Το κύριο άρθρο των Financial Times: Το Ταμείο έχει δίκιο να προειδοποιεί για την ανάγκη ελάφρυνσης χρέους και για περισσότερο δημοσιονομικό χώρο. Προβληματική η στάση του Βερολίνου έναντι της Ελλάδας. Μεγάλο λάθος η έξοδος του ΔΝΤ. Δεν αρκούν οι μεταρρυθμίσεις για επιστροφή σε ανάπτυξη. 

Η εμφάνιση ευχάριστων νέων μέσα από το θλιβερό χάλι της ελληνικής οικονομίας και του διεθνούς προγράμματος διάσωσής της, είναι κάτι που σπανίζει τα τελευταία έξι χρόνια. Οπότε είναι εύκολο να μπει κανείς στον πειρασμό να πανηγυρίσει που οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης αποφάσισαν ότι η Αθήνα έχει κάνει αρκετές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να λάβει την τελευταία δόση των 2,8 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα.

Στην πραγματικότητα, ένα συγκρατημένο αίσθημα ανακούφισης θα ήταν πιο κατάλληλο από την ασυγκράτητη χαρά. Αν και η ελληνική κυβέρνηση τα πήγε καλύτερα από ότι φοβόντουσαν πολλοί αμφισβητίες μετά το ναυάγιο του περσινού δημοψηφίσματος και την επανεκλογή του Αλέξη Τσίπρα στην θέση του πρωθυπουργού, τα μέτρα που έχει εφαρμόσει είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχουν κάποιο ουσιαστικό αντίκτυπο στο μέτωπο της ανάπτυξης σε βραχυπρόθεσμο με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

Οι επανειλημμένες προειδοποιήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ότι η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο δημοσιονομικό χώρο – και αν χρειαστεί μια ελάφρυνση χρέους – είναι πιο χρήσιμες για την αντιμετώπιση των άμεσων προτεραιοτήτων της χώρας. Αν οι αρχές της ευρωζώνης θέλουν να μεταφράσουν τα πρόσφατα εύθραυστα επιτεύγματα της Αθήνας σε ανάπτυξη, θα πρέπει να κοιτάξουν στην πλευρά της ζήτησης, καθώς και στο πόσο αποτελεσματική είναι η οικονομία στο κομμάτι της παραγωγικότητας.

Παρά τις γκρίνιες από τους συνήθεις υπόπτους (Βερολίνο), οι υπουργοί του Eurogroup αποφάσισαν ότι η Ελλάδα έχει κάνει αρκετά για να μεταρρυθμίσει το ακριβό ασφαλιστικό της σύστημα, να απελευθερώσει τον τομέα της ενέργειας και να συγκροτήσει ένα νέα ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, ώστε να απελευθερωθεί η τελευταία δόση από τα χρήματα που προορίζονταν να εκταμιευτούν νωρίτερα τη φετινή χρονιά.

Αλλά η απόφαση, βάζει το Eurogroup σε τροχιά για μια νέα αντιπαράθεση με το ΔΝΤ. Το Ταμείο, το οποίο συμμετέχει με όλο και μεγαλύτερη απροθυμία στο ελληνικό πρόγραμμα, υποστηρίζει σθεναρά ότι η χώρα χρειάζεται ελάφρυνση στο δημοσιονομικό μέτωπο και στο χρέος για να επιτύχει ρυθμούς ανάπτυξης.

Η Γερμανία επιθυμεί την παραμονή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα διάσωσης. Αλλά θα πρέπει να συμβιβάσει την επιθυμία αυτή με την δική της αποστροφή απέναντι σε περαιτέρω διαγραφές – ειδικά απέναντι σε διαγραφές στην ονομαστική αξία του χρέους αντί για μια επέκταση των ωριμάνσεων και μια μείωση στα κουπόνια.

Το ΔΝΤ έχει δίκιο. Η Ελλάδα έχει επιφέρει κάποιες αξιοσημείωτες αλλαγές στην οικονομία της, αν και από μια εξαιρετικά δυσλειτουργική βάση. Αλλά οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις έχουν σε γενικές γραμμές συσταλτικό χαρακτήρα σε βραχυπρόθεσμο με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Οι συνταξιούχοι για παράδειγμα, θα περικόψουν τις δαπάνες καθώς αυξάνεται η αβεβαιότητα τους για τα μελλοντικά τους εισοδήματα.

Θα πρέπει να συνοδευτούν από μια υποστηρικτική δημοσιονομική πολιτική.

Όπως επισημαίνει το Ταμείο, η Ελλάδα έχει κάνει ήδη τεράστια προσπάθεια στην εξάλειψη του πρωτογενούς ελλείμματος και του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών από τα διψήφια επίπεδα που βρίσκονταν πριν από έξι χρόνια. Αλλά έχει βασιστεί σε μονομερείς προσαρμογές και στην αύξηση των φορολογικών συντελεστών σε μια περιορισμένη φορολογική βάση, στρατηγικές που δύσκολα θα αποδειχθούν βιώσιμες.

Τα τρέχοντα σχέδια για τη διατήρηση πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% για μεγάλο χρονικό διάστημα και για επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης με στόχο την μείωση του βάρους του δημόσιου χρέους, είναι, όπως τονίζει το ΔΝΤ, μη ρεαλιστικά.

Και μολονότι οι αναδιαρθρώσεις έχουν ήδη μειώσει την καθαρή παρούσα αξία του ελληνικού χρέους, το πλεονάζον χρέος παραμένει τόσο μεγάλο που μόνο σε υπονόμευση της εμπιστοσύνης μπορεί να οδηγήσει.

Σε κάποια σημείο, η Γερμανία και οι υπόλοιποι στο Eurogroup μπορεί να αποφασίσουν ότι θα ήταν προτιμότερο να συνεχίσει η διάσωση και χωρίς το ΔΝΤ, αν αυτό σημαίνει ότι θα αποφευχθεί μια διαγραφή χρέους.

Αυτό θα ήταν ένα σοβαρό λάθος.

Αν και κανείς δεν είναι άμοιρος ευθυνών στην ελληνική κρίση, το Ταμείο ήταν ένα από τα πιο εποικοδομητικά μέρη. Αναγνώρισε τα αρχικά λάθη που αυτό και οι υπόλοιποι δανειστές έκαναν περιμένοντας μη ρεαλιστικά μεγέθη οικονομικής προσαρμογής και στη συνέχεια άλλαξε πορεία. Είχε δίκιο που το έπραξε και έχει δίκιο για την ελάφρυνση χρέους.

Το να εκδιωχθεί τώρα ο αγγελιοφόρος επειδή δεν αρέσει το μήνυμα στο Eurogroup δεν είναι μια λογική πορεία.

Πηγή: Financial Times / Μετάφραση: Euro2Day