O Ταγίπ Ερντογάν δεν ήρθε τελικά στην Ελλάδα για να ρίξει γέφυρες στην Ευρώπη και να σπάσει τον πάγο με την Δύση. Με το βλέμμα στραμμένο στην Αγκυρα, ήρθε περισσότερο για ένα “ηγετικό σόου” επί ευρωπαϊκού εδάφους, με πρόθεση να στείλει ένα μήνυμα “ισχύος” στους κεμαλιστές της Τουρκίας, αλλά και στον Τραμπ και την Μέρκελ, που τον έχουν “αδειάσει”, ότι παραμένει ο “νταής της γειτονιάς”. Στο πλαίσιο αυτό του ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να αμφισβητήσει την Συνθήκη της Λωζάνης, κοιτώντας όμως περισσότερο προς τον φλεγόμενο χάρτη της Μέσης Ανατολής και πολύ λιγότερο προς το Αιγαίο.

Το γεγονός ότι οι διεθνείς συνθήκες δεν αγγίζονται και ότι ο ίδιος είναι απλώς, και ευγενώς, φιλοξενούμενος σε ευρωπαϊκό κυρίαρχο κράτος, και δη, σε κράτος δημοκρατίας και δικαίου, του το υπενθύμισε σε άψογη διπλωματική – όσο και αιχμηρή – γλώσσα ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Του το υπενθύμισαν επίσης το Στέητ Ντηπάρτμεντ και το Βερολίνο αποκηρύσσοντας ακαριαία κάθε συζήτηση επί της Συνθήκης της Λωζάνης, καθώς και η Ευρωπαϊκή Ενωση σημειώνοντας ότι “όλες οι υποψήφιες χώρες πρέπει να σέβονται τις διεθνείς συνθήκες”. “Θεωρώ ότι το τάιμινγκ της επίσκεψης στην Αθήνα δεν ήταν καλό… Όμως, σε επίπεδο εξωτερικών εντυπώσεων η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να ανάβει λαμπάδες στον Ερντογάν. Έκανε τόσα λάθη, έφυγε τόσο πολύ από τον δυτικό διπλωματικό κοινωνικό πολιτισμό, που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και στην Ευρώπη και την Αμερική”, ήταν το χαρακτηριστικό σχόλιο του καθηγητή Γεωπολιτικής Ιωάννη Μάζη στον ΑΝΤ1.

Η επίσκεψη στην Θράκη

Το γεγονός αυτό όμως δεν αλλάζει το ότι η χθεσινή ήταν μια δύσκολη μέρα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Διότι, ουσιαστικά, ο Ταγίπ Ερντογάν επιχείρησε να ανοίξει από την Αθήνα, και μέσα από το Προεδρικό Μέγαρο, ατζέντα ολικής αναθεώρησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Δεν αλλάζει επίσης τον υψηλό δείκτη ανησυχίας που καλύπτει την σημερινή ιδιωτική επίσκεψη του τούρκου προέδρου στην Κομοτηνή. Η Θράκη, άλλωστε, και οι επίμονες αναφορές σε “ομοεθνείς” και “τουρκική μειονότητα” ήταν η αιχμή των χθεσινών αμφισβητήσεων Ερντογάν επί της Συνθήκης της Λωζάνης. Στην κυβέρνηση υπάρχει υψηλή επαγρύπνηση, στην Αλεξανδρούπολη βρίσκονται από το πρωί και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος και ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης, ενώ οι πληροφορίες χθες έκαναν λόγο για επιχείρηση ευρείας κινητοποίησης από την μουφτεία με στόχο την συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων μουσουλμάνων από τα μειονοτικά χωριά στην υποδοχή Ερντογάν.

Κριτική σε Κοτζιά από ΝΔ

Το βαρύ αυτό κλίμα ανοίγει ήδη και μέτωπα εσωτερικών πολιτικών αντιπαραθέσεων, με την αντιπολίτευση να χρεώνει στον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά προχειρότητα στην προετοιμασία της επίσκεψης Ερντογάν. Ο  τομεάρχης Εξωτερικών της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος δήλωσε χθες το βράδυ στην ΕΡΤ ότι η προετοιμασία από την πλευρά του υπουργού Εξωτερικών ήταν ελλιπής, ενώ τόσο από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας όσο και της Δημοκρατικής Συμπαράταξης τίθεται ζήτημα λανθασμένου timing στην επίσκεψη καθώς και μη διαμόρφωσης ασφαλούς και εποικοδομητικής ατζέντας για τις συνομιλίες στην Αθήνα. Επίσης στελέχη της αντιπολίτευσης χρεώνουν στον υπουργό Εξωτερικών ότι απουσίαζε εκτός Ελλάδος στο πιο κρίσιμο διάστημα προετοιμασίας του ταξιδιού Ερντογάν και υποστηρίζουν ότι δεν τηρήθηκε η πάγια πρακτική της ισοβαρούς επικοινωνιακής προβολής των δύο ηγετών πριν από την επίσκεψη – ήτοι, ενώ ο έλληνας πρωθυπουργός έδωσε μια γραπτή συνέντευξη στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, o τούρκος πρόεδρος έδωσε τηλεοπτική συνέντευξη σε ελληνικό κανάλι, τον ΣΚΑΙ, όπου και άνοιξε το ζήτημα της Συνθήκης της Λωζάνης.

Ο Νίκος Κοτζιάς απάντησε με μια αιχμηρή ανακοίνωση κάνοντας λόγο για “επιπόλαιη κριτική”, καταγγέλλοντας μικροπολιτική προσέγγιση της επίσκεψης Ερντογάν από στελέχη της αντιπολίτευσης και από μερίδα του Τύπου και τονίζοντας ότι το ταξίδι ήταν “καλά και λεπτομερώς” προετοιμασμένο. “Η επιπόλαια αυτή κριτική σε βάρος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής υποστηρίζει έναν ιδιόμορφο νέο-απομονωτισμό και ανάγει την αδράνεια και την ακινησία σε ύψιστη αρχή”, αναφέρεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση και προστίθεται: “Αυτή η προκατασκευασμένη κριτική βάλλει ευθέως όχι μόνο εναντίον της χώρας και του Υπουργείου Εξωτερικών, αλλά προσβάλλει και τους διπλωμάτες και άλλους εργαζόμενους του Υπουργείου που κατέβαλαν εργώδεις προσπάθειες για την επιτυχία της σημερινής επίσκεψης. Αιδώς Αργείοι”.