Η επόμενη ημέρα της σύστασης της Προανακριτικής για την Novartis βρίσκει ένα πολιτικό σύστημα βαθιά πολωμένο, ένα – υπαρκτό και ομολογημένο – διεθνές σκάνδαλο «ορφανό» από πολιτικές ευθύνες και τα καίρια ερωτήματα για την ουσία της υπόθεσης αιωρούμενα και αναπάντητα. Και το ζητούμενο πλέον είναι εάν το παλαιό πολιτικό σύστημα, που επέδειξε πρωτοφανή οξύτητα κατά την συζήτηση στη Βουλή, θα επιτρέψει να διαμορφωθούν οι αναγκαίες συνθήκες για την σε βάθος διερεύνηση του σκανδάλου και την απόδοση συγκεκριμένων ευθυνών όπου αυτές υπάρχουν.

Η έμμεση παραδοχή του Ευάγγελου Βενιζέλου από το βήμα της Βουλής ότι μεθοδεύεται η αφαίρεση της δικογραφίας από την αρμόδια Εισαγγελέα Διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη δείχνει ότι η προσπάθεια δεν θα είναι εύκολη. Το ίδιο δείχνει και η επιμονή των φερόμενων ως εμπλεκόμενων πολιτικών αλλά και της ηγεσίας της ΝΔ στην στοχοποίηση και τις απειλές κατά των προστατευόμενων μαρτύρων και της Δικαιοσύνης, αλλά και κατά της ίδιας της κυβέρνησης με τις προειδοποιήσεις για ειδικά δικαστήρια.

«Δεν φοβόμαστε» διαμηνύει η κυβέρνηση

Ενώπιον αυτού του κλίματος, το μήνυμα που εκπέμπεται από κυβερνητικές πηγές είναι πως «δεν φοβόμαστε» – ένα μήνυμα, άλλωστε, που πρώτος έστειλε ο ίδιος ο πρωθυπουργός χθες το βράδυ από το βήμα της Βουλής.

Κατά τις ίδιες πηγές, η κυβέρνηση θα επιμείνει στην θεσμική προσέγγιση της υπόθεσης, στην ανάδειξη των «αυταπόδεικτων» – όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά – πολιτικών ευθυνών σε ένα σκάνδαλο που κόστισε στο Δημόσιο 23 δις, και στην διαμόρφωση των συνθηκών εκείνων που θα επιτρέψουν στους δικαστικούς λειτουργούς «να κάνουν την δουλειά τους μακριά από εκφοβισμούς».

Σε ό,τι αφορά, δε, το αμιγώς πολιτικό επίπεδο της σύγκρουσης στο Μαξίμου επισημαίνονται δύο στοιχεία: Το ένα είναι πως, για πρώτη φορά χθες, ο αρχηγός της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης αναγνώρισε δημοσίως την ύπαρξη σκανδάλου, δεν αποτόλμησε όμως να αναλάβει ή έστω να υπαινιχθεί την ύπαρξη πολιτικής ευθύνης γι αυτό. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε ότι ο πρωθυπουργός έκανε ευθεία σύγκριση της Novartis με την υπόθεση του Βατοπεδίου και το σκάνδαλο Κοσκωτά, υπενθυμίζοντας ότι τότε τόσο ο Κώστας Καραμανλής όσο και ο Ανδρέας Παπανδρέου είχαν αναλάβει ευθέως την πολιτική ευθύνη. Ηταν μια σύγκριση και μια αναφορά που έγινε αντιληπτή και δεκτή με εμφανή προβληματισμό από αρκετά στελέχη της αντιπολίτευσης, καθώς ουδείς γνωρίζει που και σε ποια πρόσωπα θα οδηγήσουν εν τέλει τα ευρήματα της δικαστικής έρευνας.

Στην σκιά Σαμαρά και Βενιζέλου

Το δεύτερο στοιχείο είναι η διπλή υποχώρηση της ηγεσίας τόσο της ΝΔ όσο και της Δημοκρατικής Συμπαράταξης μπροστά στο παλιό πολιτικό σύστημα. Τόσο, πρωτίστως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και – δευτερευόντως αλλά εμφανώς – η Φώφη Γεννημματά έμειναν χθες στην σκιά του Αντώνη Σαμαρά και του Ευάγγελου Βενιζέλου. Και, στην ουσία, αποδέχθηκαν να γίνουν η ηχώ της θεωρίας «συνωμοσίας» των δύο πρώην και, μαζί, αιχμάλωτοι ενός πολιτικού παρελθόντος που κάθε άλλο παρά ευνοεί την προσπάθεια διεύρυνσης της εκλογικής βάσης αμφοτέρων.

Αυτά τα δύο στοιχεία αποτυπώνονται και στην απάντηση που έδωσε το Μέγαρο Μαξίμου στην ΝΔ και στις δηλώσεις της εκπροσώπου της Μαρίας Σπυράκη περί «Βατερλώ της κυβέρνησης» στην χθεσινή συζήτηση στη Βουλή.

«Το μόνο Βατερλώ», ανέφεραν μεταξύ άλλων, «χθες ήταν η στάση της ΝΔ που ενώ έλεγε «όλα στο φως» για το σκάνδαλο Novartis, τελικά δεν τόλμησε να ψηφίσει τη σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής, επιβεβαιώνοντας πως ο κ. Μητσοτάκης φοβάται ακόμα και τους βουλευτές του. Πλέον, το μόνο που μένει να διευκρινιστεί μετά το Βατερλώ της ΝΔ, είναι αν στο ρόλο του Ναπολέοντα παραμένει ο κ. Μητσοτάκης ή είναι απλά ο κομπάρσος του κ. Σαμαρά».

Ακόμη πιο εύγλωττος, δε, ήταν ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης, επισημαίνοντας: «Όσο συχνότερα εμφανίζονται ο Αντώνης Σαμαράς κι ο Βαγγέλης Βενιζέλος στη Βουλή, τόσο περισσότερη ζημιά κάνουν και στα πρόσωπά τους και στον όποιο πολιτικό μύθο τους έχει απομείνει και στα κόμματα των οποίων υπήρξαν ηγέτες».

Προανακριτική ενός μήνα

Σε αυτό το πολιτικό τοπίο, πρόθεση της κυβέρνησης είναι η Προανακριτική να ολοκληρώσει γρήγορα, σε έναν μήνα κατά τον προγραμματισμό, τις εργασίες της, να αποφευχθούν  οι πολιτικές ακρότητες και να τηρηθεί τόσο το τεκμήριο της αθωότητας όσο και η αρχή πως δεν πρέπει να υπάρξει η παραμικρή συγκάλυψη και υπαναχώρηση.

Πρόκειται για έναν στόχο όχι εύκολο με δεδομένο το εμπρηστικό κλίμα που επιχειρεί να παγιώσει κυρίως η αξιωματική αντιπολίτευση, πολλά όμως θα κριθούν και από τα όποια στοιχεία φέρει ενδιαμέσως στο φως η παράλληλη και συνεχιζόμενη έρευνα της Δικαιοσύνης για τα μη πολιτικά πρόσωπα που εμπλέκονται στο σκάνδαλο Novartis. Τα οποία μπορεί να μην υπηρετούν αυτή τη στιγμή σε κρατικές θέσεις αλλά μπορεί η διαδρομή τους να ακουμπά νυν και πρώην πολιτικούς παράγοντες…