Πάνω από οκτώ ώρες κράτησε το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών για το προσφυγικό υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας στο Προεδρικό Μέγαρο. Οι Αλέξης Τσίπρας, Πάνος Καμμένος, Κυριάκος Μητσοτάκης, Φώφη Γεννηματά και Σταύρος Θεοδωράκης υπέγραψαν ένα κείμενο κοινών θέσεων, που αποτυπώνει μια «εθνική γραμμή» με την οποία θα προσέλθει ο πρωθυπουργός στην ευρωτουρκική σύνοδο κορυφής της Δευτέρας

Στο κείμενο περιλαμβάνονται μόνο τα σημεία στα οποία συμφώνησαν οι πολιτικοί αρχηγοί και όχι οι ενστάσεις ή οι επιφυλάξεις τους. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση «πρόκειται για τον ελάχιστο κοινό τόπο συμφωνίας των Αρχηγών των Κομμάτων που την αποδέχονται». 

Σημειώνεται πως το κείμενο δεν υπέγραψε ο ΓΓ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, λέγοντας πως οι θέσεις του ΚΚΕ είναι γνωστές και δεν συναινεί στα «παζάρια» μεταξύ Ελλάδας – ΕΕ, τα οποία δεν αντιμετωπίζουν ούτε τα αίτια, αλλά ούτε και τις επιπτώσεις του ζητήματος. Το κείμενο δεν υπέγραψε και πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης, ο οποίος έθεσε ως προϋπόθεση τον σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης, αλλά και τη συζήτηση για τα οικονομικά ζητήματα. Η πρότασή του απορρίφθηκε από όλους τους πολιτικούς αρχηγούς. Εξερχόμενος ο Βασίλης Λεβέντης έκανε λόγο για «σύσκεψη φιάσκο». Σε αντίθεση με τον κ. Κουτσούμπα που αποχώρησε, ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων παρέμεινε σε όλη τη συζήτηση και τη συγγραφή του κειμένου.

Ικανοποίηση στην κυβέρνηση – Οι διαφωνίες και οι συμφωνίες

Την ικανοποίησή τους εκφράζουν από την κυβέρνηση για το γεγονός πως οι πολιτικοί αρχηγοί κατέληξαν στην υπογραφή ενός κοινού ανακοινωθέντος για μια «εθνική γραμμή» στο προσφυγικό. Από το Μέγαρο Μαξίμου σημειώνουν πως το κοινό ανακοινωθέν είναι στη βάση της εισήγησης του πρωθυπουργού. Η κυβέρνηση αποτιμά θετικά ότι, εν μέσω μιας πρωτοφανούς προσφυγικής κρίσης που ταλανίζει την Ελλάδα και την Ευρώπη, «έξι πολιτικές δυνάμεις παρά τις επί μέρους διαφωνίες τους συμφώνησαν σε μία ενιαία εθνική στρατηγική σε ένα τόσο κρίσιμο θέμα».

Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν πως η καθυστέρηση για την ολοκλήρωση του ανακοινωθέντος οφειλόταν σε επιμονή της επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Φώφης Γεννηματά, να καταγραφεί επιφύλαξη της ότι όλα αυτά μπορούν να γίνουν μόνο με κυβέρνηση εθνικής συνεννόησης των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων. Στάση με την οποία, συμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, διαφώνησαν οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί, οι οποίοι δεν θα υπέγραφαν σε μια τέτοια περίπτωση.

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των κλειστών κέντρων, θέμα που έθεσε έντονα η ΝΔ ζητώντας δημιουργία κέντρων τύπου «Αμυγδαλέζας», κυβερνητικές πηγές σχολίασαν πως κλειστά κέντρα λειτουργούν ήδη στην Ελλάδα. Πρόκειται για τα προαναχωρησιακά κέντρα παράτυπων μεταναστών. «Δεν υπήρξε κάποια διαφωνία», πρόσθεσαν, απαντώντας στις διαρροές περί διαφωνίας επί του θέματος μεταξύ του Πρωθυπουργού και του προέδρου της Ν.Δ. Αναφορικά με κριτική που διατυπώθηκε σε βάρος της Τασίας Χριστοδουλοπούλου, οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι οι αιτιάσεις αυτές απαντήθηκαν όπως και στη Βουλή, δηλαδή ότι «λένε τα ίδια με όσα λέει η ακροδεξιά στη Γερμανία σε βάρος της Άγκελα Μέρκελ». Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης υπήρξε διαφωνία επειδή ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε να υπάρξει καμπάνια αποτροπής και η απάντηση που έλαβε ήταν ότι αυτό θα συνιστούσε «γραμμή Βίσεγκραντ», σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.

Το κοινό ανακοινωθέν

Αναλυτικά το κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε από την Προεδρία της Δημοκρατίας και το οποίο υπογράφουν οι Αλ. Τσίπρας, Κυρ. Μητσοτάκης, Φ. Γεννηματά, Στ. Θεοδωράκης, Π. Καμμένος:

«Τα γεγονότα που μεσολάβησαν, ύστερα από την Σύσκεψη των Πολιτικών Αρχηγών της 28ης Νοεμβρίου 2015, όχι μόνον επιβεβαίωσαν αλλά και ενίσχυσαν καταλυτικώς την διαπίστωση πως το Προσφυγικό ζήτημα είναι κοινό –κατ’ ουσίαν υπαρξιακό- όλων των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο πλαίσιο τούτο η Ελλάδα:

• Με πνεύμα Ανθρωπισμού και Αλληλεγγύης έναντι των Προσφύγων αλλά και θωρακίζοντας την ασφάλεια του Ελληνικού Λαού, θα σεβασθεί στο ακέραιο τις υποχρεώσεις της, με τον τρόπο που αυτές καθορίζονται από τις αποφάσεις των αρμόδιων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Φυλάσσει και τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.   Υπ’ αυτό το πνεύμα όχι μόνον συνεργάζεται με την Frontex, αλλά επιζητεί και επιδιώκει την δραστική ενίσχυσή της και την τελική ταχύτατη μετεξέλιξή της σ’ Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή, πάντοτε με σεβασμό της εθνικής της κυριαρχίας ως προς την διασφάλιση των συνόρων της.  Και ύστερα από μια τέτοια κατάληξη δηλώνει πρόθυμη να φιλοξενήσει την έδρα της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής.  Περαιτέρω δε συνεργάζεται πλήρως στο πεδίο των συμπεφωνημένων αποστολών του ΝΑΤΟ και υπό τον αυτονόητο όρο ότι και η Τουρκία σέβεται τις δικές της αντίστοιχες υποχρεώσεις.
• Ενισχύει τις ανοιχτές δομές προσωρινής φιλοξενίας Προσφύγων, παραλλήλως προς την ενίσχυση των προαναχωρησιακών κέντρων παράτυπων μεταναστών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει:

• Να επιβάλλει σ’ όλα, ανεξαιρέτως, τα Κράτη-Μέλη της τον πλήρη σεβασμό των υποχρεώσεών τους, ως προς τον δίκαιο και αναλογικό επιμερισμό των Προσφύγων, καθιστώντας σαφές ότι μονομερείς ενέργειες δεν είναι επιτρεπτές και ότι όσοι τις επιλέγουν θα έχουν τις ανάλογες συνέπειες. Στο πλαίσιο αυτό, οφείλει επίσης να καταστήσει σαφές προς όλα τα Κράτη-Μέλη ότι οι χώρες πρώτης γραμμής, και ειδικότερα η Ελλάδα, δεν μπορούν ν’ αναλάβουν όλο το βάρος της φιλοξενίας των Προσφύγων που εισέρχονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά μόνο το βάρος που τους αναλογεί με βάση τον πληθυσμό τους.  Στο ίδιο πλαίσιο η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να επιταχύνει την εφαρμογή των αποφάσεων για μετεγκατάσταση των Προσφύγων τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Τουρκία.
• Να προωθήσει, το ταχύτερο δυνατόν, προγράμματα επιστροφών παράτυπων  μεταναστών, ενεργοποιώντας υφιστάμενες Συμφωνίες Επανεισδοχής και συνάπτοντας νέες.
• Να προωθήσει την συνεργασία με την Τουρκία, προκειμένου αυτή αφενός ν’ ανακόψει αμέσως τις ροές Προσφύγων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.  Και, αφετέρου, ν’ αναλάβει, επίσης αμέσως, την ευθύνη δημιουργίας σταθερού και αξιόπιστου μηχανισμού μετακίνησης των προσφύγων από την Τουρκία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επισημαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να λάβει σοβαρώς υπόψη ότι η Τουρκία δεν έχει εκπληρώσει  συγκεκριμένες υποχρεώσεις, τις οποίες ανέλαβε κατά την Σύνοδο Κορυφής της 29ης Νοεμβρίου 2015.
• Να παράσχει, εγκαίρως, την απαιτούμενη συνδρομή προς την Χώρα μας, κυρίως ως προς την συνεχή οικονομική και υλικοτεχνική της ενίσχυση για την υπό όρους ανθρωπισμού περίθαλψη των Προσφύγων, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ελλάδα υφίσταται, περισσότερο από κάθε άλλο Κράτος-Μέλος, τις επιπτώσεις του Προσφυγικού.
• Να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο ως προς τον τερματισμό του πολέμου στην Συρία –ο οποίος και αποτελεί την σημαντικότερη αιτία δημιουργίας και διαιώνισης του Προσφυγικού- προκειμένου να διευκολυνθεί έτσι και η κατά το δυνατόν ταχύτερη επιστροφή των Προσφύγων στις εστίες τους.

Η τρέχουσα συγκυρία αποδεικνύει την ανάγκη ν’ αναθεωρηθεί καταλλήλως η Συμφωνία Δουβλίνο ΙΙ, ακόμη κι αν η αναθεώρηση αυτή έχει αρχικώς μεταβατικό χαρακτήρα λόγω επείγοντος, έως ότου προετοιμασθεί πλήρως και ολοκληρωθεί οριστικώς. 

Η Ανακοίνωση της Προεδρίας της Δημοκρατίας εκφράζει τον ελάχιστον κοινό τόπο συμφωνίας των Αρχηγών των Κομμάτων που την αποδέχονται.  Τα Κόμματα της Αντιπολίτευσης εξέφρασαν, καθένα με τον δικό του τρόπο, τις επιφυλάξεις τους για τους μέχρι σήμερα χειρισμούς και την αποτελεσματικότητα της Κυβέρνησης, οι οποίες και καταγράφηκαν στα Πρακτικά. Στην έκδοση της ανακοίνωσης αυτής δεν συμφώνησαν, για τους λόγους που εξέθεσαν και καταγράφηκαν στα Πρακτικά, ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, κ. Δημήτρης Κουτσούμπας και ο Πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων, κ. Βασίλειος Λεβέντης».

Οι δηλώσεις των πολιτικών αρχηγών

Έστω και με καθυστέρηση η κυβέρνηση προσαρμόζει την πολιτική της στον ρεαλισμό και την τρέχουσα κατάσταση, ανέφερε ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης. Όπως είπε πρόκειται για ένα ελάχιστα κοινά αποδεκτό πλαίσιο εθνικής στρατηγικής το οποίο συμφωνήθηκε μεταξύ των πολιτικών αρχηγών. Ωστόσο υπογράμμισε ότι η Ν.Δ. άσκησε δριμύτατη κριτική στην κυβέρνηση για τους χειρισμούς της, σημειώνοντας πως διατηρεί τις έντονες επιφυλάξεις του.

«Ο Μάρτιος 2016 δεν είναι Ιούλιος 2015» διεμήνυσε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά, προσθέτοντας ότι «δεν δίνουμε λευκή επιταγή». Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επανέλαβε το αίτημά της για κυβέρνηση εθνικής ενότητας.

Ο πρωθυπουργός θα πάει στις Βρυξέλλες έχοντας μία κοινή, εθνική γραμμή, ανέφερε ο υπουργός Άμυνας και πρόεδρος των Ανεξαρτήτων Ελλήνων Πάνος Καμμένος εξερχόμενος του Μεγάρου Μαξίμου, μετά το πέρας της σύσκεψης των πολιτικών αρχηγών. Παράλληλα, αποκάλυψε ότι η Αθήνα ζήτησε η έδρα της ακτοφυλακής της Ε.Ε. να είναι στην Ελλάδα και στάθηκε στην ανάγκη να δοθεί ευρωπαϊκή λύση.

Μετά κόπων και βασάνων χαράχτηκε μία μίνιμουμ εθνική γραμμή, ανέφερε ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης,  ενώ υπογράμμισε ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεν έλαβε έγκριση για βέτο, αλλά ούτε και είναι διατεθειμένος να το ασκήσει. Παράλληλα σημείωσε πως η εθνική γραμμή βασίζεται σε τρεις άξονες: Αλληλεγγύη στους πρόσφυγες, Επιστροφή παράτυπων μεταναστών, Ασφάλεια για κατοίκους νησιών και συνόρων.