Θέση ασφαλείας, αλλά και προοπτικής, διεκδικεί ο Αλεξης Τσίπρας στο δύσκολο μπρα ντε φερ που ανοίγει σήμερα στις Βρυξέλλες – ένα μπρα ντε φερ, το οποίο περνά ντε φάκτο μέσα από τον επαναπροσδιορισμό του γαλλογερμανικού άξονα και, τις όχι αναγκαστικά προβλέψιμες, ισορροπίες μεταξύ Μέρκελ, Μακρόν και Σόιμπλε.

Η σημερινή σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. σηματοδοτεί την επίσημη αφετηρία του εγχειρήματος μετασχηματισμού της Ευρώπης, μετά τους κλυδωνισμούς του Brexit, της ακροδεξιάς απειλής, αλλά και της ευθείας πλέον αμφισβήτησης του δόγματος Σόιμπλε και της σιδηράς λιτότητας.

Διαβάστε επίσης: Τσίπρας: Οι προοδευτικές δυνάμεις να βάλουν τη σφραγίδα τους στη νέα αρχιτεκτονική της Ευρώπης

Ο νέος γαλλο-γερμανικός άξονας

«Κλειδί» σ΄αυτό το εγχείρημα αποτελούν οι θέσεις που θα πάρει ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος στέλνει μεν μηνύματα αναμέτρησης προς το σύστημα Σόιμπλε αλλά ταυτόχρονα καθιστά σαφές – τουλάχιστον προς την Ανγκελα Μέρκελ – πως δεν σκοπεύει να ρισκάρει διάρρηξη του γαλλογερμανικού άξονα. Είναι ένα ρίσκο, άλλωστε, που δεν το επιτρέπει σ’ αυτή τη συγκυρία ούτε το Brexit, ούτε η νέα σχέση ευρωατλαντικής καχυποψίας (αν μη τι άλλο) που διαμορφώνει η έλευση της κυβέρνησης Τραμπ.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, η ελληνική κυβέρνηση επενδύει μεν στον παράγοντα Μακρόν – ο οποίος, αποδειγμένα, στήριξε την Αθήνα στη μάχη του Eurogroup – αλλά γνωρίζει καλά ότι ο κεντρώος, νέος πρόεδρος της Γαλλίας ούτε φιλοδοξεί να φέρει, ούτε θα φέρει την επαναστατική αλλαγή στην Ευρώπη.

«Εκείνο που μπορεί να φέρει ο Μακρόν είναι μια λιγότερο γερμανική Ευρώπη, ή για την ακρίβεια μια Ευρώπη με λιγότερη συνταγή Σόιμπλε. Κι αυτό δεν είναι λίγο», λέει ελληνική κυβερνητική πηγή με βαθιά γνώση των ευρωπαϊκών εξελίξεων, προσθέτοντας ωστόσο ότι τα πάντα θα εξαρτηθούν από τους όρους της τελικής συμφωνίας Μέρκελ – Μακρόν και τους συσχετισμούς που θα προκύψουν από τις γερμανικές κάλπες τον Σεπτέμβριο.

Το ευρωομόλογο του Μακρόν

Μέχρι στιγμής, το μόνο δεδομένο είναι η διακηρυγμένη και επιβεβαιωμένη και στις επαφές του με την Αθήνα, θέση Μακρόν ότι θα ανοίξει το θέμα του ευρωομολόγου. Είναι ένα ζήτημα που δεν αρέσει καθόλου στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε -εξ ου και η γαλλική κυβέρνηση προτίθεται να το ανοίξει μετά τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου – δεν το αποκλείει ωστόσο, υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις, η Μέρκελ.

«Ο Μακρόν θα διεκδικήσει από το Βερολίνο λιγότερη λιτότητα και περισσότερη αλληλεγγύη, αλλά θα προσφέρει σε αντάλλαγμα δέσμευση και πίστη στις μεταρρυθμίσεις», λέει ο ίδιος έλληνας αξιωματούχος. Οι δε πληροφορίες, τόσο από ελληνικές όσο και από κοινοτικές πηγές, δείχνουν ότι οι προτάσεις του τόσο για το ευρωομόλογο όσο και για τον κοινό υπουργό Οικονομικών της ευρωζώνης – τις οποίες δήλωσε ανοιχτά ότι «συζητά» και η ίδια η Μέρκελ – θα συνοδεύονται από δεσμεύσεις σε αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες.

Οι κόκκινες γραμμές της Μέρκελ

Ενδεικτικό αυτών των προθέσεων, και των ζυμώσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη, είναι και το χθεσινό δημοσίευμα της Die Zeit που υποστηρίζει ότι ένα νέο ηγετικό δίδυμο «Μερκρόν» μπορεί να αλλάξει την Ευρώπη, υπενθυμίζοντας όμως ταυτόχρονα και τις δηλώσεις της γερμανίδας καγκελαρίου για τις προτάσεις Μακρόν:

«Μπορεί κανείς να εξετάσει βεβαίως την ιδέα ενός κοινού υπουργού Οικονομικών της ευρωζώνης, εφόσον πληρούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις… Μπορεί κάλλιστα να σκεφτεί κανείς την περίπτωση ενός ευρω – υπολογισμού» είπε η Ανγκελα Μέρκελ, σπεύδοντας ωστόσο να ξεκαθαρίσει ότι σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να υπάρχει αμοιβαιοποίηση χρεών και ρίσκων ή μεταβιβάσεις κεφαλαίων.

Η τελευταία αυτή επισήμανση θα μπορούσε να εκληφθεί και ως μήνυμα προς τους ενθουσιώδεις «Μακρονιστές» της Ελλάδας, πρωτίστως ωστόσο μάλλον αποτελεί το σήμα των απόλυτων «κόκκινων γραμμών» του Βερολίνου τόσο προς το Παρίσι όσο και προς την υπερχρεωμένη και κλονισμένη Ιταλία.

Και προδιαγράφει το πλαίσιο, και κυρίως τα όρια, των αλλαγών που μπορούν να προσδοκόνται άμεσα στην Ευρώπη. Σίγουρα δεν πρόκειται για την Ευρώπη εκείνη που θα «ρίξει τον τοίχο χρήματος που χωρίζει Βορρά και Νότο», όπως είπε χθες ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του στην Προοδευτική Συμμαχία, πρόκειται όμως για μια Ευρώπη προτιμότερη από το κλαμπ των πολλών ταχυτήτων και του σκληρού πυρήνα που οραματίζεται ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε…