Αντιμέτωπη με τη δική της πολιτική βρίσκεται η ΝΔ στο προσφυγικό. Τόσο η επικοινωνιακή διαχείριση – με ακροδεξιά ατζέντα – του ζητήματος προεκλογικά, όσο και οι πολιτικές που ακολούθησε μετεκλογικά κατέληξαν σε μια ανεξέλεγκτη κατάσταση: «έμφραγμα» στα νησιά του Αιγαίου, απασφάλιση ξενοφοβικής «βόμβας», τραγωδία για τους ίδιους τους πρόσφυγες. 

Είναι σαφές ότι τα λάθη της κυβέρνησης Μητσοτάκη ξεκίνησαν με την εκλογή της. Η κατάργηση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, υπέδειξε ότι η ΝΔ είχε υποβαθμίσει το ζήτημα και δεν είχε κανένα σχέδιο για τη διαχείρισή του, πλην της εφαρμογής του δόγματος αποτροπής – περισσότερες και ταχύτερες επαναπροωθήσεις, αποθάρρυνση νέων αφίξεων – που αποτέλεσε την ουσία του «αντι-προσφυγικού», όπως χαρακτηρίστηκε από τις ανθρωπιστικές οργανώσεις, νομοσχεδίου Χρυσοχοΐδη. 

Η κυβέρνηση της ΝΔ ανακοίνωσε τρία διαφορετικά σχέδια για την αποσυμφόρηση των νησιών, χωρίς να υλοποιήσει κανένα, ενώ εξήγγειλε το κλείσιμο της Μόριας, που τελικά έφτασε να έχει υπερτετραπλάσιο αριθμό ανθρώπων σε σχέση με τα τέλη του Ιουνίου που μόλις ξεπερνούσαν τους 5.500. Οι δε μετακινήσεις προσφύγων στην ενδοχώρα κατέληξαν σε μια περιπέτεια για τους ήδη ταλαιπωρημένους ανθρώπους που σε πολλές περιπτώσεις βρέθηκαν αντιμέτωποι με οργισμένες ξενοφοβικές και ρατσιστικές αντιδράσεις, που η ίδια η κυβέρνηση είχε στην πραγματικότητα τροφοδοτήσει μέσω των αντίστοιχων δηλώσεων στελεχών της, ακόμη και υπουργών. 

Επιπλέον, επιμένοντας στην «αποτροπή» ανακοίνωσε την επιστροφή των κλειστών κέντρων κράτησης για τους πρόσφυγες και το «λουκέτο» στις υπάρχουσες ανοιχτές δομές, για να εισπράξει τελικά νέες αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες των νησιών, ενώ το γεγονός ότι δεν κατάφερε να βρει καμία πραγματική λύση την έθεσε προ των ευθυνών της και απέναντι στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, ακόμη και αυτές που προέρχονται από την ίδια την παράταξη της ΝΔ. 

Την Τετάρτη στα νησιά του Αιγαίου έγιναν μαζικές διαμαρτυρίες – ειδικά σε Λέσβο και Χίο – με τους κατοίκους να κατηγορούν την κυβέρνηση για το χάος που έχει δημιουργηθεί και να απαιτούν άμεσες λύσεις. «Άμεση αποσυμφόρηση, καμιά νέα δομή», ήταν το βασικό σύνθημα των συγκεντρώσεων ενώ αντίστοιχα μηνύματα έστειλαν και οι δήμαρχοι και αντιπεριφερειάρχες των νησιών του Βορείου Αιγαίου. 

Με δεδομένες τις ασφυκτικές πιέσεις που ασκούν πλέον οι τοπικές αρχές οι υπουργοί Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης και Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης συναντήθηκαν στο Μαξίμου με τον περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου και τους δημάρχους των προσφυγικών νησιών. Μετά τη σύσκεψη, ο αρμόδιος υπουργός Νότης Μηταράκης, ανακοίνωσε ότι υπήρξε συμφωνία με τους δημάρχους για τα κλειστά κέντρα κράτησης, με επιμέρους διαφωνίες.

Μόνο που οι δήμαρχοι «άδειασαν» τον υπουργό. Το ψήφισμα που επέδωσαν ήταν ενάντια στις νέες δομές ενώ και μετά τη συνάντηση τόσο ο δήμαρχος Δυτικής Λέσβου, Ταξιάρχης Βέρρος, όσο και ο Δήμαρχος Χίου Σταμάτης Καρμάντζης διέψευσαν ότι συμφώνησαν στην δημιουργία κλειστών δομών και τόνισαν ότι εμμένουν στις αποφάσεις που πάρθηκαν στα δημοτικά συμβούλια. 

Είναι εμφανές ότι η παλινωδίες συνεχίζονται, το σχέδιο για πραγματική αποσυμφόρηση των νησιών και ανακούφιση των προσφύγων λείπει. Παρά το mea culpa του Κυριάκου Μητσοτάκη για το υπουργείο Μετανάστευσης, το οποίο τελικά αναγκάστηκε να επανιδρύσει, η κυβέρνηση εμμένει στην ίδια πολιτική που μέχρι τώρα αποδείχτηκε αποτυχημένη. Ενδεικτική η δήλωση του αρμόδιου υπουργού ότι κάθε μέτρο θα έχει στόχο τον περιορισμό των ροών, όπως κι αυτή του Άδωνι Γεωργιάδη ότι οι συνθήκες διαβίωσης στα κλειστά κέντρα κράτησης θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά για τους πρόσφυγες.