Στις χαμηλότερες θέσεις της Ευρώπης, στο δείκτη καταπολέμησης των fake news βρίσκεται η Ελλάδα σύμφωνα με τη σχετική λίστα που δημοσιεύει το CNN και προέρχεται από τη μελέτη του Open Society Institute της Σόφιας για τις Ευρωπαϊκές Πολιτικές (European Policies Initiative, Open Society Institute, Sofia).

Ads

Η Ελλάδα είναι στην 27η θέση σε σύνολο 35 χωρών της Ευρώπης. Οι 11 βαλκανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης για τον «μιντιακό εγγραματισμό» και μόλις δύο χώρες τη ΕΕ, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, κατατάσσονται κάτω από την Ελλάδα. Στην κορυφή της λίστας βρίσκεται η Φινλανδία με εντυπωσιακές επιδόσεις. Η σκανδιναβική χώρα κέρδισε τη μάχη με το φαινόμενο της «μετα-αλήθειας» και των «deep fakes» με όπλο την εκπαίδευση μαθητών αλλά και ενηλίκων.

image

Το φινλανδικό μοντέλο

Η φινλανδική κυβέρνηση ξεκίνησε τη σχετική αντι-fake εκστρατεία το 2014, δύο χρόνια πριν το σκάνδαλο με την εμπλοκή της Ρωσίας στις αμερικανικές εκλογές, με στόχο να διδάξει στους κατοίκους, τους φοιτητές, τους δημοσιογράφους και τους πολιτικούς πώς να ανιχνεύουν και να αντιμετωπίζουν τις ψευδείς πληροφορίες που σχεδιάζονται με πολιτικούς, κυρίως, σκοπούς.

Ads

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του CNN, στο πλαίσιο της εκστρατείας γίνονται μια σειρά από μαθήματα σε σχολεία και Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων που χρησιμοποιούν παραδείγματα από fake news ή την καινούρια τάση των «deep fakes» όπως το αλληθοφανές αλλά απολύτως κατασκευασμένο βίντεο – δήλωση του Μπάρακ Ομπάμα, για για εξηγήσουν τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για να εξαπατήσουν τους αναγνώστες σε κοινωνικά μέσα: χειραγώγηση εικόνας και βίντεο, μισές αλήθειες, εκφοβισμοί και ψεύτικα προφίλ.

Σε άλλες θεματικές, εξηγούν πως να εντοπίζει κανείς τα bots,  να αναζητά την πηγή μιας φωτογραφίας, να αναλύει τον όγκο των αναρτήσεων κάθε ημέρα ή να εντοπίζει ασυνέπειες σε μεταφράσεις.

Στο πλαίσιο του μαθήματος γίνονται ασκήσεις αναγνώρισης των πραγματικών από τα ψευδή δεδομένα, μελέτες στα βίντεο του YouTube και τις αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα προκειμένου να αναπτυχθεί μια «ψηφιακή εργαλειοθήκη» ενάντια στα fake. Οι Φινλανδοί έχουν χρησιμοποιήσει  αμερικανούς ειδικούς στο θέμα των fake news ενώ το παράδειγμά τους εξετάζουν αρκετές άλλες χώρες, προκειμένου να καταπολεμήσουν το σύγχρονο φαινόμενο, με όπλο την εκπαίδευση των πολιτών.

Το ρεπορτάζ εστιάζει, εκτός των άλλων, και στις διαφορές των Φινλανδών με τους Ρώσους και τις ιστορικές διαφορές τους, με επίκεντρο την προπαγάνδα από τότε που η σκανδιναβική χωρα κήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Ρωσία. Άλλωστε μετά τα γεγονότα της Κριμαίας και της Ανατολικής Ουκρανίας έχει γίνει σαφές στην Ευρώπη, ότι ο πόλεμος για τις πληροφορίες και την προπαγάνδα έχει μετακινηθεί στο ψηφιακό πεδίο.