Παραλίες της Λήμνου έχουν γεμίσει με βλέννα, με την ανησυχία για τις επιπτώσεις στην αλιεία και τον τουρισμό να μεγαλώνουν. Πολύ περισσότερο που, όπως κατήγγειλε την Παρασκευή στο Open, ο πρόεδρος του Αλιευτικού Συλλόγου Λήμνου Γιώργος Πάκος ι εδώ και δύο μήνες έχουν αναφέρει το γεγονός αλλά η κυβέρνηση δεν έχει προβεί σε κάποια κίνηση.

Σύμφωνα με τις τοπικές Αρχές της Λήμνου, έχουν καταγραφεί κηλίδες στο θαλάσσιο χώρο βόρεια, ανατολικά και δυτικά καθώς και σε ακτές του νησιού. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει αποστείλει κλιμάκιο επιθεωρητών στο νησί ώστε να εξεταστεί η κατάσταση.

Στη θάλασσα του Μαρμαρά από τις αρχές Ιουνίου παρατηρείται η συσσώρευση μιας κρεμώδους μάζας. Αυτό το φαινόμενο παρόλο που δεν είναι πρωτοφανές, επιμένει να καλύπτει την επιφάνεια των νερών των στενών των Δαρδανελλίων. Αναφορές σε τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης κάνουν λόγο για μόλυνση που καλύπτει την παραλία στην Ίμβρο, ενώ από την Πέμπτη το πρωί εθεάθη και σε παραλίες της Λήμνου.

Η θαλάσσια βλέννα όπως λέγεται το γλίσχρασμα που έκανε την εμφάνισή του, αναδίδει άσχημη μυρωδιά και αποθαρρύνει οποιαδήποτε δραστηριότητα σχετική με την θάλασσα, από κολύμβηση μέχρι αλιεία.

Έκθεση του METU Ινστιτούτου Θαλάσσιων Μελετών δείχνει ότι η βλέννα δεν έχει κατέβει στο βυθό του Μαρμαρά. «Η συσσώρευσή της παρατηρείται στα πρώτα τριάντα μέτρα και δεν έχει κατέλθει στα κατώτερα στρώματα της θάλασσας», είπε ο υποδιευθυντής του ΜΕΤU, Μουσταφά Γιουτσέλ στο πρακτορείο Αναντολού, ενώ προσέθεσε ότι πολύ λίγο οξυγόνο διαπερνά τα πρώτα στρώματα, ενώ το σχέδιο καθαρισμού του Μαρμαρά από τη βλέννα είχε φτωχά αποτελέσματα στην επανοξυγόνωση του βυθού.

Ωστόσο δεν είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο στην Τουρκία. Από τον Δεκέμβριο του 2020 μέχρι τον Μάρτιο του 2021, ο υδροβιολόγος Μπαρίς Οζάλπ του Πανεπιστημίου Ονσεκίζ Μαρτ μελέτησε το αποτέλεσμα της βλέννας στους κοραλλιογενείς υφάλους των Δαρδανελλίων.

Ο Οζάλπ βρήκε ορισμένα κοράλλια να είναι καλυμμένα με την κολλώδη ουσία, σε βάθος όχι μεγαλύτερο από 50 μέτρα. Μερικά από τα κοράλλια φαίνονταν να καταστρέφονται, καθώς ένα παχύ στρώμα μπορεί να τους στερήσει το απαραίτητο οξυγόνο. Όπως είναι φυσικό, η βλέννα επηρεάζει και άλλους ζωντανούς οργανισμούς που ζουν στο βυθό, όπως καβούρια και στρείδια και έχει βρεθεί ότι μπορεί να παγιδεύσει ακόμα και ιούς που πιθανώς να μεταφέρει σε άλλα θαλάσσια οικοσυστήματα.

Η θαλάσσια βλέννα έχει κάνει την εμφάνισή της στις ακτές της Μεσογείου αρκετές φορές στο πρόσφατο παρελθόν. Τον Μάρτιο του 2007, σκέπασε παραπάνω από 1,550 μίλια της ιταλικής ακτογραμμής, με ορισμένα τμήματά της να επικάθονται μέχρι και πέντε μήνες! Όσον αφορά το Μαρμαρά, ο υπουργός Μουράτ Κουρούμ με ανάρτησή του στο twitter έκανε γνωστό ότι από τις 7 μέχρι τις 24 Ιουνίου είχαν σταλεί 6,564 κυβικά βλέννας σε χώρους υγειονομικής ταφής. Ωστόσο, τα σκάφη που επιχειρούν μάλλον συμβάλλουν στο πρόβλημα παρά στη λύση.

Μιλώντας στον Σταθμό Αιγαίου της ΕΡΤ, ο λιμενάρχης Λήμνου, Γιώργος Αρβανίτης, τόνισε ότι δεν αποκλείεται να έχουμε να κάνουμε με ένα φαινόμενο που εμφανίζεται κάθε χρόνο αυτή την εποχή στις παραλίες της Λήμνου. Με την αύξηση δε της θερμοκρασίας, το φαινόμενο εμφανίζεται πιο έντονα. Όπως ο κ. Αρβανίτης τόνισε, οι ψαράδες είχαν παρατηρήσει και αναφέρει την εμφάνισή του πριν από την αρχή της άνοιξης, πριν τρεις μήνες.

Μιλώντας στον Σταθμό Αιγαίου της ΕΡΤ, ο Βασίλης Ζερβάκης, φυσικός ωκεανογράφος στο Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών του Πανεπιστήμιου Αιγαίου, υποστήριξε πως τέτοια φαινόμενα έχουν καταγραφεί στο παρελθόν, παγκοσμίως αλλά και σε ελληνικές παράκτιες περιοχές. Η άμορφη αυτή βλεννώδης μάζα αποτελείται από συσσωματώματα νεκρών και ζωντανών οργανισμών, αλλά και των απεκκρίσεών τους. Ευνοείται ιδιαίτερα από ασθενή θαλάσσια κυκλοφορία και αυξημένες εισροές θρεπτικών ουσιών στο σύστημα, συχνά ανθρωπογενείς.

Για την εμφάνισή του στη θάλασσα του Μαρμαρά εξήγησε ότι οι ακτές της Προποντίδας δέχονται τα πλούσια σε οργανική ύλη νερά της Μαύρης θάλασσας, αλλά και αυξημένα αστικά απόβλητα από την Κωνσταντινούπολη και υπολείμματα λιπασμάτων από τις ακτές. Επιπλέον, η συγκεκριμένη περιοχή χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλή στρωμάτωση. Τα παραπάνω συνιστούν ιδανικές συνθήκες για δημιουργία ανθίσεων τοξικού φυτοπλαγκτού, και κάνουν τη συγκεκριμένη περιοχή πολύ ευαίσθητη στη ανθρώπινη παρέμβαση, αλλά και την κλιματική μεταβλητότητα.

Ο κ. Ζερβάκης επεσήμανε ότι κάποιες ποσότητες της βλέννας αναμενόταν να εμφανιστούν στο Αιγαίο γιατί, όπως σημείωσε, τα επιφανειακά νερά της Μαύρης Θάλασσας καταλήγουν στο Αιγαίο, μεταφέροντας και τις ιδιότητές τους και τις ουσίες και οργανισμούς που τα κατοικούν. Έτσι, νομοτελειακά, ποσότητες της βλέννας αυτής θα εμφανιστούν στο Αιγαίο. Μάλιστα, ήδη από τον Φεβρουάριο του 2021 υπάρχουν καταγραφές τέτοιων περιστατικών, με κορύφωση τον Μάρτιο και Απρίλιο σε παράκτιες περιοχές. Κυρίως επηρεάζονται περιοχές που δέχονται νερά της Μαύρης θάλασσας, όπως βγαίνουν από το Στενό των Δαρδανελλίων (Ελλησπόντου), δηλαδή η Σαμοθράκη, οι ανατολικές ακτές της Λήμνου, οι κόλποι των ακτών Θράκης και Μακεδονίας. Ειδικά αυτήν την εποχή τα νερά της Μαύρης θάλασσας διέρχονται από το στενό μεταξύ Λήμνου και Ίμβρου.

Αναφερόμενος εάν θα πρέπει και πότε να μας ανησυχήσει αυτό το φαινόμενο, ο κ. Ζερβάκης είπε ότι η απλή εμφάνιση τέτοιων περιστατικών κάλυψης παράκτιων περιοχών σε μικρές περιοχές και για σύντομο διάστημα δεν θα πρέπει να μας ανησυχεί ιδιαίτερα. Αντίθετα, η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης ή της έντασης τέτοιων φαινομένων είναι ανησυχητική, γιατί αφενός επηρεάζει την δυνατότητα του θαλάσσιου οικοσυστήματος να «αναπνέει», αφετέρου γιατί είναι δείκτης σημαντικής ανθρωπογενούς παρέμβασης. Ιδιαίτερα η παγκόσμια θέρμανση αναμένεται να επιτείνει τέτοια επεισόδια.