Το όπλο του προσφυγικού βγάζει στο τραπέζι ο Ερντογάν, εκβιάζοντας ανοιχτά την Ευρώπη και διεκδικώντας τη νομιμοποίηση του «μετα-πραξικοπηματικού» καθεστώτος διώξεων, εκκαθαρίσεων και προεδρικής δικτατορίας.

Είναι ένα όπλο που απειλεί να εκπυρσοκροτήσει πρώτα κατά της Ελλάδας, εάν η Τουρκία υλοποιήσει τις απειλές και ανοίξει τις στρόφιγγες των προσφυγικών ροών – είναι όμως κι ένα όπλο που καταδεικνύει τη σαθρή βάση πάνω στην οποία χτίστηκε η συμφωνία Ευρώπης και Ερντογάν για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.

Ενισχυμένος κι «απασφαλισμένος» μετά τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου, κι έχοντας μόλις διασφαλίσει άλλα 1,4 δις ευρώ σε ευρωπαϊκά κονδύλια, ο Ερντογάν ζητά εδώ και τώρα κατάργηση της βίζας, απειλώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα ανοίξει τα σύνορα και τον δρόμο για την Ευρώπη στα 3 εκατομμύρια πρόσφυγες που βρίσκονται επί τουρκικού εδάφους.

Το «τελεσίγραφο» Τσαβούσογλου

«Τι θα συμβεί εάν η Τουρκία αφήσει τα τρία εκατομμύρια πρόσφυγες που βρίσκομαι στο έδαφος της να κατευθυνθούν στην Ευρώπη», διερωτήθηκε εύγλωττα ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος στη συνέντευξή του στο ARD, ενώ ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου φρόντισε να κάνει το τελεσίγραφο ακόμη πιο καθαρό: Εθεσε ως καταληκτικό χρονικό όριο τον Οκτώβριο για την κατάργηση της βίζας, προειδοποιώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση η Τουρκία θα αποδεσμευτεί από τη συμφωνία με την Ε.Ε. για το προσφυγικό.

Η Ευρώπη, επί του παρόντος, επιστρέφει τα τελεσίγραφα με αυστηρά μηνύματα προς την Αγκυρα από Βερολίνο και Βρυξέλλες, ήδη όμως η συμφωνία για το προσφυγικό έχει στην πράξη «παγώσει» και η Τουρκία προετοιμάζει το νέο μεγάλο παζάρι.

Γκάμπριελ: Δεν θα επιτρέψουμε εκβιασμούς

«Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει η Γερμανία και η Ευρώπη να επιτρέψουν να εκβιαστούν», δήλωσε χθες το βράδυ ο Γερμανός αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ υπενθυμίζοντας ότι η κατάργηση της βίζας προϋποθέτει την εκπλήρωση συγκεκριμένων προϋποθέσεων από την Τουρκία: «Από την Τουρκία εξαρτάται το αν μπορεί να υπάρξει απελευθέρωση του καθεστώτος της βίζας», είπε χαρακτηριστικά.

Σε ανάλογη γραμμή κινήθηκε και η εκπρόσωπος της Κομισιόν Μίνα Αντρέεβα τονίζοντας ότι «η Τουρκία πρέπει να σεβαστεί όλες τις προϋποθέσεις της συμφωνίας για τους πρόσφυγες, ώστε να εξασφαλίσει την απελευθέρωση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που επιθυμούν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη».

Το πιο κρίσιμο χαρτί στο τραπέζι αυτού του νέου μπρα ντε φερ είναι η μία εκ των πέντε προϋποθέσεων που καλείται να εκπληρώσει η Τουρκία για να πάρει την βίζα – εκείνη, η οποία προβλέπει αλλαγή της νομοθεσίας περί τρομοκρατίας, ώστε να μη διώκονται δημοσιογράφοι και πανεπιστημιακοί. Πρόκειται για έναν όρο που πολύ δύσκολα θα υλοποιηθεί εν μέσω της επιχείρησης μαζικών εκκαθαρίσεων που έχει εξαπολύσει ο Ερντογάν με μπαράζ συλλήψεων, διώξεων και απολύσεων ακαδημαϊκών και δημοσιογράφων.

Προβληματισμός στην Αθήνα

Υπό το σκηνικό αυτό, στην ελληνική κυβέρνηση επικρατεί έντονος προβληματισμός, παρ’ότι αρμόδιες πηγές τονίζουν στο tvxs.gr πως οι προσφυγικές ροές από τα τουρκικά παράλια παραμένουν ελεγχόμενες. Κατά τις ίδιες πηγές, μετά το πραξικόπημα έχει παρατηρηθεί μεν μια μικρή αύξηση στις αφίξεις προσφύγων στα νησιά αλλά η κατάσταση είναι ακόμη απολύτως διαχειρίσιμη.

Ταυτόχρονα, ωστόσο, αναγνωρίζουν ότι στην πράξη η συμφωνία επαναπροωθήσεων έχει ήδη παγώσει, καθώς η Αγκυρα έχει αποσύρει από τα νησιά τους τούρκους αξιωματούχους που συμμετείχαν στη διαδικασία ελέγχου και ταυτοποίησης. Οι τούρκοι υπάλληλοι ανακλήθηκαν στις 20 Ιουλίου με το επιχείρημα της λήξης των διαβατηρίων τους, αλλά ακόμη δεν υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση για το εάν και πότε θα αντικατασταθούν ή θα επιστρέψουν.

ΟΗΕ: Η συμφωνία έχει ντε φάκτο ανασταλεί

Το γεγονός αυτό επεσήμανε χθες και ο επικεφαλής του Γραφείου Ευρώπης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR) Bενσέν Κοστέλ δηλώνοντας στο Agence Europe ότι η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας «έχει ντε φάκτο ανασταλεί διότι δεν υπάρχουν πλέον συνομιλητές από τουρκικής πλευράς».

Όπως είπε ο Βενσέν Κοστέλ, μετά το πραξικόπημα οι οι Τούρκοι αξιωματικοί που λειτουργούσαν ως σύνδεσμοι έχουν επιστρέψει στη χώρα τους και ως εκ τούτου, οι επιστροφές προσφύγων και μεταναστών έχουν σταματήσει.