Μείωση συντάξεων ή νέα δημοσιονομικά μέτρα εντός του 2016 είναι το δίλημμα που βάζουν στην κυβέρνηση οι δανειστές – ένα δίλημμα, που δεν έχει εύκολες πολιτικές απαντήσεις και μεταθέτει την επιστροφή του «κουαρτέτου» στην Αθήνα τουλάχιστον έως την επόμενη εβδομάδα.

Από τις διαβουλεύσεις των τελευταίων ημερών ανάμεσα στα τεχνικά κλιμάκια προκύπτει σαφώς ότι το δημοσιονομικό κενό του 2016 παραμένει το μεγάλο «αγκάθι» της διαπραγμάτευσης και από την συμφωνία επ’ αυτού θα κριθεί και η τελική λίστα των απαιτήσεων των δανειστών προς την ελληνική κυβέρνηση.

Το δημοσιονομικό κενό

Ωστόσο, ήδη ακόμη και η – θεωρητικά πιο «ήπια» – Κομισιόν βλέπει κενό της τάξης των 800 με 900 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ πρόσθετο επιβαρυντικό ρόλο παίζουν και τα τελευταία στοιχεία που έδειξαν ύφεση 0,7% το 2015, δηλαδή συρρίκνωση του ΑΕΠ περίπου κατά 1,22 δισ. ευρώ. Η ύφεση αυτή θα έχει, κατά τους δανειστές, αρνητικό αντίκτυπο και στην εξέλιξη της οικονομίας το 2016, προοπτική που ήδη προσμετράται στους υπολογισμούς για το δημοσιονομικό κενό και ανεβάζει τον πήχη της αναγκαίας προσαρμογής για «να βγουν τα νούμερα» του Μνημονίου και οι στόχοι για τα πλεονάσματα.

Υπό τα δεδομένα αυτά η Κομισιόν έχει, σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, διαμηνύσει στην ελληνική κυβέρνηση ότι η μόνη οδός για να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό χωρίς να υπάρξουν πρόσθετα μέτρα – όπως ζήτησε δια του Πολ Τόμσεν το ΔΝΤ – είναι να υπάρξει, ήπια έστω, υπαναχώρηση στην βαριά «κόκκινη γραμμή» του ασφαλιστικού και να γίνουν μειώσεις στις υψηλές κύριες συντάξεις και κλιμακωτές περικοπές στις επικουρικές. Οι υψηλές συντάξεις, κατά τις ίδιες πηγές, ορίζονται στο επίπεδο ανάμεσα στα 1.300 και τα 1.500 ευρώ, ωστόσο το μεγάλο ζήτημα είναι η παράλληλη μείωση των επικουρικών η οποία, εάν τελικά συμφωνηθεί, θα πλήξει – έστω και οριακά – και συνταξιούχους μεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων.

Τα σενάρια του συμβιβασμού

Μπροστά σ’ αυτό το σκηνικό, και με δεδομένη την κάθετη δέσμευση – ακόμη και χθες – του ίδιου του πρωθυπουργού ότι «δεν θα μειωθούν για 12η φορά οι συντάξεις», στο κυβερνητικό επιτελείο ανασύρονται όλα τα πιθανά Plan B και Plan C προς αναζήτηση πολιτικού συμβιβασμού και λύσης.

Σ’ αυτά τα εναλλακτικά σχέδια, τα οποία θα κομίσει προς πολιτική διαπραγμάτευση ο Αλέξης Τσίπρας στη σύνοδο κορυφής αυτής της εβδομάδας, εντάσσονται πιθανές υπαναχωρήσεις στην πώληση των κόκκινων δανείων και στη σύσταση του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων, ενώ σε πρώτο πλάνο έρχεται και το προσφυγικό.

Παρ’ ότι τα κυβερνητικά στελέχη επιμένουν ότι «δεν μπαίνει θέμα για κανένα παράλληλο παζάρι με προσφυγικό και αξιολόγηση», οι υπαναχωρήσεις που έχει ήδη κάνει η Αθήνα στην προσφυγική κρίση – εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, αποδοχή «σφραγίσματος» των βόρειων συνόρων – θεωρούνται ντε φάκτο αντισταθμιστικές κινήσεις για μια πιο ήπια προσέγγιση των ευρωπαίων πιστωτών στο θέμα της αξιολόγησης.
Οι πληροφορίες φέρουν το Βερολίνο, ή τουλάχιστον την καγκελαρία, να είναι δεκτική σε μια τέτοια αντιστάθμιση, με τον γερμανό αντικαγκελάριο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ να έχει εκπέμψει ήδη θετικά μηνύματα και προς τον Έλληνα πρωθυπουργό.

Κανένα κλεισμένο «deal» όμως δεν υπάρχει ακόμη, ούτε θεωρείται βέβαιο πως θα υπάρξει, με δεδομένη και την – ενεργό πάντοτε – υπόγεια συμμαχία Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και Πολ Τόσμεν υπέρ των σκληρών μέτρων και κόντρα σε κάθε προοπτική πολιτικής ευελιξίας.