Ενώπιον νέας επίπονης, και όχι σύντομης, διαπραγμάτευσης θέτουν την κυβέρνηση Τσίπρα οι δανειστές – μιας διαπραγμάτευσης, που έχει ως κρίσιμη αλλά όχι τελική στροφή το ασφαλιστικό και ως μείζον διακύβευμα τη λύση για το χρέος. Ή άλλως, το κλαμπ των πιστωτών αλλάζει, σ’ αυτή τη φάση τουλάχιστον, το μαστίγιο με το καρότο και παίζει πια όχι το χαρτί του Grexit αλλά εκείνο της μείωσης του χρέους.

Το εν λόγω μήνυμα, που ελήφθη πλήρως κατά την περιοδεία Τσακαλώτου στην Ευρώπη – του ραντεβού με Σόιμπλε συμπεριλαμβανομένου – αναμένεται να επιβεβαιωθεί εκ νέου στη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup και η αποκωδικοποίησή του περιλαμβάνει δύο καθαρούς όρους και μια… δημιουργικά ασαφή υπόσχεση: Οι δύο όροι είναι η, πάσει δυνάμει και με ισχυρό ρόλο, παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, καθώς βεβαίως και η πλήρης τήρηση των επιταγών και δεσμεύσεων του τρίτου Μνημονίου. Η δε δημιουργικά ασαφής υπόσχεση είναι η έναρξη της συζήτησης για ελάφρυνση του χρέους, σε χρόνο όμως που δεν προσδιορίζεται και με προϋποθέσεις αρκούντως ελαστικές και διευρυνόμενες, οι οποίες δεν περιορίζονται στο κλείσιμο του ασφαλιστικού.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι οποίες ενισχύθηκαν και μετά τη χθεσινή συνάντηση του Ευκλείδη Τσακαλώτου με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είναι, πέραν του ασφαλιστικού, οι «τολμηρές παρεμβάσεις στη δημόσια διοίκηση», η εξέταση πιθανών νέων μέτρων για να βγουν τα δημοσιονομικά μεγέθη του 2016, η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και η επιτάχυνση της λειτουργίας του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων.

«Πρέπει να εφαρμοστούν όλα όσα έχουν συμφωνηθεί και να γίνουν τα βήματα, το ένα μετά το άλλο» φέρεται να είπε χαρακτηριστικά, σύμφωνα με την εκπρόσωπό του, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στον Έλληνα υπουργό. «Μόνον σε αυτήν τη βάση μπορεί να υπάρξει επιτυχής αξιολόγηση και μετά πιθανώς περαιτέρω βήματα», πρόσθεσε η ίδια εκπρόσωπος – όπου τα «πιθανώς περαιτέρω βήματα» δείχνουν και το πλαίσιο στο οποίο εξακολουθεί να τοποθετεί η γερμανική πλευρά την προοπτική ελάφρυνσης του χρέους.

Αποτιμώντας αυτό ακριβώς το πλαίσιο, ελληνικές κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι η γραμμή Σόιμπλε, ακόμη και στην τρέχουσα ήπια εκδοχή της, παραμένει η πιο σκληρή μεταξύ των εταίρων και τονίζουν ότι συνολικά το κλίμα στις επαφές Τσακαλώτου εμπεριείχε «καθαρά στοιχεία μιας νέας εμπιστοσύνης» ― κοινώς, δεν έχει καμία σχέση με τις περσινές, αντίστοιχες «ημέρες Βαρουφάκη».

Παρά τη διαφορά κλίματος και αποχρώσεων, ωστόσο, στην ίδια κατεύθυνση δείχνουν συνολικά τα μηνύματα από τις Βρυξέλλες και την Ευρώπη: «Φιλόδοξο» μεν, χαρακτήρισε χθες ευρωπαίος αξιωματούχος το σχέδιο για το ασφαλιστικό, ξεκαθάρισε όμως και εκείνος πως απόφαση επί των ρυθμίσεών του δεν πρόκειται να υπάρξει τουλάχιστον έως τα μέσα Φεβρουαρίου, ενώ παράλληλα διαμήνυσε ότι η αξιολόγηση δεν μπορεί να κλείσει χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα.

Ακόμη πιο κάθετος, σε ό,τι αφορά το ΔΝΤ ήταν και ο αμερικανικός υπουργός Οικονομικών Τζακ Λιού στην επικοινωνία που είχε με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, επιβεβαιώνοντας ότι για Ευρώπη και Ουάσιγκτον αποτελεί πλέον κοινή και ειλημμένη απόφαση η συμμετοχή του ― σκληρού στις απαιτήσεις του ― Ταμείου στο πρόγραμμα, σε αντίθεση με τις επιθυμίες της Αθήνας.

Απέναντι σ’ αυτήν την πραγματικότητα, η κυβέρνηση απαντά επίσης με νέα τακτική ― τη γραμμή του «αριστερού ρεαλισμού» πια: Δεν επιδιώκει μετωπική ρήξη, επενδύει στη σταδιακή αλλαγή συσχετισμών στην Ευρώπη και βάζει στο τραπέζι διαπραγματεύσιμες για τους δανειστές «κόκκινες γραμμές».

«Ο δρόμος για να βγει η χώρα από τη σκληρή επιτροπεία των δανειστών είναι να υλοποιήσουμε τα συμφωνηθέντα κρατώντας τις κόκκινες γραμμές μας, και να απαιτούμε από τους εταίρους μας να υλοποιήσουν και αυτοί τις δικές τους δεσμεύσεις», δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας χθες το βράδυ στο γαλλικό Canal +, δίνοντας και το στίγμα της τακτικής που θα ακολουθήσει.

Αντίπαλοί του σ’ αυτήν την τακτική είναι εκτός συνόρων οι βραδείς ρυθμοί των αλλαγών στην Ευρώπη και, εντός συνόρων, η εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της ΝΔ. Η εκλογή αυτή αναγκάζει, εκ των πραγμάτων τον Αλέξη Τσίπρα να αναδείξει το κοινωνικό πρόσωπο της αριστερής διακυβέρνησης και, ταυτόχρονα, δίνει – σ’ αυτήν τη φάση τουλάχιστον – μια εναλλακτική εφεδρεία στους δανειστές στην άσκηση σταθερής πίεσης προς την Αθήνα για δύσκολα μέτρα…