Αγκυρα – Ειδομένη – Βερολίνο: Ο σκληρός γεωπολιτικός άξονας της προσφυγικής κρίσης γίνεται ακόμη πιο θολός μετά τη (νέα) φονική επίθεση στην Αγκυρα και τις εκλογές στη Γερμανία, κρατώντας εγκλωβισμένη την Ελλάδα και καθιστώντας ακόμη πιο αμφίβολη την περίφημη «ευρωτουρκική λύση».

Η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας που επιδιώκει να σφραγίσει η Ανγκελα Μέρκελ στη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης υπόκειται σε νέα δεδομένα μετά τις εξελίξεις του Σαββατοκύριακου σε Αγκυρα και Γερμανία, με σοβαρά ερωτήματα να εγείρονται τόσο ως προς τους όρους επίτευξής της όσο και ως προς τη βιωσιμότητά της.

Μέρκελ: Δεν μίλησα ποτέ κατά των εθνικών μέτρων…

Η ίδια η γερμανίδα καγκελάριος μετά – την προαναγγελθείσσα – νίκη του ακροδεξιού AfD στις τοπικές εκλογές των τριών γερμανικών κρατιδίων έδειξε να βάζει, έστω και διακριτικά, νερό στο κρασί της: Η καγκελαρία διακήρυξε μεν ότι το αποτέλεσμα των εκλογών δεν αλλάζει την πολιτική της Γερμανίας στο προσφυγικό και η Άνγκελα Μέρκελ διαμήνυσε πως το σφράγισμα του Βαλκανικού Διαδρόμου «δεν αποτελεί βιώσιμη λύση», ταυτόχρονα όμως δεν δίστασε να αναγνωρίσει δημοσίως πως το εν λόγω σφράγισμα έχει μέχρι στιγμής ωφελήσει τη Γερμανία. Πολύ περισσότερο, δε, δεν αντιστάθηκε στον πειρασμό να κλείσει το μάτι στις «εθνικές λύσεις», λέγοντας χαρακτηριστικά «δεν μίλησα ποτέ κατά της εφαρμογής μέτρων σε εθνικό επίπεδο».

Πρόκειται για μια στάση που δεν αιφνιδιάζει, με δεδομένη την «ευελιξία» της Μέρκελ ενώπιον των δημοσκοπικών και εκλογικών μεταβολών και την τακτική του «σταθμισμένου πολιτικού κόστους» που παγίως ακολουθεί. Ούτως ή άλλως, και συντονισμένα ή μη, οι αυστριακοί και οι κεντροευρωπαίοι του Visegrad κάνουν όντως την «βρώμικη δουλειά» για τη Γερμανία στο προσφυγικό, και η Μέρκελ δεν έχει κανέναν λόγο να δυσανασχετεί επ’ αυτού.

Η ευέλικτη καγκελάριος

Το ερώτημα, όμως, είναι μέχρι ποιού βαθμού θα εξασκήσει αυτή την ευελιξία και στην σύνοδο της Πέμπτης κι έως που θα ενδώσει στις πιέσεις για, άτυπη έστω, αλλαγή πολιτικής στο προσφυγικό. Σύμφωνα με την Deutsche Welle, η Μέρκελ πιέζεται ήδη σκληρά από τους κυβερνητικούς της εταίρους Χριστιανοκοινωνιστές και ελάχιστοι στοιχηματίζουν πλέον πως η ίδια θα πιέσει ξανά ώστε στις αποφάσεις της συνόδου κορυφής να μην περιλαμβάνεται καμία αναφορά αποδοχής του καθεστώτος των κλειστών συνόρων – μια επιδίωξη, την οποία βάζει ως προτεραιότητα η ελληνική κυβέρνηση.

Το χάος του Ερντογάν

Αδηλη παραμένει και η τύχη αυτής καθ’ αυτής της συμφωνίας με την Τουρκία: «Δεν θα δώσουμε λευκή επιταγή στην Τουρκία» διαβεβαίωσε χθες η γερμανίδα καγκελάριος, όμως το τρομοκρατικό χτύπημα στην Αγκυρα και ο ανοιχτός πόλεμος του Ερντογάν με το PKK κάνει πολύ πιο σύνθετη την κατάσταση.

«Με την πολιτική σκηνή και τη χώρα να βυθίζονται στο χάος, η Τουρκία του Ερντογάν μετατρέπεται στον υπό αποσύνθεση σύμμαχο της Δύσης και τον κατά φαντασίαν φίλο της Ευρώπης», γράφει χαρακτηριστικά ο Guardian, ενώ οι περισσότεροι αναλυτές στοιχηματίζουν ότι, για λόγους εγχώριας πολιτικής κατανάλωσης, ο Ερντογάν θα εμφανιστεί ακόμη πιο απαιτητικός σε ό,τι αφορά τα ανταλλάγματα της ευρωτουρκικής συμφωνίας για το προσφυγικό.
Πρόκειται για μια προοπτική που δύσκολα θα αποδεχθούν όχι μόνον η Αυστρία και η Γαλλία, αλλά και η Κύπρος, ενώ ακόμη κι εάν εν τέλει το deal κλείσει δια της… διπλωματικής ασάφειας, ελάχιστες είναι οι εγγυήσεις για την εφαρμογή του.

Νέα «τείχη» από τους Ούγγρους

Ηδη χθες, η Ουγγαρία – η άτυπη «επικεφαλής» των 4 του Visegrad – έστειλε το μήνυμά της, ξεκαθαρίζοντας ότι η όποια ευρωτουρκική συμφωνία έχει ήδη ξεπεραστεί από τις εξελίξεις και δεν τη δεσμεύει.

«Τη συμφωνία αυτή την έχει ξεπεράσει η πραγματικότητα από τη στιγμή που έκλεισε ο βαλκανικός διάδρομος», δήλωσε ο ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Πέτερ Σιγιάρτο, δίνοντας και το στίγμα που θα ακολουθήσει ο κεντροευρωπαϊκός άξονας στη σύνοδο κορυφής: Πρότεινε, αντί της πρόσθετης βοήθειας των 3 δις στην Αγκυρα, να αυξηθεί η χρηματοδότηση για την Ελλάδα και τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων. Με προφανή στόχο να αποδεχθούν το καθεστώς των κλειστών συνόρων και της , επ’ αόριστον, συγκράτησης των προσφύγων μακριά από την κεντρική Ευρώπη…