Πριν από δυο μήνες, είχα προσκληθεί να μιλήσω στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος (whistleblowers) σε σχέση με θέματα εθνικής αφαλείας. Με είχε προσκαλέσει, ένας Έλληνας ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ο Στέλιος Κούλογλου. Ο ΣΥΡΙΖΑ, το κυβερνόν κόμμα στην Ελλάδα, είναι ένα σοσιαλιστικό και δημοκρατικό κόμμα, που έχει δουλέψει σκληρά πάνω σε ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, φτώχειας και ειρηνικών σχέσεων μεταξύ των χωρών της ανατολικής Μεσογείου. 

Ο Κούλογλου είναι, επίσης, ένας διεθνώς βραβευμένος δημοσιογράφος. Το 1996 ξεκίνησε να κάνει μια εβδομαδιαία εκπομπή, το «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα», που προέβαλε ντοκιμαντέρ και ρεπορτάζ για την τρέχουσα επικαιρότητα. Είχε κερδίσει τέσσερις φορές το βραβείο του καλύτερου ειδησεογραφικού προγράμματος της ελληνικής τηλεόρασης. Τα ντοκιμαντέρ του έχουν προβληθεί σε όλο τον κόσμο και έχουν αποσπάσει βραβεία στις ΗΠΑ, την Ισπανία και την Ν. Κορέα. Η διεθνής οργάνωση «Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα» τον αποκάλεσε «σύμβολο της ερευνητικής δημοσιογραφίας στην Ελλάδα».

Την περασμένη εβδομάδα, οι ΗΠΑ απαγόρευσαν στον Στέλιο Κούλογλου να μπει στη χώρα λέγοντας ότι «υποστηρίζει τρομοκρατικές οργανώσεις». Γιατί; Επειδή άσκησε κριτική στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003. Δείτε τι μου είπε σε ένα πρόσφατο email, το οποίο κοινοποιώ με την άδειά του:

«Πριν από 7 χρόνια, κατάλαβα ότι ήμουν σε μια μαύρη λίστα της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Τον Σεπτέμβριο του 2010, μαζί με δύο συνεργάτες μου, πήγαμε στο Αμερικανικό Προξενείο στην Αθήνα για να ανανεώσουμε τη δημοσιογραφική μας βίζα. Τη χρησιμοποιούσαμε όλη τη δεκαετία του 2000 ταξιδεύοντας στις ΗΠΑ για τις ανάγκες της εβδομαδιαίας εκπομπής «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα». Η εκπομπή παρουσίαζε μεγάλα ρεπορτάζ και ντοκιμαντέρ από όλες τις χώρες του κόσμου και είχε βραβευθεί 4 φορές ως η καλύτερη ενημερωτική εκπομπή της ελληνικής τηλεόρασης.

Οι δύο συνεργάτες μου πήραν αμέσως τη δημοσιογραφική βίζα. Εμένα μου είπαν να περιμένω. Στα επτά χρόνια που πέρασαν από τότε, παρά τα διαβήματα διεθνών οργανώσεων για την ελευθερία του τύπου, όπως οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, δεν έπαιρνα καμία απάντηση. Σε δύσκολη θέση να δώσουν μια εξήγηση, οι Αμερικανοί πρεσβευτές στην Αθήνα και τις Βρυξέλλες, που γνώριζαν το έργο μου ως δημοσιογράφου και σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ, πρότειναν να αιτηθώ μια απλή τουριστική βίζα. Η απάντηση ήταν η ίδια: απορρίπτεται.

Είχα ελπίσει ότι η εκλογή μου στο Ευρωκοινοβούλιο θα άλλαζε τα πράγματα. Το καλοκαίρι του 2017 κλήθηκα να μιλήσω, ως ευρωβουλευτής, στο People’s Summit στο Σικάγο. Ζήτησα ξανά βίζα, καμία απάντηση. Αλλά τον Δεκέμβριο φέτος ήμουν μέλος της επίσημης αντιπροσωπείας του Ευρωκοινοβουλίου που θα ταξίδευε στις ΗΠΑ για επαφές με Αμερικανούς συναδέλφους και επισήμους. Αυτή τη φορά η αμερικανική κυβέρνηση έπρεπε να δώσει μια εξήγηση: μετά από 7 χρόνια με ενημέρωσε ότι η αίτηση βίζας είχε απορριφθεί, παραπέμποντας σε ένα άρθρο περί τρομοκρατίας [το είχα γράψει εγώ]. Έτσι έμαθα ότι είμαι ύποπτος υποστήριξης τρομοκρατικών οργανώσεων. Φυσικά δεν έχω καμία σχέση με όλα αυτά. Έχω κάνει δεκάδες εκπομπές εναντίον της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένου του πραγματικού κινδύνου της ισλαμικής τρομοκρατίας…

Αυτό που συνέβη είναι ότι η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα διαμαρτυρόταν συνεχώς στην ελληνική κυβέρνηση, για τις εκπομπές και τα ντοκιμαντέρ μου… Αυτό που έπρεπε να περιμένω, είναι ότι δεν τους άρεσε καθόλου ένα ντοκιμαντέρ του 2004, που είχε θέμα την εισβολή στο Ιράκ. Αντιδράσεις προκάλεσε μια ακόμη ταινία μου, η ‘Εξομολόγηση ενός οικονομικού δολοφόνου’.

Αισθάνομαι δικαιωμένος από την κριτική που ασκούσαν τα ντοκιμαντέρ μου στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Η εισβολή στο Ιράκ είναι πλέον, κατά γενική ομολογία, η ιδρυτική πράξη του Ισλαμικού Κράτους. Όχι, δεν σκότωσα εγώ τον Τζον Κένεντυ, και απαιτώ κάποιες απαντήσεις. Μήπως θα έπρεπε, εμείς οι Ευρωπαίοι να εμποδίζουμε τους Αμερικανούς γερουσιαστές να έρχονται στην Ευρώπη βασιζόμενοι στις πολιτικές τους πεποιθήσεις;». 

Γνωρίζω τον Στέλιο Κούλογλου προσωπικά. Μπορώ να σας πω ότι είναι ένας μετριοπαθής προοδευτικός. Σοβαρός δημοσιογράφος και σκηνοθέτης, σεβαστός πολιτικός, και φωνή των φτωχών και των κατατρεγμένων. Δεν είναι κανένας εξτρεμιστής. Αγαπά τη δημοκρατία και την ελευθερία όσο και ο κάθε Αμερικάνος. Και εμείς, οι Αμερικάνοι, θα πρέπει να ντρεπόμαστε για την συμπεριφορά που δέχθηκε από την κυβέρνησή μας.

Δεν μιλώ μόνο για τον Ντόναλντ Τράμπ, εδώ. Ο Στέλιος Κούλογλου αδικήθηκε από τον Μπαράκ Ομπάμα και τον Τζωρτζ Μπους τον νεώτερο, όπως και από τους γραφειοκράτες των Υπουργείων Εξωτερικών τους. Είμαστε εμείς οι Αμερικάνοι τόσο ευέξαπτοι, που κάθε κριτική στην κυβέρνησή μας κάνει τον φορέα της εχθρό του κράτους; Τι απέγινε η ελευθερία του λόγου; Τι απέγινε η ελεύθερη ανταλλαγή ιδεών; Από πότε έγινε επικίνδυνο να λέει κανείς ότι η εισβολή των ΗΠΑ σε μια χώρα κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και της Χάρτας του ΟΗΕ ήταν παράνομη; Μα ήταν παράνομη!

Πλέον είναι φυσικό για την κυβέρνησή μας να θεωρεί ύποπτο για κάτι κυριολεκτικά τον καθένα. Ο δήμαρχος του Πιτσμπουργκ, Μπιλ Πεντούτο, πρόσφατα αποκάλυψε ότι στο σύνολό του το Δημοτικό Συμβούλιο του Πίτσμπουργκ είχε τοποθετηθεί στην λίστα παρακολούθησης τρομοκρατών του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφαλείας, γιατί ψήφισαν ενάντια στην εξόρυση μετάλλων εντός των ορίων της πόλης. Ταυτόχρονα, η NSA παρακολουθεί κυριολεκτικά όλα τα τηλεφωνήματά μας και διαβάζει κυριολεκτικά όλα τα email και τα μηνύματα που στέλνουμε, για την περίπτωση που θα εκφράσουμε μια πολιτική άποψη που δεν θα αρέσει στην κυβέρνησή μας.

Ο Στέλιος Κούλογλου το βίωσε αυτό από πρώτο χέρι. Δεν θα επισκεφθεί τις ΗΠΑ το 2018. Οι αντιλήψεις του για την Δημοκρατία, την Ειρήνη και την διεθνή συνύπαρξη είναι από ότι φαίνεται πολύ επικίνδυνες για να εκτεθούν σε αυτές οι Αμερικάνοι. Είναι λάθος, και η χώρα μας μετά από αυτό είναι πιο μικρή.

* Ο Τζον Κυριακού είναι ο Ελληνοαμερικανός πρώην πράκτορας της CIA που αποκάλυψε και κατήγγειλε δημοσίως τις αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες για βασανιστήρια στις φυλακές του Γκουαντάναμο. To πρωτότυπο άρθρο δημοσιεύθηκε στο Reader Supported News.