15/11. Πρωί πρωί μου έρχεται ενημέρωση ότι το υπουργείο οικονομικών ζητάει φωτογραφία μου σε συγκεκριμένες διαστάσεις. Στην αίθουσα «Αναστάσιος Παπαληγούρας», την αίθουσα συνεδριάσεων του υπουργείου,  υπάρχουν όλες οι φωτογραφίες των υπουργών οικονομικών της μεταπολίτευσης. Με τη διαφορά ότι η σειρά τελειώνει με τον Γιάννη Παπαθανασίου. Με λίγα λόγια μέχρι πρόσφατα όλοι οι μνημονιακοί υπουργοί ήταν σβησμένοι από την ιστορία – κάτι σαν, τηρουμένων των αναλογιών βεβαίως, τον Τρότσκι στο σταθμό της Φινλανδίας, που οι Σοβιετικοί μετέπειτα εξαφάνισαν από τις επίσημες φωτογραφίες, ενώ ήταν δίπλα στον Λένιν.

Το εξηγούσα και στους επισκέπτες όταν συνεδριάζαμε, ιδιαίτερα αν ήταν οι θεσμοί, και τους έλεγα να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους για την απότομη ρήξη με την ιστορία του τόπου. Τώρα πια το υπουργείο αναγνωρίζει με τον πιο επίσημο τρόπο την έξοδο από τα μνημόνια την επιστροφή στην κανονικότητα. Δυστυχώς στο μη συμβολικό επίπεδο, παρότι τα προηγούμενα χρόνια ανατρέψαμε αρκετές, πολλές από τις πολιτικές του μνημονίου καλά κρατούν.

Διαβάστε επίσης:

• Το ημερολόγιο του Ευκλείδη Τσακαλώτου στο Tvxs.gr [1]
• Το ημερολόγιο του Ευκλείδη Τσακαλώτου στο Tvxs.gr [2]

18/11. Στον Βόλο για ομιλία στα πλαίσια της διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τον σ. Τζιόκα. Η αίθουσα του Μεταξουργείου γεμάτη και όπως με πληροφορούν με πολύ καινούργιο κόσμο. Οι τοποθετήσεις του κόσμου ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες. Η ανάγκη του  να συζητήσουμε τι έφταιξε – δικαιολογημένα – εμφανής. Κάθε μέρα πείθομαι όλο και περισσότερο, ότι αυτή η κουβέντα πρέπει να γίνει ανοιχτά, συντροφικά και με ειλικρίνεια. Χωρίς ανθρωποφαγία και εμπάθεια αλλά χωρίς να κρυφτούμε. Γιατί μόνο αν συζητήσουμε για τα λάθη μας θα προφυλαχθούμε από το να τα ξανακάνουμε. Και αυτό είναι απαραίτητο όχι μόνο για εμάς στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και για την κοινωνία.

21/11. Στη Βουλή, διαβάζω τον κατατεθειμένο προϋπολογισμό της ΝΔ. Φτάνω στο σημείο για το Υπερταμείο. Μάλλον είμαι κουρασμένος και δεν βλέπω καλά. Αντί να διαβάσω για την υποθήκευση της χώρας για 99 χρόνια διαβάζω κάτι για το πόσο μπορεί «να συνδράμει στην ανάδειξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων και την αναδιάρθρωση τομέων της Ελληνικής Οικονομίας». Πίνω λίγο καφέ και ξαναδιαβάζω. Μάλλον από όσα έλεγε προεκλογικά η ΝΔ θα μείνουν μόνο οι φωνές του Άδωνι για καταστολή. Άλλωστε μερικές μέρες μετά το είπε και ο κ. Σταικούρας όταν ερωτηθείς τι θα παίρνει η μεσαία τάξη από τον προϋπολογισμό της ΝΔ είπε: Η μεσαία τάξη θέλει κατάργηση του ασύλου και του άβατου. Μάλιστα.

27/11. Για ποτό με παλιό φίλο από το πανεπιστήμιο. Μέσα στο μπαρ εφαρμόζεται ο νέος αντικαπνιστικός νόμος. Σωστά. Από την άλλη θυμόμαστε από τις πρώτες παρεμβάσεις μας στο σύλλογο φοιτητών της Οξφόρδης. Οι συντηρητικοί φοιτητές είχαν κατεβάσει ένα ψήφισμα που εξηγούσε τα δεινά του καπνίσματος, την αντικοινωνική συμπεριφορά των καπνιστών, τον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία κλπ και κατέληγε με την πρόταση να απαγορευτεί το κάπνισμα σε όλους του χώρους του συλλόγου. Αντί να το καταψηφίσουμε, κατεβάσαμε μια λιτή τροπολογία που έλεγε «όπου αναφέρεται η λέξει “κάπνισμα”, να αντικατασταθεί με το “σκάλισμα μύτης” ». Η τροπολογία  (ή νομοτεχνική βελτίωση αν προτιμάτε) πέρασε με τρεις ψήφους διαφορά. Θα μου πει κανείς παιδιάστικο, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς ότι υποστηρίζω τον αντικαπνιστικό νόμο. Από την άλλη δεν μπορώ να κρύψω την περηφάνεια μου ότι κάπου υπάρχει στα αρχεία του συλλόγου κάτι για την αντικοινωνική συμπεριφορά του δημοσίου σκαλίσματος της μύτης. Είναι αυτό που λένε οι δημοσκόποι – οι άνθρωποι μπορεί να κατέχουν συγχρόνως αντιφατικές ιδέες, αξίες και συναισθήματα. Και αυτό πρέπει να το λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη στην χάραξη και την άσκηση πολιτικής.

30/11. Βλέπω ότι ο Άδωνις Γεωργιάδης είπε ότι θα έπρεπε να πάω πρώτα σε έναν ιερέα να εξομολογηθώ και να κάνω 70 μετάνοιες πριν ξαναπώ τη λέξη «μεσαία τάξη». Η πιαριτζίδικη απάντηση είναι εύκολη: πόσες μετάνοιες θα έπρεπε να κάνει ο ίδιος και πόσα πατερημά να πει πριν ξαναπεί την φράση «ακροδεξιός λαϊκισμός»; Δε με ικανοποιεί. Το πρόβλημα είναι ότι όταν ο πολύς ο κόσμος έχει σε απαξίωση την πολιτική, όταν πιστεύει ότι όλοι οι πολιτικοί λένε ψέματα, τότε αυτός που λέει το μεγαλύτερο ψέμα κερδίζει. Το βλέπουμε στις εκλογές στην Βρετανία. Ο Τζόνσον είναι ο πολιτικός που λέει τα μεγαλύτερα ψέματα -μάλιστα υπάρχει μέχρι και ειδικό μπλογκ που τα απαριθμεί (https://boris-johnson-lies.com) όπου μόνο τα σχετικά με το Brexit ψέματα είναι 41(!). Αυτό όμως μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δε φαίνεται να τον βλάπτει. Το είχε αναλύσει ο τότε υπουργός του Ερρίκου του όγδοου όταν εξηγούσε ότι το κακό (κάλπικο δηλαδή) χρήμα διώχνει από την αγορά το καλό – ο λεγόμενος νόμος του Gresham. Και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα για την αντιπολιτευτική μας πολιτική. Χρειάζεται δυναμική αντιπολίτευση, αλλά χρειάζεται και μετριοπάθεια. Όπως είπε πρόσφατα ένας καλός φίλος και σύντροφος, το αντίθετο της μετριοπάθειας δεν είναι ο συντηρητισμός, αλλά η εξαλλοσύνη. Η εξαλλοσύνη δεν βοηθά να αντιστραφεί η απαξίωση της πολιτικής.

2/12. Στην Κεντρική Επιτροπή Ανασυγκρότησης, πριν την τοποθέτησή μου διαβάζω την απόφαση του ΚΣ της Νεολαίας. Πολύ ωραίο κείμενο, εκνευρίζομαι όμως όταν ακούω πολλούς να το εκθειάζουν με φράσεις όπως «πρέπει να ακούμε τα νέα παιδιά» και «αλλοίμονο αν η νεολαία δεν είναι ριζοσπαστική». Και εκνευρίζομαι γιατί αφενός δεν πιστεύω ότι οι νέοι είναι de facto πιο ριζοσπαστικοί και όσο μεγαλώνουν συντηριτικοποιούνται, αφετέρου γιατί όταν λες ότι σου αρέσει ένα κείμενο χωρίς να λες γιατί σου αρέσει και με ποια σημεία συμφωνείς πετάς την μπάλα στην εξέδρα. Για παράδειγμα κάτι από αυτά που άρεσε σε εμένα στο συγκεκριμένο κείμενο ήταν το ότι αν δεν οριστεί και δεν λάβει συγκεκριμένες αιχμές η ταμπέλα της προόδου θα μείνει ένα κενό γράμμα. Όπως ακούστηκε και σε πολλές ομιλίες πρέπει να μιλήσουμε συγκεκριμένα. Για την ταυτότητα μας, για τις διαχωριστικές γραμμές που έχουμε με τους αντιπάλους μας ή για το πως και με ποιες πολιτικές αντιμετωπίζουμε την κλιματική κρίση. Ακούω πολλές τοποθετήσεις, άλλες που συμφωνώ άλλες που διαφωνώ μα πάνω από όλα βλέπω κόσμο που θέλει να συζητήσει. Κανένας δεν διαφωνεί ότι χρειάζεται η διεύρυνση και είναι ένα τολμηρό εγχείρημα. Αρκεί να συμφωνούμε όλοι και όλες ότι θα το κάνουμε με σεβασμό στις αξίες αλλά και τις αποφάσεις μας. Όπως γράφει και η νεολαία, ανασυγκρότηση μεν, με δημοκρατία και πρόσημο δε.