Ο καθηγητής Συνταγματικού Δίκαιου στο ΕΚΠΑ, Γιώργος Σωτηρέλης, αναφέρθηκε στην απόφαση της κυβέρνησης για υποχρεωτικότητα του εμβολίου για τους πολίτες άνω των 60 ετών, αλλά και στην πρόβλεψη για επιβολή προστίμου 100 ευρώ το μήνα σε όσους δεν προχωρήσουν στον εμβολιασμό.

Ads

Τόνισε ότι «είναι θέμα ερμηνείας του Συντάγματος» και πρόσθεσε ότι «η συνταγματική συζήτηση είναι διαφορετική από την πολιτική συζήτηση», μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα. 

Σημείωσε ακόμη ότι, όσον αφορά την πανδημία, υπάρχουν «συγκρούσεις δικαιωμάτων». Όπως είπε, «από τη μια το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του σώματος που προκύπτει από το δικαίωμα του αυτοκαθορισμού, που προστατεύεται και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και από το Σύνταγμά μας με ρητή συνταγματική διάταξη, και από την άλλη με το κοινωνικό δικαίωμα στην υγεία, δηλαδή την αξίωση προστασίας της δημόσιας υγείας από το κράτος και κατ’ επέκταση της προστασίας της ζωής. Σε τέτοιες περιπτώσεις ενεργοποιείται ο μηχανισμός της στάθμισης. Σταθμίζεται σε κάθε περίπτωση πού βρισκόμαστε ώστε να ικανοποιούνται ισόρροπα τα δικαιώματα και ενδεχομένως αν χρειαστεί την συγκεκριμένη στιγμή να υπερτερεί το ένα του άλλου».

Σύμφωνα με τον καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου, «το μέτρο της υποχρεωτικότητας δεν ανταποκρίνεται στην αρχή της αναλογικότητας. Δηλαδή έχει πρόβλημα στο ότι δεν επιβάλλονται τα αναγκαία και πρόσφορα μέτρα κλιμακωτά. Έπρεπε να προηγηθούν άλλα μέτρα, να αποδειχθεί ότι αυτά δεν επαρκούν και μετά να φτάσουμε στο μέτρο της υποχρεωτικότητας. Για παράδειγμα υπήρξε υποχρεωτικός εμβολιασμός σε ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων. Δεν επεκτάθηκε όμως και σε άλλες που έρχονται σε επαφή με το κοινό (αστυνομικοί, στρατιωτικοί, ιερείς, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στην εστίαση)».

Ads

Στη συνέχεια, ο κ. Σωτηρέλης σημείωσε ότι «στην κατηγορία άνω των 60 θα μπορούσε να επιβληθεί lockdown και σε άλλους χώρους όπως τα σούπερ μάρκετ. Είναι όμως ιδιόρρυθμο γιατί δεν έρχεται αυτή η κατηγορία σε σύγκρουση με το δικαίωμα προστασίας της δημόσιας υγείας, αφού δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτοί μολύνουν περισσότερο. Προσβάλλεται επομένως έμμεσα ο κίνδυνος του δημόσιου συμφέροντος, γιατί προσβάλλεται το σύστημα υγείας».

Παρόμοιες απόψεις έχουν διατυπώσει κι άλλοι συνταγματολόγοι, κάνοντας λόγο για αντισυνταγματικό μέτρο.

Μιλώντας στο CNN Greece ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Κώστας Χρυσόγονος, εκφράζει άποψη πως «σε πολίτες που αρνούνται να εμβολιαστούν, τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός και ειδικότερα το ζήτημα της υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών είναι προβληματικό από συνταγματικής απόψεως, επειδή μπορεί να θεωρηθεί ότι ισοδυναμεί με έμμεσο καταναγκασμό, κατά παράβαση του δικαιώματος του καθενός να διαθέτει ο ίδιος το σώμα του, σύμφωνα με τα άρθρα 2 παράγραφος 1 και 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος».

Σύμφωνα με τον κ. Χρυσόγονο, «το κράτος μπορεί, στο πλαίσιο της συνταγματικά επιβεβλημένης μέριμνάς του για τη δημόσια υγεία, να προβλέψει τους μηχανισμούς των κινήσεων των ανεμβολίαστων, όχι όμως και να τους εξαναγκάσει να εμβολιαστούν, με την επιβολή κυρώσεων με άνιση επίπτωση και σημασία για τον καθένα από αυτούς».

Σε ανάλογο μήκος κύματος κινείται και ο ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Γιώργος Κασιμάτης, επισημαίνοντας στο Newsbomb ότι «δεν επιτρέπεται να γίνονται παρεμβάσεις στο σώμα χωρίς συναίνεση. Παραβιάζονται όλες οι αρχές της δημοκρατίας. Όταν επιβάλλεται αναγκαστικά ένα μέτρο, καμία επέμβαση στο σώμα δεν γίνεται χωρίς συναίνεση. Για να γίνει, θα πρέπει να είναι ευρύτατα διαδεδομένη λοιμώδης νόσος που θα πρέπει να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και να ξέρουμε ακριβώς την επικινδυνότητά της».

Ο συνταγματολόγος Κώστας Μποτόπουλος μιλώντας στον ΑΝΤ1, επεσήμανε ότι το μέτρο της επιβολής προστίμου έχει προβλήματα από συνταγματικής άποψης και σε περίπτωση προσφυγής στο ΣτΕ εκτιμά ότι θα καταπέσει.

Όσον αφορά την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού επεσήμανε ότι  περιορισμός κάποιων προσωπικών ελευθεριών στο πλαίσιο του γενικού συμφέροντος δημόσια υγείας είναι θεμιτός, όχι, όμως και η επιβολή προστίμου. Παράλληλα επεσήμανε ότι οι πολίτες άνω των 60 ετών θα πρέπει να προστατεύονται και όχι να πληρώνουν.

«Αντισυνταγματική» χαρακτηρίζει την επιβολή προστίμων με ανάρτησή του στο facebook ο καθηγητής Δημοσίου Δικαίου και Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλειας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Ξενοφών Κοντιάδης. Συγκεκριμένα, στην ανάρτησή του αναφέρει:

«Υποστηρίζω επίμονα, από την πρώτη στιγμή που διατέθηκαν τα εμβόλια, ότι πρέπει να υπάρξουν περιορισμοί, κυρώσεις και κίνητρα για να εμβολιαστούν όλοι. Και μάλιστα άσκησα κριτική στην Κυβέρνηση επειδή καθυστέρησε να επιβάλει περιορισμούς και κυρώσεις. Όμως η επιβολή προστίμων σε όσους δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν είναι κατά τη γνώμη μου αντισυνταγματική ως υπέρμετρος και απρόσφορος περιορισμός της αυτονομίας του προσώπου, όσο κι αν οργιζόμαστε από τη στάση τους. Ζητήματα εγείρουν επίσης η ηλικιακή διάκριση και η υποβόσκουσα κοινωνική διάκριση, δηλαδή το γεγονός ότι για κάποιους τα 100 ευρώ είναι πολύτιμα και για άλλους ένα απλό φιλοδώρημα».