακτη αύξηση του προϋπολογισμού του  τμήματος του  ύψους 200.000 ευρώ για τον προϋπολογισμό του 2012. Ο Φρουζής ζητούσε με  επιμονή αυτή την αύξηση του προϋπολογισμού ώστε  η εταιρεία να πετύχει τους φιλόδοξος στόχος της. Ο Φρουζής  ανέφερε  ότι χρειάζεται συμμαχίες από όλα τα πολιτικά κόμματα και τους σχετικούς τομεάρχες  υγείας διότι διέβλεπε ότι η επόμενη κυβέρνηση θα ήταν κυβέρνηση συνεργασίας».

Στη συνέχεια, ο μάρτυρας αναφέρει ότι «το δώρο που έλαβε για την τιμολόγηση των δύο φαρμάκων ο Ανδρέας Λοβέρδος δεν είναι κάτω του ποσού των 200.000 ευρώ συνολικά και προσθέτει πως επί υπουργίας του η Novartis  δωροδόκησε κατ’ επανάληψή και εν γνώση του κ. Λοβέρδου τον σύμβουλο του Νικόλαο  Μανιά ο  οποίος ήταν αρμόδιος για να περνάει τις τιμές των φαρμάκων στο λογισμικό που  ο ίδιος δημιούργησε με χρηματοδότηση της Novartis. «Με  αυτό τον τρόπο ο Μανιάς καθόριζε  τις τιμές όλων των φαρμάκων της αγοράς.  Η δωροδοκία προς τον Μανιά γινόταν μεταξύ άλλων και μέσω συμβάσεων παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών που είχε συνάψει η Novartis  με εταιρεία συμφερόντων του.

Ο μάρτυρας αναφέρει ότι «ο κ. Λοβέρδος δωροδοκήθηκε και με  70.000 ευρώ προκειμένου να μην εγκρίνει ανταγωνιστικό φάρμακο για την ωχρά κηλίδα». Όπως αναφέρει το συγκεκριμένο ποσό ο Φρουζής   το έδωσε διά ζώσης  στον κ. Λοβέρδο.

Στην ερώτηση των εισαγγελέων σχετικά με τον προσδιορισμό συγκεκριμένων πράξεων διαφθοράς από συγκεκριμένα πρόσωπα, ο «Αναστασίου» λέει ότι «επί υπουργίας Λοβέρδου στην προετοιμασία και διαμόρφωση του δελτίου τιμών συμμετείχαν άτομα όπως η πρόεδρος της επιτροπής τιμών Ζωή Δέδε, ο προϊστάμενος της διεύθυνσης φαρμάκου του υπουργείου Υγείας Νίκος Καραπάνος  και ο Νίκος Μανιάς, άτομα τα οποία από κοινού προετοίμαζαν την διαμόρφωση του δελτίου τιμών».

Όπως αναφέρει ο μάρτυρας «την περίοδο εκείνη υπήρξε μεγάλη αδιαφάνεια και γκρίζες ζώνες σε σχέση με τις πηγές των στοιχείων και την μεθοδολογία επεξεργασίας τους». Προσθέτει δε  ότι όλοι ήταν στενοί συνεργάτες του κ. Λοβέρδου και θεωρεί πως είναι λογικά αδύνατο  ο υπουργός να μην γνώριζε, δεδομένου ότι αυτός είχε την ευθύνη της έγκρισης των τιμών με την υπογραφή του.

«Ο Φρουζής συναντιόταν με το Λοβέρδο τακτικά τόσο στο υπουργείο Υγείας όσο και σε άλλους χώρους. Ο Λοβέρδος εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της Novartis  όπως το ζητούσε κατά περίπτωση ο Φρουζής, αυτό σημαίνει ότι εξυπηρετούσε την ταχεία τιμολόγηση των προϊόντων της και  επηρέαζε με αυτό τον τρόπο και την αποζημίωση. Για  να κυκλοφορήσει ένα φάρμακο θα πρέπει πρώτα να αποζημιωθεί,  επί υπουργίας Λοβέρδου και σε συνεργασία με τη γενική Γραμματέα Αθήνα Δρέττα ενώ δεν κυκλοφορούσε κανένα νέο φάρμακο για ενάμιση περίπου χρόνο, με σκοπό να περιοριστεί η φαρμακευτική δαπάνη, παρενέβη ο Φρουζής ο οποίος με το προαναφερόμενο τρόπο χρημάτισε και τους δύο με ικανά χρηματικά ποσά προκειμένου να αποζημιώσουν το φάρμακο Gilenya το  οποίο είναι ιδιαίτερα ακριβό και αφορά την σκλήρυνση κατά πλάκας. Πράγματι το φάρμακο αποζημιώθηκε και τέθηκε σε κυκλοφορία αποφέροντας τεράστια κέρδη στη Novartis. Aντίθετα δεν αποζημιώθηκε κανένα άλλο φάρμακο άλλης εταιρείας και αυτό δημιουργήσει αρνητικές εντυπώσεις στο χώρο των υπολοίπων φαρμακευτικών εταιρειών.

Στη συνέχεια κατά την περίοδο 2013 εμφανίζεται σύμβουλος συνεργάτης του Λοβέρδου ο κ. Μανιαδάκης καθηγητής της εθνικής σχολής Δημόσιας υγείας ο οποίος εισέπραττε χρήματα προκειμένου να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Novatris εν γνώση του υπουργού».

Σε άλλο σημείο της κατάθεσης της, που έγινε στις 6 Νοεμβρίου 2017, η «Κελέση» λέει ότι ο Ανδρέας Λοβέρδος απαιτούσε τα χρήματα να του καταβάλλονται πάντα σε βαλίτσα.

Προσθέτει ακόμα ότι «ο κ. Λοβέρδος πέρα από τα χρήματα που λαμβάνει με βαλιτσάκι χέρι με χέρι χρησιμοποιούσε επιπλέον και μια εταιρεία όπως είχε αναφερθεί από τον Φρουζή με την επωνυμία computer team η οποία ήταν συμφερόντων του αλλά δε φαινόταν ο ίδιος. Η εταιρεία αυτή είχε αναλάβει συμβατικά το ενιαίο πληροφοριακό σύστημα του υπουργείου υγείας επί  των ημερών  και μέχρι σήμερα και απ´οτι  γνωρίζω μέσω αυτής νομιμοποιούσε μέρος από τα παράνομα χρήματα που λάμβανε».

Ο Μάριος Σαλμάς, οι ευνοϊκές μεταβολές των φαρμάκων και τα ποσά

«Ο Φρουζής ζήτησε από τον Εμμανουήλ Βουλκίδη ο όποιος την περίοδο εκείνη έκανε το ξέπλυμα των χρημάτων από τα μαύρα ταμεία της εταιρείας, το ποσόν των 120.000 ευρώ για να δωροδοκήσει τον Σαλμά προκειμένου ο τελευταίος να μην προβεί σε δραστικές μειώσεις τιμών των φαρμάκων της εταιρείας κατά απαίτηση της τρόικας. Παρά τις κάποιες αντιδράσεις του Βουλκίδη  σε σχέση με το ύψος του ποσού ο Φρουζής έλαβε το ποσό των 120.000 ευρώ λέγοντας στους υπεύθυνους της εταιρείας ότι το παρέδωσε στον Σάλμα. Όμως στη συνέχεια η Novartis  δεν ήταν ικανοποιημένη  από τις υπηρεσιακές ενέργειες του Σαλμά  όσον αφορά τις τιμές των φαρμάκων και γι’ αυτό το λόγο ο Φρουζής προσπάθησε να έρθει σε συνεννόηση με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά παρακάμπτοντας τον Σάλμα».

Αυτή είναι η πρώτη αναφορά του προστατευομένου μάρτυρα «Μάξιμου Σαράφη» για τον πρώην υφυπουργό Υγείας, Μάριο Σαλμά στις 22 Ιανουαρίου 2018, όσον αφορά την εμπλοκή του στο σκάνδαλο Novartis.

Στη συνέχεια, όπως αναφέρει «στην αγορά κυκλοφορούσε η φήμη ότι ο Σαλμάς είχε σαν μέθοδο να ρίχνει υπερβολικά τις τιμές των φαρμάκων προκειμένου στη συνέχεια οι εταιρείες να αναγκάζονται να τον προσεγγίζουν  με  παράνομο τρόπο ώστε να επαναφέρει τις τιμές σε λογικά επίπεδα».

Στον Μάριο Σαλμά αναφέρεται και ο δεύτερος προστατευόμενος μάρτυρας «Γιάννης Αναστασίου» στην πρώτη του κατάθεση στις  3 Ιανουαρίου 2018.

Ο «Αναστασίου» αναφέρει ότι «οι συναντήσεις του Σαλμά  με τους εκπροσώπους των εταιρειών δεν γίνονταν στα γραφεία του υπουργείου Υγείας αλλά σε σε κτίριο εκτός του υπουργείου, όπου στεγαζόταν υπηρεσίες του ΕΟΠΠΥ επί της λεωφόρου Κηφισίας, σε όροφο όπου δεν στεγαζόταν κανείς άλλος.  Ήταν  διάχυτη η φήμη» προσθέτει ο μάρτυρας «στο χώρο των φαρμακευτικών εταιρειών ότι στο συγκεκριμένο χώρο και στα πλαίσια των συναντήσεων αυτόν ο Σαλμάς ελάμβανε παρανόμως  χρήματα  προκειμένου να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών. Συναντούσε πάντα μόνος του τους εκπροσώπους των εταιρειών χωρίς παρουσία οποιουδήποτε συνεργάτη του. Είχε διαφορετικές γραμματείς από ότι στο υπουργείο και επιπλέον διατηρούσε τις τιμές των φαρμάκων και τα δελτία τιμών στο προσωπικό του υπολογιστή και είχε απευθείας συνεργασία και πρόσβαση κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας των τιμών με τα στελέχη του ΕΟΦ. Μάλιστα κυκλοφορούσε έντονα η φήμη στην αγορά ότι επί υπουργίας του υπήρξαν περιπτώσεις αυξήσεως τιμών όπως για παράδειγμα του φαρμάκου Lucentis  παρά τις δημόσιες τοποθετήσεις του ότι δεν έχει δοθεί καμία αύξηση τιμής ούτε για τις περιπτώσεις διόρθωσης τιμών σε περίπτωση λάθους».

«Σε μία περίπτωση αμέσως μετά από συνάντηση με εκπροσώπους φαρμακευτικής  επιχείρησης  την οποία δεν μπορεί να προσδιορίσει είδε ότι στην εσωτερική τσέπη του σακακιού του υπήρχε μεγάλη δεσμίδα χαρτονομισμάτων των 50 ευρώ» αναφέρει ο μάρτυρας.

«Γνωρίζω ότι το συγκεκριμένο πολιτικό πρόσωπο έλαβε δώρα για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της Novartis.  Η σχέση του με τον Φρουζή ξεκίνησε  όταν ο τελευταίος πληροφορήθηκε από το πολιτικό σύστημα ότι ο Σαλμάς επρόκειτο να υπουργοποιηθεί στο χώρο της υγείας οπότε και τον προσέγγισε στο πολιτικό του γραφείου στην περιοχή των Αμπελοκήπων. Ο Σαλμάς για οποιαδήποτε ευνοϊκή μεταβολή στις τιμές των φαρμάκων προηγουμένως  συμφωνούσε με τις φαρμακευτικές εταιρείες και το χρηματικό του αντάλλαγμα εξυπηρετώντας τα συμφέροντα τους. Οι σχέσεις όμως του Σαλμά  με το Φρουζή από κάποιο χρονικό διάστημα και μετά είχαν διαρραγεί για το λόγο ότι ο Φρουζής δεν του έδινε το ύψος των χρημάτων που απαιτούσε. Ήταν η πρώτη φορά που ο Φρουζής αντιμετώπιζε  τέτοιο πολιτικό εμπόδιο στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων της Novartis καθώς ο Σαλμάς αποφάσισε  να εξυπηρετεί λαμβάνοντας πάντα το αντίστοιχο χρηματικό αντάλλαγμα κυρίως τα συμφέροντα της ανταγωνίστριες εταιρείες Λιλλυ Φαρμασέρβ η οποία  εκπροσωπείτο από τον Διονύσιο Φιλιώτη  προηγούμενο πρόεδρο του ΣΦΕΕ και προσωπικό εχθρό του Φρουζή» ανέφερε η προστατευόμενη μάρτυρας «Αικατερίνη Κελέση».

Ο Ανδρέας Λυκουρέντζος και ο κατ’ επανάληψη χρηματισμός

Για τον πρώην υπουργό Υγείας Ανδρέα Λυκουρέντζο όσον αφορά το σκάνδαλο Novartis και σύμφωνα με τη δικογραφία η αναφορά γίνεται από την προστατευόμενη μάρτυρα «Αικατερίνη Κελέση» στην κατάθεση της 8ης Νοεμβρίου 2017. 

Η «Κελέση» αναφέρει στην κατάθεση της πως «ο κ. Λυκουρέντζος χρηματίστηκε κατ’ επανάληψη» και πιστεύει η ίδια ότι «στο σύνολο έχει λάβει τουλάχιστον 200.000 ευρώ. Προωθούσε και αυτός τα συμφέροντα της Novartis  και α) εξασφάλιζε την ταχεία αποπληρωμή των χρεών του Δημοσίου προς την Novartis  έναντι των λοιπών φαρμακευτικών εταιρειών και β) εξασφάλιζε την προώθηση νέων προϊόντων της Novartis με την ταχεία αποζημίωση τους. Είχε πολύ στενή σχέση με τον Φρουζή και πολύ τακτικές επαφές μέσω συναντήσεων και μηνυμάτων sms».