Το ραντεβού του Νίκου Κοτζιά με τον Νικολά Ντιμιτρόφ μεθαύριο Πέμπτη στην Οχρίδα γίνεται ο σταθμός που θα γείρει την πλάστιγγα υπέρ ή κατά της λύσης στο Μακεδονικό – μιας λύσης στην οποία δείχνουν να επενδύουν πιο δυναμικά αμφότερες οι πλευρές μετά την τριμερή της Βιέννης.

Ads

Η συνάντηση γίνεται εν μέσω σταθερών και επαναλαμβανόμενων μηνυμάτων από την πλευρά του Αλέξη Τσίπρα ότι ο ίδιος επιθυμεί και θα επιδιώξει να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια για συμφωνία, αλλά και «σημάτων» του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ που στοχεύουν στην προετοιμασία της κοινής γνώμης της χώρας του και εστιάζουν στο διακύβευμα της διαπραγμάτευσης και τις αναγκαίες υποχωρήσεις.

Ένα από τα πιο ηχηρά εξ αυτών των σημάτων ήταν η χθεσινή συνέντευξη Ζάεφ με την οποία προειδοποίησε πως χωρίς επίλυση του ονοματολογικού δεν θα υπάρξει ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ.:

«Αυτό που λένε ορισμένοι», είπε, «ότι μπορούμε να μπούμε στο ΝΑΤΟ ως FYROM ανεξάρτητα από την επίλυση του θέματος της ονομασίας, νομίζω ότι δεν είναι δυνατόν. Γιατί; Όταν ήρθε εδώ (σ.σ στα Σκόπια) ο Γ.Γ.του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ είπε ότι αυτό δεν γίνεται. Και αυτό ήταν μία έντιμη στάση. Για να γνωρίζουμε και εγώ και οι πολίτες της Μακεδονίας, ότι αν δεν βρούμε λύση στο πρόβλημα που έχει η Ελλάδα με το συνταγματικό μας όνομα, πρόσκληση ένταξης στο ΝΑΤΟ δεν θα λάβουμε».

Ads

Με τη δήλωση αυτή ο Ζόραν Ζάεφ ουσιαστικά επιβεβαίωσε πως η πίεση του ευρωατλαντικού παράγοντα έχει εστιάσει στην πλευρά των Σκοπίων, ενώ εμμέσως πλην σαφώς έδειξε και τον οδικό χάρτη της – υπό διαπραγμάτευση – διαδικασίας. Συγκεκριμένα, περιέγραψε ένα μοντέλο συμφωνίας με βάση το οποίο η ΠΓΔΜ θα δεσμευτεί για αλλαγές στο Σύνταγμα της -όπως απαιτεί η Ελλάδα -, θα δεχθεί την πρόσκληση ένταξης στο ΝΑΤΟ και κατά την διάρκεια κύρωσης της συμφωνίας προσχώρησης θα προχωρήσει σε δημοψήφισμα με αντικείμενο ακριβώς την συνταγματική αλλαγή. Πρόκειται για μια διαδικασία μακρά και με αρκετά στάδια, όπως επεσήμανε ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ λέγοντας χαρακτηριστικά: «Στην περίπτωση του Μαυροβουνίου η κύρωση της συμφωνίας προσχώρησης κράτησε ενάμιση χρόνο. Έχουμε αρκετό χρόνο».

Με αυτά τα δεδομένα το ζητούμενο είναι εάν από το ραντεβού της Οχρίδας θα προκύψει συμφωνία για νέα συνάντηση κορυφής των πρωθυπουργών των δύο χωρών, κατά το μοντέλο του Νταβός:  «Αν ακούσουν οι πολίτες ότι θα υπάρξει συνάντηση Ζάεφ-Τσίπρα, αυτό σημαίνει συγκεκριμένη πρακτική επιβεβαίωση ότι οι διαπραγματεύσεις προχωρούν στη σωστή κατεύθυνση και ότι είναι δυνατόν να φθάσουμε σε λύση» , δήλωσε χθες ο Ζόραν Ζάεφ.

Στην Αθήνα οι κινήσεις του πρωθυπουργού των Σκοπίων παρακολουθούνται με ενδιαφέρον, με δεδομένες τις ισχυρές αντιστάσεις που αντιμετωπίζει ο Ζόραν Ζάεφ εντός του πολιτικού συστήματος της χώρας του.

Ως γενικό πλαίσιο, στην ελληνική διπλωματία διατηρείται η ενισχυμένη αισιοδοξία που διαμορφώθηκε μετά την τριμερή της Βιέννης και το στοιχείο που επισημαίνεται είναι πως ήδη έχει συμφωνηθεί περίπου το 70% των θεμάτων.  Βασική εκκρεμότητα παραμένει βεβαίως το ζήτημα των συνταγματικών αλλαγών, τις οποίες η Αθήνα θέτει ως αδιαπραγμάτευτο προαπαιτούμενο για συνολική συμφωνία.

Εάν επ’ αυτών των αλλαγών διαφανεί πρόθεση υπαναχώρησης από την πλευρά των Σκοπίων στη συνάντηση της Πέμπτης, τότε και η Αθήνα έχει αφήσει ανοιχτό παράθυρο για κάποια βήματα πίσω. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα βήματα συτά μπορεί να περιλαμβάνουν το θέμα της ταυτότητας των πολιτών της πΓΔΜ, καθώς και την αποδοχή μεταφρασμένης και μη ενιαίας σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό – για παράδειγμα, Upper Macedonia (Άνω Μακεδονία) αντί για Gornamacedonija.

Σε ό,τι αφορά αυτό καθαυτό το κρίσιμο θέμα του Συντάγματος η συμβιβαστική εκδοχή που φέρεται να συζητείται είναι η δέσμευση για αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας, η υπογραφή διμερούς διεθνούς συμφωνίας και, παράλληλα, η διαμόρφωση ενός «οδικού χάρτη» για το σύνολο των συνταγματικών αλλαγών που θα αίρουν και τα στοιχεία του αλυτρωτισμού. Με βάση αυτόν τον «οδικό χάρτη» θα ξεκλειδώνει βήμα-βήμα και η διαδικασία για την ένταξη της πΓΔΜ σε ΝΑΤΟ και ΕΕ.