«Το hotspot υπό κατασκευή που θυμίζει φυλακή, συμβολίζει την αποτυχία της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής».

Αυτό υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, ρεπορτάζ από τον καταυλισμό μεταναστών στο Μαυροβούνι της Λέσβου που δημοσιεύει η βελγική εφημερίδα L’ Echo, και το οποίο υπογράφει ο Βενσεν Γκεορί.

Ο Γκεορί διαπίστωσε ότι το κέντρο υποδοχής στο Μαυροβούνι ετοιμάστηκε αρκετά γρήγορα και βιαστικά, μετά την καταστροφική πυρκαγιά στη Μόρια πέρσι τον Σεπτέμβριο. Τα hotspots, θεωρεί η Ευρώπη πως είναι το κατάλληλο μέρος για την καταγραφή μεταναστών και προσφύγων στις πύλες εισόδου της. Ωστόσο, τα κέντρα αυτά κατέληξαν να είναι μια υπαίθρια φυλακή για πολύ κόσμο από Συρία, Αφγανιστάν, Σομαλία ή Κονγκό. 

«Στη Λέσβο, μέσα στη λάσπη και τη δυστυχία, σβήνουν οι υποσχέσεις της Ευρώπης. Δηλώσεις ανθρωπισμού και διαβεβαιώσεις σχετικά με τις ευρωπαϊκές αξίες συντρίβονται, όταν συναντούν την πραγματικότητα. Σε τέντες και κοντέινερ διαμένουν 5.500 άτομα, μεταξύ των οποίων 1.700 παιδιά. Πίσω από συρματοπλέγματα, με ισχυρή αστυνομική παρουσία και μόνο με τρεις ώρες εξόδου ανά εβδομάδα, οι μετανάστες αυτοί έχουν μετατραπεί σε ανθρώπους δεύτερης κατηγορίας. Οι ΜΚΟ αποκαλούν το κέντρο στο Μαυροβούνι ως “Μόρια 2.0”.», καταγράφει.

Οι ΜΚΟ αναφέρονται και στην ψυχική υγεία όσων διαμένουν σε αυτά τα κέντρα. «Οι πρόσφυγες καταφτάνουν εδώ έχοντας ήδη βιώσει τραυματικές εμπειρίες. Η διαβίωση σε ένα κέντρο που περιορίζει τις ελευθερίες, επιβαρύνει περαιτέρω την ψυχολογική τους κατάσταση», λένε τα μέλη των ΜΚΟ.

Η μεταναστευτική πολιτική στην Ευρώπη στηρίζεται στον Κανονισμό του Δουβλίνου, που προβλέπει ότι το βάρος του ασύλου το φέρει η χώρα πρώτης εισόδου. Η αλήθεια είναι πως οι χώρες στα νότια σύνορα της Ευρώπης σηκώνουν όλο το φορτίο της μετανάστευσης. Το προτεινόμενο από την Επιτροπή Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, που αποτελεί αντικείμενο διαπραγματεύσεων, είναι στην πράξη μπλοκαρισμένο από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες δεν θέλουν να δεχθούν άλλους πρόσφυγες. 

Σχετικά με τις καταγγελίες για επαναπροωθήσεις, η Αστρίντ Καστελέν, επικεφαλής του Γραφείoυ του UNHCR στην Ελλάδα, δηλώνει: «Έχουμε δει επαναπροωθήσεις, να σταματούν μετανάστες στα ελληνικά χωρικά ύδατα και να κατευθύνονται σε τουρκικά χωρικά ύδατα».

Όταν ερωτήθηκε για το ίδιο θέμα ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Δένδιας, απάντησε ότι το Τουρκικό Λιμενικό κατευθύνει βάρκες με μετανάστες προς τα ελληνικά χωρικά ύδατα, συμπληρώνοντας ότι δε θα επιτραπεί σε κανέναν να χρησιμοποιεί το φαινόμενο της μετανάστευσης εκβιαστικά.

Την ίδια ώρα, οι πρόσφυγες και μετανάστες στο Μαυροβούνι ετοιμάζονται για άλλον έναν χειμώνα υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες. Η Αστρίντ Καστελέν είναι βέβαιη πως το το νέο ΚΥΤ δε θα είναι έτοιμο πριν τον χειμώνα: «Θα έρθουν νέα κοντέινερ, αλλά δε θα φτάσουν για όλους». Η ίδια αναγνωρίζει πάντως ότι στο Μαυροβούνι το θέμα της ασφάλειας είναι βελτιωμένο συγκριτικά με τη Μόρια.

Σε ό,τι αφορά την Τουρκία, από τη στιγμή που σταμάτησε να δέχεται επιστροφές ατόμων, των οποίων απορρίφθηκαν οι αιτήσεις για χορήγηση ασύλου, πολλοί έχουν εγκλωβιστεί στα ελληνικά νησιά.

«Το Βέλγιο θέλει να βοηθήσει, όπως αποφασίστηκε μετά την επίσκεψη της Υπουργού Εξωτερικών και του Υφυπουργού Ασύλου και Μετανάστευσης στη Λέσβο και στην Αθήνα, υποδεχόμενο επιπλέον αιτούντες άσυλο. Οι δύο Βέλγοι αξιωματούχοι ζητούν να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις επί του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου, ώστε να αυτό να υιοθετηθεί, έστω και σε δόσεις. Μέχρι να συμβεί αυτό, οι μετανάστες στα ελληνικά νησιά θα παραμένουν κρατούμενοι στο πουθενά. Αλλά ακόμη κι αν υιοθετηθεί το προτεινόμενο Σύμφωνο, όλα θα εξαρτώνται από την καλή διάθεση των εθνικών κυβερνήσεων να εφαρμόσουν την αρχή της αλληλεγγύης», καταλήγει η ανταπόκριση.