Η ΣΕΚΑΠ κυριαρχεί και πάλι στην επικαιρότητα, αυτή τη φορά για μια αμιγώς επιχειρηματική είδηση που δεν σχετίζεται άμεσα με την πολιτική, όπως συμβαίνει συχνά στην ιστορία της. Η γνωστή καπνοβιομηχανία το τελευταίο διάστημα έχει αναχθεί σε αντικείμενο μείζονος πολιτικής διαμάχης, αντιστρόφως ανάλογης με το μέγεθός της.

Ads

Ιδρύθηκε πριν από 40 χρόνια ως συνεταιριστική εταιρία, στο πλαίσιο ενός φιλόδοξου και οραματικού σχεδίου του Αλέξανδρου Μπαλτατζή για ένα όμιλο βιομηχανιών που θα συνδύαζαν τη μεταποίηση με τη διασφάλιση του αγροτικού εισοδήματος με στόχο την ανάπτυξης της ακριτικής περιοχής. Το μοντέλο λειτούργησε αρχικά όμως μετά το ’80  χτυπήθηκαν από τον κομματισμό και τη διαμάχη του παλιού διπόλου εξουσίας για τον έλεγχό τους.

Δεν υπήρξε ιδιωτικές εταιρίες αλλά είχαν ένα ιδιότυπο δημόσιο ενδιαφέρον, έγιναν εστία κακοδιοίκησης και διαφθοράς σε ευθεία σύνδεση με πολιτικές καριέρες και πελατειακά δίκτυα. Θα αρκούσε ένας φοιτητής οικονομικών για να δώσει δυναμική στις εταιρίες που είχαν στηθεί με εξαιρετικές προοπτικές αλλά τις διοικήσεις στελέχωναν αγροτοπατέρες, κομματάρχες μέχρι και τραυματιοφορείς ! Καθώς τα χρέη αυξάνονταν η πιστώτρια ΑΤΕ κατέστη γρήγορα μεγαλομέτοχος σχεδόν όλων των εταιριών και οι κομματικά διορισμένες διοικήσεις συνέχισαν το φαύλο κύκλο της καταστροφής που ήρθε με ευθύνη ΠΑΣΟΚ-ΝΔ.

Η ΣΕΚΑΠ με τεχνητές αναπνοές παρέμεινε στη ζωή και η κυβέρνηση Παπανδρέου προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό για την πώλησή της που όμως κατέστη άγονος, παρά το αρχικό ενδιαφέρον και με το παρασκήνιο να κάνει λόγο για μάχη που δόθηκε από κάποια συμφέροντα ώστε να μην ολοκληρωθεί ή πώληση. Η κυβέρνηση Σαμαρά προκήρυξε νέο διαγωνισμό που κατέληξε σε προτιμητέο επενδυτή, την τουρκική SEBA και τότε πείστηκε ο Ιβάν Σαββίδης από τον τότε Πρωθυπουργό και τους πρώην Υπουργούς Κοντό, Στυλιανίδη, Κεδίκογλου να αποκτήσει την εταιρία, μπροστά στο ενδεχόμενο μια εταιρία της Θράκης να καταλήξει σε ένα Τούρκο επενδυτή. Είτε κάποιος πιστεύει ότι ήταν ένας πραγματικός κίνδυνος είτε ένα πρόσχημα, ο Σαββίδης αγόρασε άμεσα το 53% της εταιρίας με ένα τίμημα 5 εκατ. ευρώ, γενναία διαγραφή δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ στην “κακή ΑΤΕ” αλλά και πακέτο άμεσων επενδύσεων 35 εκατ. ευρώ, μια “λογική συμφωνία” , όπως ανέφεραν άνθρωποι της αγοράς, “για να παραμείνει η επιχείρηση στη ζωή”.

Ads

Κρίσιμο ρόλο έπαιξε στην έκβαση του διαγωνισμού η απόκτηση από το Σαββίδη του ποσοστού 34 % της ΣΕΚΑΠ που κατείχε η επίσης συνεταιριστική ΣΕΚΕ, ως καταστατική μειοψηφία, κάτι που έκρινε το διαγωνισμό, επί της ουσίας.  Γεν. Διευθυντής της ΣΕΚΕ είναι μέχρι σήμερα ο ίδιος ο πρώην Υπουργός Αλ. Κοντός. Η ΣΕΚΕ που παράγει καπνά σε φύλα, και προμηθεύει τη ΣΕΚΑΠ , είναι η μοναδική συνεταιριστική βιομηχανία που έχει παραμείνει σε λειτουργία και με συνεταιριστικό έλεγχο. Υπήρξε και κριτική στη φάση της εξαγοράς από το ΣΥΡΙΖΑ για το τίμημα αλλά και για επιθετική πολιτική απέναντι στους εργαζομένους με πίεση για ατομικές συμβάσεις. Αυτό προκάλεσε την αντίδραση των δύο σωματείων εργαζομένων (ένα του ΠΑΣΟΚ και ένα της ΝΔ, σε μια παγκόσμια πρωτοτυπία) αλλά σταδιακά ο Σαββίδης αποκατέστησε τις σχέσεις με το προσωπικό και επήλθε εργασιακή ειρήνη και σύμπνοια. Κυρίως έδωσε στην εταιρία την κεφαλαιακή επάρκεια που χρειαζόταν και πράγματι την ανέστησε.

Το περιβόητο πρόστιμο, που σήμερα έχει παγώσει από τη δικαιοσύνη, ήταν αυτό που δημιούργησε τεράστιο πολιτικό θόρυβο πρόσφατα καθώς στο μεταξύ οι πολιτικές, μιντιακές και ποδοσφαιρικές ισορροπίες έχουν διαταραχθεί σε σχέση με το 2013. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορήθηκε ότι στήνει “νέα διαπλοκή” με τον ομογενή επιχειρηματία ενώ η αξιωματική αντιπολίτευση συσπειρώθηκε γύρω από αντικρουόμενα επιχειρηματικά συμφέροντα.  Η ύπαρξη όμως του προστίμου, είναι κάτι που έπρεπε να είναι σαφές στο χρόνος εξαγοράς της και όχι μετά από μερικά χρόνια. Τα εμπλεκόμενα στην αγοραπωπωλησία γαλάζια στελέχη, όπως ο υπουργός Αλέξανδρος Κοντόνος, ανέφεραν ότι ο επενδυτής δεν το γνώριζε όταν ανέλαβε την εταιρία. Εξάλλου δεν θα ήταν απίθανο να υπήρξε μια προφορική διαβεβαίωση ότι το όποιο πρόστιμο θα ρυθμιστεί, στο πλαίσιο των πολύ θερμών σχέσεων που είχε αναπτύξει ο ομογενής επιχειρηματίας με την κυβέρνηση Σαμαρά. 

Διαβάστε επίσηςΠούλησε σε Ιάπωνες τη ΣΕΚΑΠ ο Ιβάν Σαββίδης

Οι δε τοπικοί παράγοντες φαίνεται να έδωσαν σημασία στην ποινική μεταχείριση των φυσικών προσώπων που ενεπλάκησαν στην υπόθεση λαθρεμπορίας, οι οποίοι τελικά απαλλάχτηκαν πλήρως από τις κατηγορίες, σε ένα από τα πολλά “θαύματα” της Δικαιοσύνης στη Θράκη τα προηγούμενα χρόνια, για το οποίο δεν υπάρχουν απαντήσεις. Η κεντρική στρατηγική σύγκρουσης και επίθεσης της ΝΔ στην κυβέρνηση με μάχες στη Βουλή για την περιβόητη τροπολογία έφερε σε αμηχανία βορειοελλαδίτες βουλευτές ενώ παρατηρήθηκε χαρακτηριστική διγλωσσία σε σχεση με όσα έλεγε το ίδιο κόμμα στην περιοχή της Θράκης για να καθησυχάσει εργαζόμενους και τοπική κοινωνία για το μέλλον της εταιρίας.

Βέβαια 30 και 40 εκατομμύρια ενός προστίμου που δίχασαν το πολιτικό σύστημα μοιάζουν ασήμαντα μετά τη μυθική εξαγορά από τους Ιάπωνες. Συνολικά ο όμιλος  Donskoy του Ιβαν Σαββίδη, στον οποίο περιλαμβάνεται και η ΣΕΚΑΠ, εξαγοράστηκε έναντι 1,2 δισ. ευρώ στην εταιρεία Japan Tobacco. Πρόκειται για μια τεράστια εταιρία στο διεθνή καπνικό χώρο με κολοσσιαία δραστηριότητα και κύκλο εργασιών και με θυγατρική εταιρία στην Ελλάδα. Όπως και όλες οι μεγάλες καπνοβιομηχανίες γνωρίζει την περιοχή της Θράκης και της Ξάνθης που παράγει τον μοναδικό στον κόσμο και συχνά απαραίτητο καπνό, μπασμά. Συνεργάζεται με τη ΣΕΚΕ και άλλες μικρότερες εταιρίες ως προμηθευτής ενώ συμμετέχει και σε ένα ερευνητικό πρότζεκτ μαζί με τοπικό δήμο και το Πανεπιστήμιο Θράκης.

Η ΣΕΚΑΠ ήταν ένα βαρέλι δίχως πάτο, μια απαξιωμένη εταιρία, που πωλήθηκε στη Donskoy με ένα ασήμαντο τίμημα προκειμένου να συνεχίσει να υπάρχει. Μέσα στον πακτωλό του 1,3 δις ευρώ που δίνονται για το σύνολο της μητρικής εταιρίας, η αξία της ΣΕΚΑΠ, που αγοράστηκε 5 εκατ. ευρώ, μοιάζει με ένα πακέτο τσιγάρα, αν και είναι δύσκολο να αποτιμηθεί ξεχωριστά σε σχέση με τη μητρική. Φαίνεται πως ο Σαββίδης έχει τέτοιο επιχειρηματικό δαιμόνιο που σε 4 χρόνια απέκτησε τέτοια υπεραξία ώστε να αποτελέσει μέρος του μεγαλύτερου καπνικού deal στον πλανήτη.

Αν έμεινε ένα συμπέρασμα είναι ότι από την ίδρυσή της η ΣΕΚΑΠ υπήρξε μέρος της πολιτικής αντιπαράθεσης και συχνά του παρασκηνίου. Το τελευταίο διάστημα βρέθηκε στο επίκεντρο μιας έντονης μικροκομματικής σκοπιμότητας που σταματά απότομα μόλις το “αόρατο χέρι της αγοράς” διέψευσε όλες τις θεωρίες που διακινήθηκαν ενώ όταν μιλάει το χρήμα, ξεχνιούνται οι συναισθητισμοί και οι πολιτικές αντιπαραθέσεις. Σίγουρα όμως ο θόρυβος που συνεχίζει να προκαλεί η συγκεκριμένη εταιρία και η συμμετοχή της στην εξαγορά μαμούθ, ξεπερνά κατά πολύ το οικονομικό και πολιτικό της μέγεθος.