Έκθεση της Κομισιόν για τη διαχείριση του προσφυγικού, που δόθηκε την Τετάρτη στη δημοσιότητα, διαπιστώνει πρόοδο στην Ελλάδα, ενώ αντίθετα σημειώνει πως στην Τουρκία χρειάζεται «επειγόντως σημαντική πρόοδος». Ο Επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος, αναφερόμενος στην Ελλάδα, είπε πως η κατάσταση στην Ελλάδα για τη διαχείριση του προσφυγικού θα έχει βελτιωθεί σε έναν μήνα, προαναγγέλλοντας την επιστροφή της Ελλάδας στη συνθήκη του Δουβλίνου, αλλά και την αναθεώρησή της.

Ads

Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, η δημιουργία των hotspots στα ελληνικά νησιά (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Λέρος και Κως) καθυστέρησε, διότι δεν υπήρχαν οι κατάλληλες υποδομές και οι εγκαταστάσεις έπρεπε να χτιστούν από την αρχή. Όπως αναφέρεται το μόνο λειτουργικό hot spot βρίσκεται αυτήν την περίοδο στη Λέσβο, ενώ όσον αφορά τις εγκαταστάσεις στα υπόλοιπα νησιά, συνεχίζονται οι εργασίες. Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι για να επιτευχθεί ο στόχος λειτουργίας των hot spots έως τις 15 Φεβρουαρίου, ο Στρατός έχει αναλάβει την ανοικοδόμησή τους.

Διπλωματικές πηγές της Κομισιόν ανέφεραν πως η Ελλάδα έχει διορία ενός μήνα για να ολοκληρώσει τις εργασίες του «σχεδίου δράσης» για το προσφυγικό. Εξάλλου, η επιτροπή των μόνιμων αντιπροσώπων των 28 κρατών-μελών της ΕΕ «υιοθέτησε» σήμερα την προηγούμενη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βάσει της οποίας η Ελλάδα οφείλει μέχρι τον Μάιο να λάβει «δραστικά μέτρα» για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών. Τον Απρίλιο θα γίνει η αξιολόγηση των μέτρων, που θα έχουν ληφθεί. Τότε θα εξεταστεί και το ενδεχόμενο να επιτραπούν οι συνοριακοί έλεγχοι σε κράτη-μέλη της Σένγκεν. Τέτοιους ελέγχους εφαρμόζουν ήδη κράτη-μέλη της Σένγκεν –όπως η Γερμανία και η Σουηδία- αλλά σύμφωνα με όσα ισχύουν σήμερα θα πρέπει να τους άρουν μέσα σε έξι μήνες από την εφαρμογή τους.

Στη νέα έκθεση της για την πορεία των εργασιών, η Κομισιόν επισημαίνει πως οι ελληνικές Αρχές έχουν κάνει βελτιώσεις στη λειτουργία των hot spots και έχουν ολοκληρώσει τις τυπικές λειτουργικές διαδικασίες, αλλά και τη διαδικασία άμεσης μεταφοράς των ανθρώπων που αποβιβάζονται στα νησιά στα κέντρα καταγραφής. Παράλληλα, η Frontex έχει αρχίσει τις παράκτιες περιπολίες στη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο που έχουν φέρει αποτελέσματα. Επισημαίνεται ακόμη ότι έχει σημειωθεί «αξιοσημείωτη αύξηση» όσον αφορά το ποσοστό των μεταναστών από τους οποίους έχουν ληφθεί δακτυλικά αποτυπώματα (από 8% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2015 σε 78% τον Ιανουάριο 2016).

Ads

Από τη στιγμή που θα είναι πλήρως επιχειρησιακά και εξοπλισμένα, τα κέντρα πρώτης υποδοχής στην Ελλάδα, αναμένεται να φθάσουν σε συνολική ικανότητα λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων της τάξης των 11.000 ατόμων ημερησίως, αριθμός που υπερβαίνει κατά πολύ τους μέσους αριθμούς αφίξεων τον Ιανουάριο. Παράλληλα, ειδικοί εμπειρογνώμονες ελέγχουν τα ταξιδιωτικά έγγραφα για τον εντοπισμό πλαστών και παραποιημένων εγγράφων.

Όσον αφορά τη συμφωνία περί μετεγκατάστασης από την Ελλάδα 66.400 προσφύγων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, βάσει της συμφωνίας ποσοστώσεων, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η διαδικασία μέχρι σήμερα είναι αργή, καθώς έχουν γίνει μόνο 218 μετεγκαταστάσεις. Μόνο 15 κράτη-μέλη προσέφεραν στην Ελλάδα συνολικά 1.081 θέσεις για μετεγκατάσταση, ενώ 16 κράτη-μέλη έχουν ορίσει υπαλλήλους-συνδέσμους για τη στήριξη της διαδικασίας επί τόπου. Σημειώνεται, επίσης, ότι οι ελληνικές αρχές έχουν βελτιώσει τις ικανότητες καταγραφής προσφύγων και έχουν ανοίξει δεύτερο γραφείο στη Σάμο όπου υπάρχει πλέον η υποδομή για παροχή καταλύματος και μεταφοράς, με τη στήριξη του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR).

Εξάλλου, υπενθυμίζεται ότι το Δεκέμβριο 2015, η Επιτροπή ενέκρινε ένα πρόγραμμα 80 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη της υποδοχής προσφύγων στην Ελλάδα, που περιλαμβάνει 20.000 θέσεις υπό τη διαχείριση του UNHCR, καθώς και τη δημιουργία 7.000 θέσεων στις περιοχές των κέντρων πρώτης υποδοχής. Στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος, υπάρχουν σήμερα 16.400 διαθέσιμες θέσεις. Επιπλέον υπάρχουν 7.181 θέσεις στις προσωρινές εγκαταστάσεις στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και 10.447 θέσεις στην ηπειρωτική Ελλάδα. Ως εκ τούτου, ο συνολικός αριθμός των υφιστάμενων θέσεων υποδοχής στην Ελλάδα ανέρχεται επί του παρόντος σε 17.628. Ωστόσο, σημειώνεται, εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη 12.342 θέσεων σε σύγκριση με τις 50.000 νέες θέσεις για τις οποίες η Ελλάδα δεσμεύτηκε τον Οκτώβριο του 2015.

Όσον αφορά τις επιστροφές οικονομικών μεταναστών, η Επιτροπή επισημαίνει ότι από τις αρχές του 2015, η Ελλάδα έχει προβεί σε 16.131 αναγκαστικές επιστροφές και 3.460 υποστηριζόμενες οικειοθελείς επιστροφές οικονομικών μεταναστών που δεν είχαν δικαίωμα ασύλου στην Ευρώπη.

Αβραμόπουλος για πρόοδο και Δουβλίνο

Ο Επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος μιλώντας για τη νέα έκθεση της Κομισιόν εξέφρασε την πεποίθηση πως η κατάσταση στην Ελλάδα για τη διαχείριση του προσφυγικού θα έχει βελτιωθεί σε ένα μήνα, ενώ ήδη παρουσιάζεται σημαντική πρόοδος, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία.

Παρά τις καθυστερήσεις που όντως υπήρξαν, σήμερα τα πράγματα προχωράνε πολύ γρήγορα και ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για να καταστούν λειτουργικά τα hotspots στα ελληνικά νησιά και τα κέντρα υποδοχής. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση καταγραφής και δακτυλοσκόπησης των προσφύγων και των μεταναστών τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ιταλία, κάτι το οποίο «δείχνει ότι το σύστημα έχει αρχίσει να λειτουργεί».

Σχετικά με την επιστροφή της Ελλάδας στη συνθήκη του Δουβλίνου, υπογράμμισε πως βάσει της προόδου που σημειώνεται «η Ελλάδα θα μπορέσει να επιστρέψει». Η Ελλάδα είναι εκτός Δουβλίνου εδώ και τέσσερα χρόνια λόγω καταδικαστικών αποφάσεων για τη αντιμετώπιση των προσφύγων και των μεταναστών. «Ήρθε η ώρα αυτό να αλλάξει. Αυτό δεν σημαίνει όμως μεταφορά ανθρώπων πίσω στην Ελλάδα. Στόχος είναι να πληρούνται οι όροι, οι οποίοι δεν πληρούνταν για χρόνια αλλά όταν θα αρχίσουν πραγματοποιούνται επιστροφές θα ληφθεί υπόψη και η μεταναστευτική πίεση, έτσι ώστε να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω η χώρα», είπε, υπογραμμίζοντας πως το Δουβλίνο θα αναθεωρηθεί «αλλά μέχρι τότε πρέπει να το σεβόμαστε».

Όπως είπε ο Δημήτρης Αβραμόπουλος τον Μάρτιο η Κομισιόν θα καταθέσει την πρόταση για την αναθεώρηση του Δουβλίνου, καθώς το πλαίσιο αυτό που επιβαρύνει τις χώρες στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης και κυρίως την Ελλάδα και την Ιταλία δεν είναι πλέον το «κατάλληλο» για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Σχετικά με τη βοήθεια στην Ελλάδα από την ΕΕ, ο Επίτροπος Μετανάστευσης ανέφερε πως η χώρα δέχεται μεγάλη βοήθεια σε ό,τι αφορά την οργάνωση της υποδοχής προσφύγων και μεταναστών, τόσο σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων , όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Όπως είπε η συνολική οικονομική βοήθεια από την ΕΕ για την αντιμετώπιση του προσφυγικού στην Ελλάδα, ανέρχεται σε 475 εκατ ευρώ. Ήδη 16 προγράμματα έχουν κατατεθεί από τις Ελληνικές Αρχές και έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή, αλλά πρέπει να κινηθούν οι απαραίτητες νομικές διαδικασίες για να αρχίσει η απορρόφηση αυτών των κονδυλίων.  

Ακόμη υπογράμμισε την ανάγκη η Ελλάδα να ενισχύσει τον έλεγχο στα σύνορα της ΠΓΔΜ, αλλά και να εφαρμοστεί η συμφωνία επανεισδοχής Ελλάδας – Τουρκίας. Ανέφερε ότι το κολέγιο των επιτρόπων συζήτησε σήμερα σχετικά με την Ελλάδα, την ενεργοποίηση του άρθρου 19 της Συνθήκης Σένγκεν, που αφορά μια σειρά από συστάσεις για το πώς μπορεί να διορθωθεί η κατάσταση στα εξωτερικά σύνορα και στα σημεία στα οποία υπάρχουν ελλείψεις.

Επανέλαβε ότι δεν τίθεται θέμα απομάκρυνσης καμίας χώρας από τη ζώνη Σένγκεν. Υπογράμμισε, όμως ότι όλα τα κράτη-μέλη πρέπει να εκπληρώνουν τις ευθύνες που ανέλαβαν, διότι ο χώρος Σένγκεν κινδυνεύει μόνο από κακή εφαρμογή των κανόνων του.

Σχετικά με το θέμα της μετεγκατάστασης, ανέφερε ότι μόλις 497 μετανάστες έχουν μετεγκατασταθεί ως τώρα και κάλεσε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ να επιδείξουν αίσθημα ευθύνης και να εφαρμόσουν άμεσα τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει, με βάση τις πρόσφατες συμφωνίες.

Όσον αφορά τους οικονομικούς μετανάστες, τόνισε ότι θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι «δεν θα εξαφανίζονται». Για το λόγο αυτό, είπε ότι θα πρέπει να δημιουργηθούν επαρκείς θέσεις σε κλειστά κέντρα γι’ αυτούς που δεν έχουν δικαίωμα ασύλου στην ΕΕ και στη συνέχεια να επιστρέφουν στις πατρίδες τους. Ο ίδιος ανέφερε ότι αν δεν επιστρέφονται οι οικονομικοί μετανάστες υπονομεύεται η αξιοπιστία της ΕΕ.