Μια αιφνιδιαστική, θετική ανατροπή προς άμεση λύση του Μακεδονικού ή την έναρξη του τελικού διπλωματικού blame game θα σηματοδοτήσει η νέα συνάντηση που θα έχουν σήμερα στην Θεσσαλονίκη ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και ο ομόλογός του της πΓΔΜ Νικολά Ντιμιτρόφ.

Η συνάντηση θα γίνει στο πλαίσιο της τετραμερούς συνόδου για τη διασυνοριακή συνεργασία Ελλάδας, Βουλγαρίας, Αλβανίας και πΓΔΜ και η «μπάλα» βρίσκεται πλέον στην πλευρά των Σκοπίων: Το «κλειδί» για τη συμφωνία, όπως συνομολογούν όλες οι πλευρές, είναι εάν η κυβέρνηση της πΓΔΜ έχει την πολιτική δυνατότητα να αποδεχθεί το erga omnes – το «πραγματικό erga omnes», όπως είπε χαρακτηριστικά ο Νίκος Κοτζιάς – και να δεσμευτεί για τη συνταγματική κατοχύρωσή του.

Πρόκειται για μια προοπτική στην οποία δεν συνηγορούν οι έως τώρα οιωνοί καθώς, παρά τις θετικές δηλώσεις προθέσεων, ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ δεν δείχνει να έχει τη δυνατότητα διαμόρφωσης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που θα δρομολογήσει τις συνταγματικές αλλαγές.

Με αυτό το δεδομένο, το στίγμα της ελληνικής θέσης έδωσε καθαρά ο υπουργός Εξωτερικών με την συνέντευξή του στον ΣΚΑΙ, διαμηνύοντας ότι εδώ που έχουμε φθάσει είναι πλέον θέμα της πλευράς Ζάεφ να πάρει την «τολμηρή απόφαση» και να αποδεχθεί την χρήση της νέας ονομασίας έναντι όλων (erga omnes) – ήτοι, την κατοχύρωση της χρήσης της και στο εσωτερικό της χώρας δια της συνταγματικής αναθεώρησης.

«Η διαπραγμάτευση για το ονοματολογικό πήγε και πάει καλά», είπε χαρακτηριστικά ο Νίκος Κοτζιάς προσθέτοντας: «Είναι πια δικό τους θέμα εάν θα αποδεχθούν το erga omnes… Εμείς σωστά το ανοίξαμε, μπορέσαμε να καθοδηγήσουμε τη διαπραγμάτευση, κατά συνέπεια να είμαστε κοντά -για πρώτη φορά τόσο κοντά- σε μια συμφωνία. Αλλά κι αν δεν υπάρξει συμφωνία δε θα φταίμε εμείς, και το ξέρει το σύμπαν αυτό».

Το όνομα αυτό καθαυτό, όπως επιβεβαίωσε και ο υπουργός Εξωτερικών δεν συνιστά πρόβλημα, καθώς έχει ήδη συμφωνηθεί από τις δύο πλευρές ότι θα πρόκειται για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό.
Ο ίδιος ο Ζόραν Ζάεφ άφησε αυτή την εβδομάδα ανοιχτό το ενδεχόμενο της συνταγματικής αναθεώρησης, όχι όμως σε άμεση προοπτική αλλά σε μεταγενέστερο χρονικό ορίζοντα.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στην Αθήνα, που έχουν γνώση του πολιτικού κλίματος και των εσωτερικών διεργασιών στα Σκόπια, ο εν λόγω χρονικός ορίζοντας μπορεί να έχει ως καταληκτικό σταθμό το 2025, τη χρονιά κατά την οποία προγραμματίζεται η έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας της πΓΔΜ στην Ε.Ε.

Πρόκειται για ένα χρονοδιάγραμμα αρκούντως μακρύ, που δεν απορρίπτεται μεν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν οδηγεί σε λύση του Μακεδονικού έως τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο και, βεβαίως, ούτε σε πρόσκληση για ένταξη στη βορειοατλαντική συμμαχία.

Επ’ αυτού ήταν απολύτως καθαρό και το μήνυμα που έστειλε χθες ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Τζιμ Μάτις μετά τη συνάντησή του με την ομόλογό του της πΓΔΜ Ραντμίλα Σεκερίνσκα, υπενθυμίζοντας ότι ισχύει στο ακέραιο η απόφαση του Βουκουρεστίου του 2008. Η εκπρόσωπος του κ. Μάτις δήλωσε ρητά πως η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να κινείται και να στηρίζει το πλαίσιο των αποφάσεων του Βουκουρεστίου – δηλαδή, την θέση πως η πΓΔΜ δεν μπορεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ εάν δεν λυθεί το ονοματολογικό.

Η θέση αυτή ικανοποιεί πλήρως την ελληνική διπλωματία που, ούτως ή άλλως, θεωρεί πλέον ότι οι δύο μήνες έως τον Ιούλιο είναι πολύ μικρό χρονικό διάστημα για να επέλθει συμφωνία. Είναι χαρακτηριστική, άλλωστε, και η δήλωση Κοτζιά ότι ««μόνον για το δημοψήφισμα ( που έχει εξαγγείλει ο Ζάεφ) θέλουν δύο μήνες καθαρό χρόνο, από την ημέρα που θα προκηρυχθεί μέχρι την ημέρα που θα διεξαχθεί».

Το ενδεχόμενο που, σύμφωνα με τις πληροφορίες, αφήνει ανοιχτό η Αθήνα είναι η υπογραφή μιας διεθνούς συμφωνίας η οποία θα περιλαμβάνει και δέσμευση για αλλαγές στο σύνταγμα, αλλά δεν θα συνοδεύεται από την άμεση ένταξη – ή ακόμη και την προσωρινή «σύνδεση» – της πΓΔΜ με το ΝΑΤΟ.

Εάν τελικώς – κι εάν δεν υπάρξουν νέα, αιφνιδιαστικά δεδομένα – προκριθεί η προώθηση μιας τέτοιας διεθνούς συμφωνίας θα πρόκειται απλώς για ένα ακόμη βήμα «καλής θέλησης» της ελληνικής πλευράς προκειμένου να παραμείνει σε θέση ισχύος στην διαδικασία του blame game.