Τη νύχτα της 11ης Ιουνίου 2013, λίγο πριν τα μεσάνυχτα η κυβέρνηση Σαμαρά ρίχνει «μαύρο» στην ΕΡΤ. Οι εξελίξεις που ακολουθούν γνωστές και ραγδαίες. Σε πολιτικό επίπεδο η τρικομματική κυβέρνηση παύει να υπάρχει, αφού η ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη αποχωρεί και η συγκυβέρνηση συνεχίζει με τη ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά και το ΠΑΣΟΚ του Ευάγγελου Βενιζέλου. Το προσεχές διάστημα μια επιτροπή που θα ερευνήσει τη ζημία που υπέστη το ελληνικό δημόσιο από το κλείσιμο της ΕΡΤ αναμένεται να αρχίσει τις εργασίες της. Μιλώντας στο tvxs.gr, ο Φώτης Κουβέλης, χαρακτηρίζει αναγκαία τη σύσταση της επιτροπής, αναφέρεται στο κλείσιμο της ΕΡΤ και την απόφασή του να αποχωρήσει από την κυβέρνηση Σαμαρά, στις πολιτικές του επιλογές από τότε μέχρι σήμερα, στον ΣΥΡΙΖΑ και την Αριστερά στην Ελλάδα, αλλά και στον – υπό συγκρότηση – νέο πολιτικό φορέα στον χώρο της κεντροαριστεράς. 

Ads

Το προσεχές διάστημα αναμένεται να συγκροτηθεί μια επιτροπή που θα διερευνήσει την υπόθεση σχετικά με το «μαύρο» στην ΕΡΤ, το καλοκαίρι του 2013. Πως σας φαίνεται αυτή η κίνηση; 

Νομίζω ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει η επιτροπή, η οποία θα ερευνήσει όλα τα ζητήματα που έχουν σχέση με την απόφαση της τότε κυβέρνησης του Αντώνη Σαμαρά να κλείσει την ΕΡΤ. Να θυμίσω ότι το κλείσιμο της ελληνικής ραδιοτηλεόρασης διήρκεσε από τις 11 Ιουνίου έως και τις 7 Νοεμβρίου του 2013. Με ταχύτατες διαδικασίες η κυβέρνηση Σαμαρά έκλεισε τότε τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα. Η απόφαση αυτή, η οποία περιβλήθηκε και την μορφή της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, όχι μόνο αμφισβητήθηκε από τη ΔΗΜΑΡ κι εμένα που τότε ήμουν πρόεδρος της, αλλά προκάλεσε και διεθνείς αντιδράσεις, όσο και εγχώριες και οδήγησε την ΔΗΜΑΡ στο να φύγει από την κυβέρνηση. 

Αναμένεται να ερευνηθεί η ζημιά που προκλήθηκε για το ελληνικό Δημόσιο από το λουκέτο στην δημόσια ραδιοτηλεόραση. Εσείς ποια εκτιμάτε ότι είναι αυτή η ζημιά; 

Ads

Το μαύρο στην ΕΡΤ δημιούργησε ζητήματα που έχουν σχέση με την δημοκρατική λειτουργία. Οδήγησε πάρα πολλούς εργαζόμενους εκτός της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης και άφησε – κι αυτό δεν είναι δυνατόν να αποτιμηθεί με πολύ συγκεκριμένο και υλικό τρόπο – βαθύτατο έλλειμμα, βαθύτατη ζημία στην δημοκρατική λειτουργία της κοινωνίας. Πέραν όλων αυτών πρέπει να ερευνηθούν κι άλλα στοιχεία που μπορεί να έχουν σχέση με την υλική ζημία που μπορεί να προκλήθηκε από το κλείσιμο της ΕΡΤ. Η οικονομική ζημία που επήλθε έχει σχέση με το αποτέλεσμα της έρευνας. Θα προκύψει δηλαδή από το αν αφαιρέθηκαν από την περιουσία της ΕΡΤ πράγματα και αναφέρομαι, όχι μόνο σε μηχανήματα αλλά ενδεχομένως και σε άλλα στοιχεία που μπορεί να έχουν σχέση με αρχειακό υλικό ή άλλου τύπου υλικό που πιθανότατα ανέμενε την δημοσιοποίησή του. 

Εξαιτίας του «μαύρου» στην ΕΡΤ εσείς και η ΔΗΜΑΡ αποχωρήσατε από την κυβέρνηση συνεργασίας με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Ήταν τελικά η διαφωνία στην ίδια την απόφαση, ο τρόπος που χειρίστηκε ο Αντώνης Σαμαράς το θέμα ή ζήτημα διαφωνίας ως προς τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν, ο λόγος της αποχώρησης; 

Είχα δηλώσει ότι η ΔΗΜΑΡ εμμένει στην ανάκληση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου και στην άμεση επαναλειτουργία της ΕΡΤ με κανονικό πρόγραμμα. Και είχα τονίσει ότι η αναγκαία αναδιοργάνωση και ο αναγκαίος εξορθολογισμός πρέπει να γίνουν με την ΕΡΤ ανοιχτή. Και σημείωνα επίσης ότι η κυβέρνηση είναι τρικομματική και πρέπει να επαναβεβαιώσει τον τρικομματικό της χαρακτήρα και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του τρόπου λειτουργίας της. Επίσης πρέπει να πως ότι με αυτή τη δήλωση, την οποία έκανα δημόσια, αμέσως μετά τη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΔΗΜΑΡ, ανέδειξα τις προθέσεις μας ενόψει και της συνάντησης των πολιτικών αρχηγών. Μετά από την άρνηση να γίνουν αποδεκτά αυτά που ανέφερα, αποχωρήσαμε. Και η αποχώρησή μας αυτή, πρέπει να σημειώσω ότι είχε σχέση με την ΕΡΤ, αναμφισβήτητα, αλλά η υπόθεση της ΕΡΤ, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Κι αυτό γιατί παραβιαζόταν συστηματικά η συμφωνία που είχαμε κάνει για να στηρίξουμε την τρικομματική αυτή κυβέρνηση, για λόγους που είχαν σχέση με τις συγκυρίες, δηλαδή τον κίνδυνο να μείνει η χώρα ακυβέρνητη και να περιπέσει σε κατάσταση και τυπικής χρεοκοπίας, γιατί η ουσιαστική είχε επέλθει. Αλλά θεωρήσαμε ότι το ζήτημα της ΕΡΤ ήταν ένα εξαιρετικά αρνητικό, όσο και επικίνδυνο γεγονός και σε ο,τι αφορά τους εργαζόμενους αλλά – κυρίως – και σε ο,τι αφορά στην Δημοκρατία. 

Γιατί ο Σαμαράς αποφάσισε στην πραγματικότητα να κλείσει την ΕΡΤ; Και μάλιστα με δεδομένο ότι διαφωνούσατε γι’ αυτό και αποχωρήσατε; Και τι πιστεύετε εσείς ότι θα έπρεπε να είχε γίνει τότε; 

Αποχωρήσαμε εμείς αλλά συνεχίστηκε η συνεργασία της ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ και ο Ευάγγελος Βενιζέλος, μια – δυο ημέρες μετά την αποχώρησή μας έγινε και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. Τώρα, γιατί το έκανε; Προφανέστατα γιατί είχε την αντίληψη ότι χρειαζόταν έναν ραδιοτηλεοπτικό φορέα, κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της Νέας Δημοκρατίας. Δεν μπορώ να δώσω άλλη εξήγηση. Επαναλαμβάνω ότι το ζήτημα της αναδιάρθρωσης και αναδιοργάνωσης της ΕΡΤ ήταν υπαρκτό. Αλλά θα έπρεπε να γίνει εκ κινήσει, χωρίς να κλείσει η ΕΡΤ. Και βέβαια η αναδιοργάνωση έπρεπε να γίνει με δημοκρατικές διαδικασίες και με κριτήρια, τα οποία θα αντιστοιχούσαν, με αντικειμενικό τρόπο, στα πράγματα που έπρεπε να αλλάξουν. Και προφανώς εκείνο που δεν έπρεπε να αλλάξει ήταν η δυνατότητα της ΕΡΤ να εκπέμπει και να λειτουργεί ως στοιχείο Δημοκρατίας. 

Είχατε ήδη περάσει από μια συγκυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ, ασχέτως του πως κατέληξε, αλλά αντιδράσατε πολύ αρνητικά στην εκλογική συνεργασία της ΔΗΜΑΡ με το ΠΑΣΟΚ. Για ποιο λόγο; Και πως κρίνετε σήμερα το νέο πολιτικό εγχείρημα στο χώρο, με τη συμμετοχή και του Ποταμιού στη Δημοκρατική Συμπαράταξη;

Εκείνο που έχω να επισημάνω αναφορικά με την προσπάθεια που γίνεται για τη συγκρότηση αυτού του νέου φορέα, της Δημοκρατικής Συμπαράταξης – δεν ξέρω ποιο όνομα θα πάρει στην πορεία – είναι ότι δεν μας έβρισκε σύμφωνους όσο ήμουν εγώ τουλάχιστον στη ΔΗΜΑΡ. Όχι αυτή καθεαυτή η προσπάθεια της συγκρότησης του φορέα με τον πολυκομματικό χαρακτήρα αλλά η πολιτική στάση των τότε δυνάμεων που αυτο-αναφέρονταν στην κεντροαριστερά απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό και τον νεοσυντηρητισμό. Ακριβώς αυτοί ήταν οι λόγοι για τους οποίους εγώ διαφώνησα και αποχώρησα. Κι όχι μόνο εγώ, αλλά η μεγάλη πλειονότητα των μελών και στελεχών της ΔΗΜΑΡ.

Σήμερα γίνεται μια προσπάθεια για τη συγκρότηση αυτού του νέου πολυκομματικού φορέα. Αλλά θα δούμε ποιος θα είναι ο χαρακτήρας αυτού του νέου φορέα. Αυτό που καταγράφω είναι ένα πρωθύστερο που υπήρξε, με την έννοια ότι επελέγη από την πλευρά των μερών που θέλουν να συγκροτήσουν αυτόν τον καινούργιο φορέα, να προηγηθεί η εκλογή της ηγεσίας. Αλλά το ζήτημα είναι ποιος θα είναι ο πολιτικός χαρακτήρας αυτού του νέου φορέα. Η κεντροαριστερά δεν είναι γεωγραφικός χώρος, είναι πολιτικός. Θα υπάρξει ή δεν θα υπάρξει αποκοπή από το νεοφιλελευθερισμό; Το πολιτικό πρόγραμμα και η ιδεολογική βάση του νέου φορέα θα είναι πράγματι σοσιαλδημοκρατικά; Αυτά είναι τα ζητήματα. Τα οποία πρέπει κανείς να περιμένει να τα δει μετά το συνέδριο που έχουν αποφασίσει. Εκείνο το οποίο υποστηρίζω για την παρούσα – κι όχι μόνο για την παρούσα – πολιτική φάση είναι ότι στη χώρα μας, ήδη έχουν διαμορφωθεί δυο πόλοι: ο ένας βαθύτατα νεοφιλελεύθερος και συντηρητικός και ο άλλος προοδευτικός, στον οποίο αναμφισβήτητα την κύρια παρουσία την έχει ο ΣΥΡΙΖΑ. Το ζήτημα είναι να μπορέσει αυτός ο προοδευτικός πόλος – και δεν μιλάω για δικομματισμό, μιλάω για διπολισμό – να προχωρήσει, να αντισταθεί, να αποκρούσει την νεοφιλελεύθερη πορεία που επιλέγουν πολιτικά κάποιες δυνάμεις. Κι εκεί κρίνεται και το προς τα που θα πορευτούν οι πολιτικές δυνάμεις που αυτο-αναφέρονται σήμερα στην κεντροαριστερά και που αυτο-αναφέρονται στη σοσιαλδημοκρατία. Αλλά αυτό είναι ζητούμενο. 

Στο παρελθόν, πριν ακόμη τα ταραγμένα χρόνια της κρίσης και πριν τη δημιουργία της ΔΗΜΑΡ, υπήρξατε από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που ήταν υπέρ του διαλόγου με το ΠΑΣΟΚ. Πως θα βλέπατε σήμερα έναν διάλογο μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και του νέου πολιτικού φορέα;

Νομίζω ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει αυτός ο διάλογος και να υπάρξουν και οι χρήσιμες προοδευτικές συγκλίσεις πάνω σε προγράμματα και συγκεκριμένα πολιτικά ζητήματα. Αλλά ο διάλογος χρειάζεται να εξασφαλίζει τη συμμετοχή όλων των δυνάμεων και από την πλευρά των δυνάμεων που βρίσκονται στην πορεία συγκρότησης του πολυκομματικού φορέα της κεντροαριστεράς, υπάρχει μια αρνητική στάση που δεν προωθεί αυτό τον διάλογο. Κατά συνέπεια, όσο κι αν κρίνω ότι είναι αναγκαίος για να προκύψουν οι χρήσιμες, προοδευτικές, δημοκρατικές συγκλίσεις, για το συμφέρον της κοινωνίας και τη χώρας, άλλο τόσο καταγράφω και την άρνηση από την πλευρά των δυνάμεων αυτών να προσέλθουν σε αυτό τον διάλογο. 

Έχετε κάνει μια σειρά από επιλογές. Την αποχώρησή σας από την τρικομματική κυβέρνηση. Κατόπιν έχετε πει ότι έτσι κι αλλιώς δεν θα δεχόσασταν την πρόταση για την προεδρία της Δημοκρατίας, ώστε να πέσει η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου και κερδίσει τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ. Δηλώσατε επίσης ότι ψηφίσατε «όχι» στο δημοψήφισμα και στις επόμενες εκλογές, μετά το δημοψήφισμα, τον ΣΥΡΙΖΑ. Νιώθετε δικαιωμένος από αυτές τις επιλογές σας;

Νομίζω ότι ορθά επέλεξα να πράξω. Και ορθά έπραξα εν τέλη. Διότι η πολιτική σελίδα άλλαξε στον τόπο. Από εκεί και πέρα πορευτήκαμε στο δημοψήφισμα στο οποίο ψήφισα – και μάλιστα με δημόσιο τρόπο το έκανα γνωστό – «όχι» και εν συνεχεία επίσης υποστηρίζω ότι αυτά που έπραξα βρίσκονται σε σωστή πολιτική κατεύθυνση. Κι αυτό που σήμερα κάνω είναι η συμμετοχή μου, από τη θέση του επικεφαλής, στην Ενωτική Κίνηση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς – δεν είναι κόμμα, είναι κίνηση. Από αυτή τη θέση ασκούμε με δημόσιο λόγο και την κριτική μας και την στήριξή μας, σε ότι προοδευτικό, σε ότι χρήσιμο πράττει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και σε ότι πρέπει να πράξει στην πορεία. Με το δεδομένο ότι μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα αρχίσει μια νέα σελίδα για τον τόπο. Όχι ότι δεν θα υπάρχει κάποια μορφή επιτροπείας ή επιτήρησης – ακριβέστερα – των υποχρεώσεων της χώρας μας από τους δανειστές αλλά θα αποκτηθεί μεγαλύτερη πολιτική αυτονομία στους κυβερνητικούς χειρισμούς για την χάραξη μιας ουσιαστικά κοινωνικής πολιτικής και μιας πορείας της χώρας προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και της προόδου. 

Σύμφωνα με τα όσα λέτε εξακολουθείτε να είστε κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ. Έχετε προσωπικά πολιτικά σχέδια για κάποιον πιο ενεργό ρόλο; 

Τον ρόλο μου επί του παρόντος τον καταγράφω με τη συμμετοχή μου στην Ενωτική Κίνηση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Και τα όσα υποστηρίζω, τα όσα δημόσια πράττω, τα όσα προωθώ, έχουν σχέση με την πολιτική μου βεβαιότητα και αντίληψη ότι πρέπει να προχωρήσει στη χώρα ο προοδευτικός πόλος και να αντικρούει, συνεχώς και συστηματικά, με πολύ συγκεκριμένα βήματα και χειρισμούς τον νεοφιλελεύθερο πόλο. Άλλωστε αυτό καταγράφεται όχι μόνο ως πολιτική ανάγκη στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. 

Από αυτή τη θέση λοιπόν και με αυτόν τον πολιτικό σας ρόλο, πως βλέπετε σήμερα την Αριστερά στην Ελλάδα;

Η Αριστερά στην Ελλάδα πρέπει να βαθύνει συστηματικά την προοδευτική της πολιτική, να διευρύνει όσο είναι δυνατόν την πολιτική της προς την κατεύθυνση έκφρασης των πιεσμένων κοινωνικών στρωμάτων, να μιλήσει και να πράξει με λόγο ουσιαστικής δημοκρατίας και πραγματικής κοινωνικής ελευθερίας και δικαιωμάτων. Κι έτσι έχω την βεβαιότητα ότι περισσότερους θα πείθει κάθε μέρα και περισσότεροι θα στρατεύονται στην προοδευτική πολιτική.