Για δεύτερη φορά – μετά την Κύπρο – στην ιστορία της και με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που δημοσιεύθηκε τα ξημερώματα, η ευρωζώνη αναιρεί «κατ’ εξαίρεση και λόγω έκτακτων συνθηκών» έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους της νομισματικής ένωσης και επιβάλει περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. 

Η Ελλάδα εισέρχεται από σήμερα στον αστερισμό των capital controls – των κεφαλαιακών ελέγχων που, εάν στην Κύπρο είχαν επιβληθεί λόγω της συστημικής αστάθειας των τραπεζών και του σαθρού χρηματοπιστωτικού συστήματος, εδώ ήρθαν ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία: Ήταν η συνέπεια του, σε μεγάλο βαθμό, τεχνητού και σκόπιμου bank run που πυροδότησε το συντονισμένο μπαράζ των σεναρίων του «χάους» από θεσμικούς και πολιτικούς παράγοντες εντός και εκτός συνόρων, με την πολύτιμη συνδρομή του μιντιακού συστήματος.

Η απόφαση για την επιβολή των capital controls προβλέπει κλειστές τράπεζες από σήμερα έως και, τουλάχιστον, τις 6 Ιουλίου, ημερήσιο όριο αναλήψεων 60 ευρώ από τα ΑΤΜs, εξαίρεση και ειδικές προβλέψεις για τους συνταξιούχους, καθώς και εξαίρεση από τους περιορισμούς αναλήψεων για τους τουρίστες.

Η εισήγηση για τα capital controls έγινε χθες το απόγευμα από το Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας και επικυρώθηκε αργά τη νύχτα στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.

Ποιες συναλλαγές μπορούν να γίνονται

To ΦΕΚ με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου δημοσιεύθηκε στις 2.30 τα ξημερώματα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεων και, συνοπτικά, προβλέπει:

– Η χρονική περίοδος από 28 Ιουνίου έως 6 Ιουλίου κηρύσσεται τραπεζική αργία. Με απόφαση του υπουργείου Οικονομικών η ως άνω χρονική περίοδος δύναται να συντμηθεί ή να παραταθεί.

– Η καταβολή των συντάξεων εξαιρείται από τους περιορισμούς τραπεζικών συναλλαγών της παρούσας απόφασης. Οι διοικήσεις των τραπεζών θα ανακοινώσουν τον τρόπο καταβολής των συντάξεων και τα συγκεκριμένα ανά περιοχή υποκαταστήματά τους που θα λειτουργήσουν για τον σκοπό αυτό.

Κατά την τραπεζική αργία μπορούν να πραγματοποιούνται οι εξής συναλλαγές:

– Αναλήψεις μετρητών από ΑΤΜs με ημερήσιο όριο, ανά κάρτα, τα 60 ευρώ. (Δηλαδή, όποιος έχει δύο, τρεις κ.λ.π. κάρτες σε διαφορετικούς λογαριασμούς, μπορεί να κάνει ημερήσια ανάληψη 60 ευρώ με την κάθε κάρτα). Το όριο ανάληψης μπορεί να τροποποιείται με απόφαση του υπουργείου Οικονομικών. Τα ΑΤΜs θα λειτουργήσουν εντός το πολύ 12 ωρών κατά την πρώτη ημέρα ισχύος της παρούσης (Δηλαδή, το αργότερο έως απόψε το βράδυ)

– Συναλλαγές άνευ περιορισμών με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες για πληρωμές στο εσωτερικό της χώρας.

– Πληρωμές με χρήση προπληρωμένων καρτών έως του ποσού που εμφανιζόταν ως υπόλοιπο πριν από την έναρξη της τραπεζικής αργίας.

– Συναλλαγές e-banking, web banking και τηλεφωνικές συναλλαγές για πληρωμές στο εσωτερικό της χώρας.

– Αναλήψεις μέσω καρτών που έχουν εκδοθεί στο εξωτερικό. Περιορισμοί στις αναλήψεις με τις κάρτες αυτές μπορούν να καθορίζονται με απόφαση του υπουργείου Οικονομικών. (Σύμφωνα με ανακοίνωση του Μαξίμου, πάντως, οι ξένοι τουρίστες εξαιρούνται από τους περιορισμούς στις ημερήσιες αναλήψεις).

Το υπουργείο Οικονομικών έδωσε αναλυτικά στοιχεία και διευκρινίσεις για όλα τα ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία της αγοράς με καθεστώς capitals controls, όπως π.χ. το εάν θα υπάρξουν διευρυμένα όρια αναλήψεων για τις επιχειρήσεις, για θέματα που αφορούν τις πληρωμές των επιχειρήσεων για την μισθοδοσία εργαζομένων, για τις ειδικές προϋποθέσεις που θα ισχύσουν σε ό,τι αφορά τα εμβάσματα στο εξωτερικό κ.λ.π.

Κλειστό θα παραμείνει από σήμερα 29 Ιουνίου έως τις 6 Ιουλίου και το ελληνικό χρηματιστήριο, όπως αποφασίστηκε επίσης στην χθεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Συστημικής Ευστάθειας.

Η ρευστότητα των τραπεζών

Η επιβολή των capital controls ήταν μονόδρομος μετά την άρνηση του Eurogroup να παρατείνει το πρόγραμμα στήριξης για την Ελλάδα πέραν της 30ης Ιουνίου και της επακόλουθης απόφασης της ΕΚΤ να μην αυξήσει το όριο χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών μέσω του ELA.

Υπό τα δεδομένα αυτά, οι ανάγκες ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών φθάνουν σήμερα στα 245 δις ευρώ. Από αυτά, τα 121 δις καλύπτονται από τις καταθέσεις και άλλα 125 δις από την γραμμή του ευρωσυστήματος. Aπό το ποσό των 125 δις ευρώ, τα 89 δις καλύπτονται από την ELA και τα υπόλοιπα 36 δις με απ ευθείας παροχή ρευστότητας μέσω της ΕΚΤ.

Για την παροχή αυτών των 125 δις οι ελληνικές τράπεζες δίνουν στην ΕΚΤ εγγυήσεις 225 δις και σήμερα τα αποθέματα εγγυήσεων που έχουν υπολογίζονται στα 18 δις ευρώ. 

Ολόκληρη η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου