Έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα, στις 6 Μαρτίου 1994, στο νοσοκομείο Memorial της Νέας Υόρκης, σε ηλικία 74 ετών.

Λίγο πριν αναχωρήσει για το εξωτερικό, όπου επρόκειτο να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση –πάλευε πάνω από μια πενταετία με τον καρκίνο του πνεύμονα- περνώντας από το Υπουργείο Πολιτισμού, έγραψε σε ένα πακέτο τσιγάρα: «Θα ξαναγυρίσω». Δεν επέστρεψε.

«Η τελευταία Ελληνίδα θεά», όπως την αποκαλούσε ο διεθνής Τύπος, κηδεύτηκε στις 10 Μαρτίου με τιμές αρχηγού κράτους.

Η κηδεία της ήταν πάνδημη. Εκατοντάδες χιλιάδες Αθηναίοι κατέκλυσαν τους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας για να αποχαιρετήσουν την Αμαλία – Μαρία Μερκούρη. Την Μελίνα. Στο μνήμα της άφηναν πακέτα με τσιγάρα μαζί με τα λουλούδια. Την ώρα της κηδείας της τα θέατρα και τα καταστήματα στο Μπρόντγουεϊ (άνοιξε τα φτερά της στο Μπρόντγουεϊ με το «Ίλια Ντάρλινγκ» το 1967) παρέμειναν κλειστά.

Η σταρ με τη διεθνή καριέρα, αλλά και μακροβιότερη υπουργός των κυβερνήσεων του Ανδρέα Παπανδρέου -άντεξε και στους 16 ανασχηματισμούς- η Μελίνα Μερκούρη, που στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας της έθεσε την επιστροφή και επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, τιμάται σήμερα από το Μουσείο Ακρόπολης.

Άλλωστε, ήταν η Μελίνα που για υποβοηθηθεί το αίτημα της επιστροφής συνέλαβε την ιδέα ενός νέου Μουσείου της Ακρόπολης και ως υπουργός Πολιτισμού προκήρυξε διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την κατασκευή του, το 1989.

Σήμερα στο Μουσείο Ακρόπολης

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του Μουσείου «πέρασαν 35 χρόνια από τότε που η Μελίνα Μερκούρη ξεκίνησε τον αγώνα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Το Μουσείο Ακρόπολης, αναγνωρίζοντας την τεράστια συμβολή της στην ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινότητας για την επανένωση των περίφημων γλυπτών που είναι μοιρασμένα στην Αθήνα και το Λονδίνο, προχώρησε στη δημιουργία ενός βίντεο με υλικό που του παραχώρησε το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη, στο οποίο καταγράφεται η σύληση του Παρθενώνα από τον Έλγιν και η διεθνής εκστρατεία της Μελίνας Μερκούρη.

Το βίντεο «Ο αγώνας της Μελίνας για τα γλυπτά του Παρθενώνα» διάρκειας 23 λεπτών προβάλλεται τη Δευτέρα 6 Μαρτίου 2017, από τις 10 π.μ. έως τις 4 μ.μ.στο αμφιθέατρο στο ισόγειο του Μουσείου.

Η είσοδος είναι ελεύθερη τόσο για την παρακολούθηση του βίντεο όσο και για την επίσκεψη στους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου Ακρόπολης».

Άλλωστε, κάθε χρόνο στις 6 Μαρτίου, επέτειο του θανάτου της Μελίνας, όλα τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι είναι ανοιχτά για το κοινό τιμώντας τη μνήμη της.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: 

• Μελίνα Μερκούρη, η Ελληνίδα που συγκίνησε τον κόσμο

Στα γυρίσματα της ταινίας «Φαίδρα»

Η ιδέα της επιστροφής των Γλυπτών γεννήθηκε όταν στα γυρίσματα της ταινίας «Φαίδρα» (1962, σκηνοθεσία Ζιλ Ντασέν, μουσική Μίκης Θεοδωράκης) οι Βρετανοί ζήτησαν χρήματα προκειμένου να επιτρέψουν να επιτρέψουν στο ελληνικό συνεργείο να κινηματογραφήσει τα Γλυπτά.

Η Μελίνα έθεσε το θέμα επίσημα για πρώτη φορά ως υπουργός Πολιτισμού τον Ιούλιο του 1982 στο Μεξικό, στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO και δεν σταμάτησε να αγωνίζεται γι’ αυτό μέχρι το θάνατό της. « Αν με ρωτήσετε εάν θα ζω όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αλλά κι αν ακόμη δεν ζω πια, θα ξαναγεννηθώ», είχε πει.
Δεν έπαυσε να επαναλαμβάνει ότι η Ελλάδα ζητούσε μόνο την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα και όχι και των άλλων αριστουργημάτων που βρίσκονται σε ξένα μουσεία. Κι αυτό επειδή τα Μάρμαρα του Παρθενώνα αποτελούν μέρος ενός μοναδικού μνημείου.

Για να υποβοηθηθεί το αίτημα της επιστροφής, συνέλαβε την ιδέα ενός νέου Μουσείου Ακροπόλεως και προκήρυξε διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την κατασκευή του, το 1989. Αποφάσισε να ενεργοποιήσει τον αρχαίο θεσμό των χορηγών, προκειμένου να δημιουργηθεί σύντομα το μουσείο αυτό και διοργάνωσε διάφορες εκδηλώσεις όπως οι συναυλίες των Μ. Ροστροπόβιτς, Β. Παπαθανασίου κ.α. Η δημιουργία του μουσείου θα προσέφερε τον κατάλληλο χώρο που χρειάζονται τα αριστουργηματικά γλυπτά για να εκτεθούν και θα αφαιρούσε κάθε επιχείρημα από εκείνους που αντιτίθενται στην επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα.

Η Μελίνα Μερκούρη συνέλαβε επίσης, την ιδέα και ανέθεσε τη μελέτη ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας, την ενοποίηση δηλαδή του ιστορικού κέντρου της Αθήνας στον άξονα Ιερά Οδός – Πλάκα – Στύλοι Ολυμπίου Διός, για τη δημιουργία ενός αρχαιολογικού πάρκου. Ακόμη, τον θεσμό της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και των ΔΗΠΕΘΕ.

Είχε πει: Τι αγαπήσατε περισσότερο στη ζωή σας; «Ό,τι μου χάρισαν, ό,τι κέρδισα, ό,τι στερήθηκα. Μόνον αυτά!»