Το κουαρτέτο επέστρεψε, η τελική (;) φάση της αξιολόγησης κάνει πρεμιέρα σήμερα το μεσημέρι με το ραντεβού των «τεσσάρων» με Τσακαλώτο – Σταθάκη, και στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης οι δανειστές βάζουν, ταυτόχρονα πλέον, το μαστίγιο των δύσκολων μέτρων και το καρότο του χρέους.

Σε πρώτο χρόνο, η δημόσια προαναγγελία της έναρξης της συζήτησης για το χρέος είναι μια στρατηγική νίκη της κυβέρνησης μετά από μακρύ διάστημα υπαναχωρήσεων και damage control. Είναι όμως και μια χρήσιμη, όσο και θολή, άσκηση ισορροπίας από την πλευρά των δανειστών, έως ότου βρεθεί κοινός τόπος όχι μόνον μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαίων αλλά και μεταξύ των διαφορετικών «δογμάτων» της ευρωζώνης.

Το ευρωπαϊκό πόκερ για το χρέος

Η – κατά λάθος; – δημόσια δήλωση Ντάισελμπλουμ ότι άνοιξε «επίτηδες» το θέμα του χρέους, τα – συμπτωματικά; ― ανοιχτά μικρόφωνα της συνομιλίας του με τον Πιερ Μοσκοβισί και η επακόλουθη «σφήνα» Σόιμπλε με το μήνυμα ότι δεν επείγει να ληφθούν αποφάσεις για το χρέος «στο εγγύς μέλλον» αποτυπώνουν και τους άξονες αυτής της ισορροπίας:

Στην ευρωζώνη έχει διαμορφωθεί ήδη μια πολιτική τάση που, και λόγω προσφυγικού, θεωρεί ότι η Ελλάδα πρέπει πλέον να τύχει όχι μόνον μεγαλύτερης δημοσιονομικής ευελιξίας αλλά και μιας πρόσθετης ώθησης μέσω της λύσης για το χρέος.

Στην εν λόγω τάση πρωταγωνιστεί η Κομισιόν, στηρίζει η Γαλλία και συγκεκριμένες πτέρυγες της γερμανικής πολιτικής σκηνής και μετέχει εσχάτως και, ο παγίως επιρρεπής στις μετακινήσεις, πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. 

Ο Σόιμπλε δείχνει το στοίχημα

Ο Σόιμπλε αντιθέτως, και όπως δεν έχει διστάσει να διαμηνύσει επανειλημμένα και δημοσίως, ουδέποτε υπήρξε θιασώτης της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους: «Αυτό το μέρος της συζήτησης είναι για το πρεστίζ, όχι για την ουσία», ήταν το μήνυμα που έσπευσε να στείλει χθες δείχνοντας καθαρά τις παγίδες της νέας δύσκολης παρτίδας που ανοίγει για την Αθήνα.

Κι ανεξαρτήτως εάν πίσω από αυτό το κάδρο στην Ευρώπη κάποιοι διαβάζουν πραγματικές αντιθέσεις και κάποιοι άλλοι βλέπουν ξανά τους ρόλους του «καλού» και του «κακού μπάτσου», το μήνυμα Σόιμπλε μάλλον κρύβει και το πραγματικό στοίχημα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση: Το εάν η λύση για το χρέος θα είναι λύση «ουσίας» ή απλώς λύση «πρεστίζ».

Όντως, όπως φρόντισε να υπενθυμίσει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, οι πληρωμές του χρέους που αντιμετωπίζει έως το 2025 η Ελλάδα δεν είναι υψηλές, ως εκ τούτου μέχρι τότε η όποια ελάφρυνση κι αν συμφωνηθεί, δεν θα έχει απτό αντίκρισμα.

«Το ζητούμενο δεν είναι κάποια δισ. λιγότερα σε αποπληρωμές – το ζητούμενο είναι η ανάκτηση της εμπιστοσύνης. Η λύση για το χρέος θα είναι και το διαβατήριο για την επιστροφή στις αγορές και την έξοδο από την επιτροπεία», είναι το επιχείρημα που αντιπαραβάλλουν κυβερνητικές πηγές σ’ αυτήν την πραγματικότητα.

Το πόσο ισχυρό όμως θα είναι αυτό το διαβατήριο, θα κριθεί από το ποιο εκ των δύο σεναρίων για το χρέος που βρίσκονται ήδη στο τραπέζι θα υπερισχύσει όταν, και εφόσον, ανοίξει η θεμελιώδης συζήτηση.

Τα δύο σενάρια της λύσης

Εδώ και μήνες, σε Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες τα επιτελεία των δανειστών κινούνται ανάμεσα σε δύο εκδοχές για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους: Το ένα σενάριο, το «κακό», προβλέπει απλώς επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων, χωρίς μείωση των υφιστάμενων επιτοκίων και άλλες παραμέτρους όπως π.χ. η πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ.

Είναι το σενάριο της, κατά Σόιμπλε, «λύσης… πρεστίζ», που εάν τελικά προκριθεί θα διατηρήσει το ελληνικό χρέος σε επίπεδα άνω του 120% του ΑΕΠ και μετά το 2023.

Το έτερο σενάριο, το «καλό», περιλαμβάνει τις λεγόμενες «έξυπνες» προτάσεις που έχει ήδη καταθέσει από το περασμένο καλοκαίρι η ελληνική κυβέρνηση στους δανειστές: Πρόκειται για προτάσεις που προβλέπουν ουσιαστικά ελάφρυνση διά της υποχρηματοδότησης του χρέους με διάφορα εργαλεία – είτε με την εισαγωγή ρήτρας ανάπτυξης στη διαμόρφωση των επιτοκίων, είτε με διαγραφή μεγάλου μέρους των ομολόγων του EFSF, είτε με συνδυασμό αυτών.

Με αυτό το σενάριο – τη λύση «ουσίας» – το ελληνικό χρέος θα μπορούσε να περιοριστεί, σύμφωνα με τους εισηγητές των εν λόγω προτάσεων, κοντά στο 90% το 2020 και ακόμη και στο 60% μετά από μια 15ετία.

Το ποιο εκ των δύο θα προκριθεί, θα καθορίσει το πόσο ελκυστική θα είναι η, κατά Τσίπρα, «Ιθάκη» του χρέους. Καταλυτικό ρόλο, δε, για το σενάριο που θα επικρατήσει θα παίξει η έκβαση της αναμέτρησης Ευρώπης – ΔΝΤ. Με τη συνταγή του Ταμείου εν προκειμένω να βρίσκεται, κατά ειρωνικό τρόπο, πολύ πιο κοντά στην «ουσία» παρά στο «πρεστίζ»…