To χαρτί του προσφυγικού και του Αιγαίου βγάζει στο τραπέζι του ελληνικού ζητήματος η τρόικα, ανοίγοντας επικίνδυνο γεωπολιτικό πόκερ με την Τουρκία του Ερντογάν.

Συνδέοντας, εμμέσως αλλά εμφανώς, την εφαρμογή του Μνημονίου και την επακόλουθη λύση για το χρέος με το προσφυγικό, Βερολίνο και Βρυξέλλες ζητούν ουσιαστικά από την Αθήνα να συναινέσει σε κοινές περιπολίες ή – κατά Γιούνκερ – «ναυτική συνεργασία» με την Τουρκία στο Αιγαίο για τον έλεγχο των προσφυγικών ροών, αποκαλύπτοντας και το νέο μοχλό πίεσης που θα βρει μπροστά της η κυβέρνηση στην σκληρή φάση εφαρμογής των προαπαιτούμενων.

Το ζήτημα των κοινών περιπολιών έθεσε πρώτος ο εκπρόσωπος της Γερμανίδας καγκελαρίου Στέφαν Ζάιμπερτ για να εισπράξει το κατηγορηματικό «όχι» του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά, γεγονός όμως που δεν εμπόδισε τόσο τον ίδιο όσο και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ να το επαναφέρουν σε πρώτο πλάνο στο παρά πέντε της σημερινής συνόδου κορυφής για το προσφυγικό και της, αναμενόμενης, συνάντησης Τσίπρα – Μέρκελ.

Συγκεκριμένα, ο Στέφαν Ζάιμπερτ μίλησε εκ νέου για την ανάγκη «συντεταγμένης κατάστασης» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο και στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – ο δε Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ανέλαβε, ως συνήθως, να αμβλύνει τις γωνίες κάνοντας λόγο για «ναυτική συνεργασία» των δύο χωρών «υπό ευρωπαϊκή αιγίδα». 

Μιλώντας, μάλιστα, στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου ο πρόεδρος της Κομισιόν επιβεβαίωσε ότι η Τουρκία δεν έχει αντιρρήσεις σ’ αυτήν την προοπτική σε αντίθεση με την Ελλάδα και προϊδέασε για κλιμάκωση της πίεσης λέγοντας ότι, επί των εν λόγω ελληνικών αντιρρήσεων, «θα υπάρξουν διαβουλεύσεις». Και φρόντισε να κάνει το μήνυμα ακόμη πιο σαφές, λέγοντας ότι το προσφυγικό «είναι θέμα ευρωπαϊκό, δεν είναι θέμα ελληνοτουρκικών σχέσεων».

Στο Μαξίμου και στο υπουργείο Εξωτερικών ο νέος αυτός κύκλος πίεσης παρακολουθείται με ψυχραιμία αλλά και με το καθαρό μήνυμα ότι για την Ελλάδα θέμα κοινών περιπολιών με την Τουρκία αλλά και εμπλοκής του Πολεμικού Ναυτικού στο προσφυγικό, δεν υφίσταται. 

Σ’ αυτό το πλαίσιο, όπως ανέφεραν κυβερνητικές πηγές, ο Αλέξης Τσίπρας δεν συζήτησε καν το θέμα με την Γερμανίδα καγκελάριο στην χθεσινή τους τηλεφωνική συνομιλία – μια συνομιλία που διήρκεσε 40 λεπτά και στην οποία ο πρωθυπουργός έθεσε τα τρία σαφή ελληνικά αιτήματα:

• Να γίνεται η διαδικασία ταυτοποίησης και επανεγκατάστασης των προσφύγων απευθείας από την Τουρκία προς της ευρωπαϊκές χώρες.

• Να αναγνωριστούν από την Ευρώπη, ως πρόσφυγες και οι Αφγανοί.

• Να δοθεί τεχνική και οικονομική υποστήριξη στα ελληνικά νησιά, εν είδει αντισταθμιστικών.

Σ’ αυτήν τη γραμμή αναμένεται να κινηθεί ο Αλέξης Τσίπρας και στη σημερινή σύνοδο κορυφής, με την ελληνική αντιπροσωπεία ωστόσο να είναι προετοιμασμένη για ισχυρά κύματα πιέσεων.

Όπως επισημαίνουν άλλωστε, έμπειρες διπλωματικές πηγές, ο μοχλός του Αιγαίου ενεργοποιείται σε μια συγκυρία ισχυρής εσωτερικής πίεσης και για την Γερμανίδα καγκελάριο: Η Άνγκελα Μέρκελ βλέπει τη δημοτικότητά της να κατακρημνίζεται, η γερμανική κοινή γνώμη αντιδρά σφόδρα στην προοπτική εγκατάστασης 1 εκατομμυρίου προσφύγων στη χώρα και η ίδια η καγκελάριος αναζητά αναχώματα στην Ελλάδα – πιέζοντας τον Τσίπρα – και στην Τουρκία, κλείνοντας το «μάτι» στον Ερντογάν. 

Οι ίδιες πηγές σημειώνουν με νόημα, ότι η διπλή παρέμβαση Ζάιμπερτ έρχεται μόλις 5 ημέρες πριν από το ταξίδι της Άνγκελα Μέρκελ στην Τουρκία και εν μέσω κλιμακούμενου και αμφιλεγόμενου φλερτ της Ευρώπης με τον Ερντογάν – ενός φλερτ που έρχεται σε μια φάση ισχυρής πολιτικής κρίσης στην Τουρκία αλλά και επικίνδυνων προσεγγίσεων της κυβέρνησης της Άγκυρας με το ριζοσπαστικό Ισλάμ…