Αυξημένα δημοτικά τέλη σε όσους δεν ανακυκλώνουν, αλλά και επέκταση του μέτρου του περιβαλλοντικού τέλους σε όλες τις πλαστικές σακούλες ανεξαρτήτως του πάχους τοιχώματος και σε κάθε συσκευασία που περιέχει PVC, ένα από τα πιο διαδεδομένα πλαστικά διεθνώς φέρνουν οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για τη διαχείριση των αποβλήτων και την προώθηση της ανακύκλωσης.

Όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό σημείωμα του Υπουργείου, το προωθούμενο νομοσχέδιο διαμορφώνεται για πρώτη φορά ένα σαφές και συνεκτικό σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο για τα απόβλητα και την ανακύκλωση, ενώ παράλληλα ενσωματώνονται στο εθνικό δίκαιο δύο από τις πλέον σημαντικές οδηγίες της κυκλικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των ποσοτικών στόχων που τίθενται από το ενωσιακό δίκαιο για την ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων και των συσκευασιών.

Κύριοι στόχοι του νομοσχεδίου είναι η πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, η αύξηση της ανακύκλωσης και η μείωση της υγειονομικής ταφής.

Στις προωθούμενες διατάξεις περιλαμβάνονται:

Προώθηση της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων – επαναχρησιμοποίηση

Η εφαρμογή του νέου συστήματος «Πληρώνω όσο πετάω»

Θεσπίζεται ουσιαστικά το πλαίσιο με το οποίο οι Δήμοι θα μπορούν να διαμορφώνουν τα δημοτικά τους τέλη, ανάλογα με πόσα απόβλητα παράγει ο κάθε δημότης, αλλά και ανάλογα με πόσα από αυτά ανακυκλώνει – και όχι βάσει των τετραγωνικών του ακινήτου του όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. Η εφαρμογή του «Πληρώνω όσο πετάω» σε υποχρεωτική βάση για τους Δήμους ξεκινά από τον Ιανουάριο του 2023, με εφαρμογή σε σημαντικούς παραγωγούς αποβλήτων, όπως μεγάλα ξενοδοχεία και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ενώ γίνεται υποχρεωτική από 1.1.2028 για όλους τους Δήμους με πληθυσμό πάνω από 20.000 κατοίκους.

Αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά εργαλεία για τη μείωση της υγειονομικής ταφής και την προώθηση της ανακύκλωσης που μέχρι σήμερα εξέλειπε από τη χώρα μας και η εφαρμογή του γινόταν μόνο σε πιλοτικό επίπεδο.

Εκσυγχρονισμός του τέλους ταφής

Προώθηση δημιουργίας Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) σε νέα ρεύματα αποβλήτων

Σύστημα επιστροφής χρημάτων για τις φιάλες μιας χρήσης

Θεσπίζεται η λειτουργία από το 2023 συστήματος εγγυοδοσίας για συσκευασίες αλουμινίου και γυάλινες φιάλες μίας χρήσης, με  επιστροφή στον πολίτη του εγγυοδοτικού αντίτιμου όταν επιστρέφει την κενή συσκευασία επιπρόσθετα αντίστοιχης υποχρέωσης που έχει ήδη θεσπιστεί για τις πλαστικές φιάλες. Το μέτρο αυτό ήδη εφαρμόζεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία, η Νορβηγία, η Σουηδία κ.ά.

Προώθηση της χωριστής συλλογής αποβλήτων

1.    Έως την 1η Ιανουαρίου 2024 οι Δήμοι υποχρεούνται να οργανώνουν τη χωριστή συλλογή των επικίνδυνων αποβλήτων στα νοικοκυριά, από είδη καθημερινής χρήσης, όπως τα προϊόντα καθαρισμού (χλωρίνες κ.λπ.), τα βερνίκια, τα χρώματα κλπ., κατά περίπτωση, είτε στο κατάστημα πώλησης είτε στα πράσινα σημεία τους ή σε οποιονδήποτε άλλον αδειοδοτημένο χώρο που υποδεικνύει ο οικείος ΦοΔΣΑ.
2.    Επιπλέον της υποχρεωτικής χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων έως το τέλος του 2022 από τους Δήμους, τίθεται και η υποχρέωση χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης βιοαποβλήτων μεγάλων παραγωγών με ευθύνη τους και κάλυψη εκ μέρους τους του σχετικού κόστους, ενώ παράλληλα προβλέπεται ελάφρυνση των σχετικών δημοτικών τελών τους.
3.    Διευρύνεται η υποχρέωση για τη χωριστή συλλογή των αποβλήτων υλικών, δηλαδή χαρτιού, γυαλιού, μετάλλων, πλαστικών. Περαιτέρω προβλέπονται κυρώσεις σε περίπτωση μη εφαρμογής του μέτρου.
4.    Σε όλα τα νέα κτίρια υποχρεωτικά εξασφαλίζεται κατάλληλος χώρος για τη συλλογή και αποθήκευση τουλάχιστον τεσσάρων ρευμάτων αποβλήτων σε κατάλληλους περιέκτες. Έτσι, θα διευκολύνεται η χωριστή συλλογή, η εφαρμογή του «Πληρώνω όσο Πετάω», αλλά και η μείωση των κάδων στον δρόμο.
5.    Απλοποιούνται οι διατάξεις σχετικά με τα Πράσινα Σημεία και καταργείται η διάκριση σε μικρά και μεγάλα.
6.    Απλοποιείται η αδειοδότηση των μονάδων κομποστοποίησης.

Αναβάθμιση της ποιότητας των ανακυκλώσιμων υλικών και της λειτουργίας μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων

Προώθηση της ορθής διαχείρισης των αποβλήτων κτηνοτροφικών μονάδων

Εκσυγχρονισμός και αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τη διαχείριση των αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών  και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ)

Ελάχιστο ανακυκλωμένο περιεχόμενο 30% στις πλαστικές σακούλες

Θεσπίζεται από τον Ιανουάριο του 2025 υποχρέωση για ελάχιστο ανακυκλωμένο περιεχόμενο 30% στις πλαστικές σακούλες μεταφοράς, ενώ από τον Ιανουάριο του 2023 (2 χρόνια νωρίτερα), εφαρμόζεται το ίδιο μέτρο στους Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης οι οποίοι απαγορεύεται να προμηθεύονται πλαστικές σακούλες μεταφοράς που δεν περιέχουν τουλάχιστον 30% ανακυκλωμένο πλαστικό.

Προώθηση του οικολογικού σχεδιασμού συσκευασιών

Από την 1η Ιουνίου 2022 επιβάλλεται τέλος ανακύκλωσης 8 λεπτών για τα προϊόντα μέρος της συσκευασίας των οποίων περιέχει πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC) κατά την πώλησή τους σε κάθε νόμιμο σημείο πώλησης. Η καταβολή του τέλους επιβάλλεται στους καταναλωτές ανά τεμάχιο προϊόντος κατ’ αντιστοιχία με την ακολουθούμενη πρακτική για τις πλαστικές σακούλες.